Της Νιόβης Παυλίδου *
Πρόσφατα, αφέθηκε ελεύθερος, με περιοριστικούς όρους, ο καθηγητής του ΤΕΙ Σερρών, για τον οποίο είχε γίνει τόσος ντόρος ότι με χρηματισμό, επί σειρά ετών, περνούσε στα μαθήματά του τους φοιτητές. Η αργόσυρτη δικαστική διαδικασία της χώρας θα τελειώσει κάποτε, δεν ξέρουμε με ποιο αποτέλεσμα. Είναι όμως μεμονωμένο περιστατικό στα ΑΕΙ; Θα μπορούσε να γίνει σε «καλά» πανεπιστήμια του εξωτερικού;
Η αξιοπιστία των εξεταστικών διαδικασιών στα πανεπιστήμια μας χρειάζεται ουσιαστική ενίσχυση. Ο καθηγητής διδάσκει ό,τι θέλει, συντάσσει θέματα εξετάσεων όπως θέλει, βαθμολογεί όπως θέλει, καταγράφει βαθμούς στις καταστάσεις εξετάσεων όπως θέλει, και μετά… τίποτα. Το «ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα» κάποτε, ορθώς, κέρδισε την δυνατότητα κάθε φοιτητής να συζητάει το γραπτό του με τον καθηγητή και να βρίσκουν λύσεις σε περίπτωση αντιρρήσεων. Αν οι διαφωνίες συνεχίζονται υπάρχει διάταξη που επιτρέπει στον φοιτητή να ζητήσει επανεξέταση από επιτροπή, διάταξη η οποία τόσα χρόνια στο πανεπιστήμιο δεν άκουσα ποτέ να έχει εφαρμοσθεί.
Τι γίνεται στα «καλά πανεπιστήμια» του εξωτερικού, που τα μνημονεύουμε διαρκώς; Υπάρχει Επιτροπή Eξετάσεων, κυρίως εξωτερική του ιδρύματος, που επιβλέπει την όλη διαδικασία. Ζητά την ύλη που διδάσκει ο καθηγητής, ελέγχει αν τα θέματα αντιστοιχούν στην διδαχθείσα ύλη, αν είναι κατανοητά διατυπωμένα, αν ο βαθμός δυσκολίας τους είναι σύμφωνος με προηγούμενες εξετάσεις και εγκρίνει την συνέχεια της διαδικασίας.
Μετά τις εξετάσεις επανέρχεται και ζητά από τον καθηγητή τα γραπτά του, ελέγχει τους βαθμούς αν είναι σωστοί, και δίνει το πράσινο φως για την ανακοίνωση της βαθμολογίας, κρατώντας τα γραπτά, στα οποία δεν θα ξαναέχει πρόσβαση ο καθηγητής. Τα γραπτά αρχειοθετούνται, με βάση κανόνες διαφάνειας, και προσφέρουν μια πηγή για αξιόπιστες στατιστικές αναλύσεις στο μέλλον. Αλήθεια, υπάρχουν αρχεία γραπτών στην Ελλάδα για «αξιόπιστες στατιστικές επεξεργασίες»; Και ποιος έκανε έλεγχο την τελευταία φορά; Πώς είναι δυνατό να υπάρχουν γραπτά που, επί σειρά ετών, σε άσπρες κόλλες υπήρχε προβιβάσιμος βαθμός, όπως φημολογείται ότι συμβαίνει στο ΤΕΙ Σερρών;
Στις δεκαετίες της μεταπολίτευσης φούντωσε η κομματικοποίηση στα πανεπιστήμια. Οι φοιτητικές παρατάξεις, ο πολιτικός κόσμος «διακρίνονται» για τον σφικτό εναγκαλισμό τους με τις ακαδημαϊκές λειτουργίες. Πώς στάθηκαν, πώς στέκονται άραγε μπροστά στο πρόβλημα της αξιοπιστίας του εξεταστικού συστήματος;
Στο Συμβούλιο του ΑΠΘ, ένα εξωτερικό μέλος μας, τόνιζε διαρκώς ότι στις ιατρικές σχολές στην Αμερική γίνονται δυο φορές εξετάσεις σαν τις πανελλαδικές, στη μέση των σπουδών και στην αποφοίτηση. Όχι στην εισαγωγή στις σχολές, δεν έχει νόημα. Ελέγχονται οι γνώσεις των φοιτητών στην έξοδο για να εμπιστευόμαστε τα πτυχία που κρατούν οι νέοι.
Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε και να συζητήσουμε τον τρόπο εξέτασης και των διδακτορικών διατριβών μας. Για να εκπλαγούμε που κατέχουμε και σε αυτές ελληνική πατέντα! Ας ανοίξουμε όμως το ζήτημα της αξιοπιστίας των εξετάσεων, και όλα θα βρουν τη θέση τους σε μια σοβαρή συζήτηση.
Δυστυχώς έχουμε αφήσει να κυλήσουν πολλά χρόνια αρνούμενοι κάθε προσπάθεια για μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια. Κάποτε όμως θα πρέπει να συμβαδίσουμε με πάγιες πρακτικές του διεθνούς εκπαιδευτικού χώρου. Για να θεσμοθετήσουμε σταθερές διαδικασίες και να ξεφύγουμε από τις συχνές αλλαγές στην εκπαίδευση, όλες πάνω σε ελληνικές πατέντες. Η νέα κυβέρνηση δημιούργησε προσδοκίες. Η ακαδημαϊκή κοινότητα, που επιθυμεί αξιοπιστία διαδικασιών, διαφάνεια παντού και ποιότητα σπουδών, περιμένει λύσεις.
* H Νιόβη Παυλίδου είναι καθηγήτρια στο ΑΠΘ
Φωτογραφία intime news