Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η Βενεζουέλα φαίνεται να ρύθμισε πρόσφατα τα χρέη της σημαντικότερης κρατικής εταιρίας της, της πετρελαιοπαραγωγού εταιρίας PDVSA. Είναι όμως η ρύθμιση αυτή ικανή να λύσει τα προβλήματα της σε αυτή τη φάση, ή πρέπει να περιμένουμε χρεοκοπία ή και είσοδο του ΔΝΤ σύντομα στη σημαντική αυτή χωρα;
Η Βενεζουέλα αποτελεί σημείο αναφοράς για πολλούς λόγους. Μια παραδοσιακά οικονομικά υποβαθμισμένη χώρα με πολλές ανισότητες, όπως οι περισσότερες στην Λατινικη Αμερική, κατάφερε στο παρελθόν, υπο την ηγεσία του ηγέτη της Ουγκο Τσαβες να μειώσει σημαντικά την φτώχια, χρησιμοποιώντας τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας που ως τότε βρίσκονταν σε ξένα συμφέροντα. Αυτό αποτέλεσε σημείο αιχμής για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους. Καθως η χωρα διαθέτει τα σημαντικότερα βεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, και τα διαχειρίζεται η κρατικη εταιρία PDVSA, είναι πολλοί οι πειρασμοί, τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για αλλα διεθνή ή εγχωρια συμφέροντα, να περάσει η ιδιοκτησία της πετρελαιοπαραγωγού εταιρίας, PDVSA, που φυσικα αποτελεί το σημαντικότερο κεφαλαιακό στοιχειο, σε μη κρατικα χερια, ενδεχομένως Αμερικάνικα, κατι όχι πρωτοφανες αν δουμε το ιστορικο επεμβάσεων των ΗΠΑ αλλα και αλλων δυτικων χωρων σε πετρελαιοπαραγωγούς χωρες, ειτε με χρηματοδότηση ατομων που ανατρεπουν καθεστωτα ή με ενοπλες επεμβασεις, για τον ελεγχο του τεραστιου κεφαλαίου αυτού που λεγεται 'ενεργεια'. Αυτή όμως είναι μονο η μια πλευρά της αλήθειας. Η ευνόητη.
Η άλλη πλευρά, είναι ότι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας διατήρησε την συναλλαγματική ισοτιμια του εγχωριου νομίσματος δεμένη στο δολάριο, δηλαδη σε σκληρο νόμισμα, επιτρέποντας αναπτυξη της μαύρης αγοράς και μην επιτρεποντας, με μια ισχυρη υποτιμηση, την αναπτυξη της οικονομίας, θυμιζοντας τα προβληματα χωρων με σκληρο νομισμα. Η τριτη πλευρά εχει με την διάρθρωση του χρέους. Η χωρα, ειτε αμεσα, ειτε εμμεσα μεσω της πετρελαϊκής της εταιρίας, εχει ετήσιες υποχρεώσεις που , καθως η χωρα πάντα 'πληρώνει στην ωρα της', είναι σημαντικες και δημιουργουν δυσβάστακτη κοινωνική πιεση για να αποπληρωθούν. Ασφαλώς, από την άλλη, στρατηγική προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων θα βοηθούσε.
Η ρύθμιση, επομένως, στην οποία προέβη η κυβέρνηση Μαδούρο πρόσφατα, και με την οποία αναδιάρθρωσε τις αμεσες υποχρεώσεις της πετρελαικής της εταιρίας, και η οποία πετυχαίνει την μειωση των ετήσιων πληρωμων προς τους ξένους πιστωτες κατά 1 δις δολάρια κατά τα επομενα 2 ετη, αλλα και ταυτόχρονα την αυξηση τους κατά 1 δις περίπου κατά τα 4 ετη που ακολουθούν, αποτελεί μια έξυπνη κίνηση ελάφρυνσης των άμεσων υποχρεώσεων, που οπωσδήποτε είναι δυσβασταχτες υπο το κλιμα κακης πορειας των τιμών του πετρελαίου, που είναι το βασικό εξαγώγιμο αγαθό της. Η ρυθμιση που επετευχθη με κατόχους ομολόγων, μειώνει τις αμεσες υποχρεωσεις σημαντικα, σε επιπεδα 2,5 περιπου δις μεχρι το τελος του ετους, δίνοντας σημαντικη ανακούφιση. Δίνοντας το φιλί της ζωής!
Όμως η ρυθμιση αυτή δεν αποτελεί και την ολοκληρωτική λύση καθώς οι υποχρεώσεις, ως σύνολο του κράτους και της πετρελαϊκής εταιρίας, είναι 6-10 δις δολάρια ετησίως κατά την περίοδο 2017-2027, ποσόν που μετα την περίοδο αυτή πάντως μειώνεται σε επιπεδα 2 δις δολαριων ετησιως. 6-10 δις δολάρια όμως, είναι το…5%-8% του ΑΕΠ της χώρας, και μάλιστα σε σκληρό νόμισμα. Δύσκολα πληρώνεται.
Αν επομένως η χωρα δεν απελευθερώσει το νόμισμα και ιδιαίτερα αν δεν αναδιαρθρώσει το χρέος της, θα συνεχίζει να ταλανίζεται από τα προβλήματά της. Η νίκη επομένως της κυβέρνησης να πεισει τους κατοχους ομολογων να αλλαξουν ομολογα με νεα ομολογα μεγαλυτερης διάρκειας αποτελεί σημαντικη νικη, αλλα με αυτή η χωρα δεν κερδιζει τον πόλεμο. Αν δεν προχωρήσει αμεσα σε αναδιάρθρωση χρεους και απελευθέρωση νομίσματος, το 2017 θα είναι χρονια μεγάλων εντάσεων και πιθανής χρεοκοπίας, που μπορεί να περιλαμβάνει εισοδο του ΔΝΤ.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
