«Στη περίπτωση του bullying είναι τρία τα παιδιά που πρέπει να στηριχτούν: Το παιδί που παίρνει βία, το παιδί που δίνει βία και το παιδί που παρατηρεί. Και τα τρία χρειάζονται στήριξη. Τα παιδιά πρέπει να προστατευτούν και να μην στιγματιστούν στην υπόλοιπη ζωή τους. Παίζει ρόλο λοιπόν η πρόληψη, αλλά και η θωράκιση με γνώσεις», επισημαίνει στο Liberal με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού ο πρόεδρος του Χαμόγελου του Παιδιού, Kώστας Γιαννόπουλος, τονίζοντας παράλληλα ότι δυστυχώς η νεανική βία και παραβατικότητα στη χώρα μας έχει ενταθεί παρά πολύ.
«Προσπαθούμε να πείσουμε ότι πρέπει επιτέλους και στην Ελλάδα, η Δικαιοσύνη να είναι πιο φιλική προς τα παιδιά, αλλά και πιο αποδοτική. Επίσης να μην ταλαιπωρούνται τα παιδιά μέσα από δαιδαλώδεις διαδικασίες. Χρειάζεται να γίνει μια διαδικασία που δεν οδηγεί το παιδί στην αποστροφή», υπογραμμίζει.
Επιπροσθέτως σημειώνει ότι απουσιάζει από ορισμένους ανθρώπους στον κρατικό μηχανισμός διαχρονικά η διάθεση και η θέληση να δουλέψουν σκληρά και εντατικά για τα ζητήματα των παιδιών. «Δεν είναι θέμα υπουργών ή κυβέρνησης. Είναι εύκολο, ξέρετε, να ρίξεις το ανάθεμα συνολικά σε μια κυβέρνηση. Οι υπουργοί συνήθως έχουν τις καλύτερες των προθέσεων, σας διαβεβαιώνω από την εμπειρία μου, πόσο δε μάλλον τη πρόσφατη με τον υπουργό Δικαιοσύνης, τον κ. Τσιάρα. Έρχονται και παρέρχονται κυβερνήσεις, λέγονται διάφορα, αλλά στο τέλος πρέπει ορισμένοι σε συγκεκριμένα πόστα να αντιληφθούν ότι δεν καλούνται να ανακαλύψουν τον τροχό», λέει χαρακτηριστικά.
Επίσης, ο πρόεδρος του Χαμόγελου του Παιδιού, υποστηρίζει ότι «είναι απαραίτητο στην Ελλάδα να αποκτήσουμε επιτέλους Εθνικό Κέντρο για την καταγραφή των κακοποιημένων, εξαφανισθέντων κ.ό.κ. παιδιών, ώστε να αντιληφθούμε και αντιστοίχως να αντιμετωπίσουμε στην πραγματική του διάσταση κάθε φαινόμενο που τα αφορά».
Τέλος, «στον πόλεμο, που είναι η πανδημία, έχουμε παράλληλές απώλειες με «βραδυφλεγείς βόμβες» που σκάνε στα παιδιά και στις οικογένειές τους. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, από το ξεκίνημα αυτής έως τώρα, βλέπουμε αυξήσεις αναφορών και καταγγελιών για κακοποιήσεις παιδιών, που φτάνουν γύρω στο 40%, διόγκωση των προβλημάτων στα θέματα της κακής χρήσης του διαδικτύου (cyberbullying), όπως και αύξηση της ένδειας και των δυσχερειών επιβίωσης των οικογενειών», καταλήγει ο κ. Γιαννόπουλος.
Συνέντευξη στην Ευφροσύνη Παυλακούδη
- Το 2020 σημαδεύτηκε από την υγειονομική κρίση με σημαντικές συνέπειες στην καθημερινότητα των παιδιών και των οικογενειών τους. Ποιες είναι οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στη ζωή των παιδιών και του οικογενειακού τους περιβάλλοντος στην Ελλάδα; Και ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στη διαχείριση αυτής της κρίσης;
Πολλές δυσκολίες για να είμαι ειλικρινής. Και η δράση του Χαμόγελου του Παιδιού αποτυπώνει όλα τα προβλήματα τα οποία παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, από το ξεκίνημα αυτής έως τώρα. Βλέπουμε αυξήσεις αναφορών και καταγγελιών για κακοποιήσεις παιδιών, που φτάνουν γύρω στο 40%, βλέπουμε προβλήματα στα θέματα της κακής χρήσης του διαδικτύου που έχουν αυξηθεί και δώσαμε ήδη κάποια στοιχεία ως προς αυτά με την εταιρεία Focus Bari τις προάλλες. Έχει αυξηθεί υπόψιν παρά πολύ η χρήση του Διαδικτύου από παιδιά 5-12 ετών, που είναι ευάλωτα και πολλές φορές πέφτουν θύματα κάποιων κακόβουλων που προσπαθούν να τα χρησιμοποιήσουν για διάφορους λόγους.
Τα πράγματα έχουν πάρει άλλες διαστάσεις και είναι αυτό που λέμε ότι έχουμε ένα κύριο εχθρό, όπως είναι στον πόλεμο, που είναι η πανδημία και έχουμε παράλληλές απώλειες με «βραδυφλεγείς βόμβες» που σκάνε στα παιδιά και στις οικογένειές τους.
Επίσης έχουμε αύξηση της ένδειας και των δυσχερειών επιβίωσης των οικογενειών. Στηρίξαμε 20.174 παιδιά ολιστικά μέσα από τα κέντρα στήριξης πανελλαδικά. Ένα παιδί και η οικογένεια του σημειωτέον πέρα από μια σακούλα με τρόφιμα για να το πω σχηματικά, χρειάζονται κι άλλες υπηρεσίες για να μπορούν να στηριχτούν.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι στο Χαμόγελο του Παιδιού είμαστε κατά της φιλανθρωπίας, κατά αυτής της διαδικασίας που κινητοποιεί τον οίκτο και τη συμπόνια. Εμείς νιώθουμε υποχρεωμένοι να βοηθήσουμε, γιατί ο καθένας μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρεθεί σε μια κρίση. Πρέπει όχι να είμαστε αλληλέγγυοι, αλλά πάνω από όλα άνθρωποι. Αυτό είναι το σημαντικότερο στο τέλος της ημέρας.
- Σε μια τέτοια κρίση πόσα ακόμα χαμόγελα μπορεί να μοιράσει ο Οργανισμός σας; Σας βοηθά το κράτος στους στόχους που έχετε θέσει;
Το κράτος δεν μας βοηθά οικονομικά. Όμως οι θεσμοί του, όπως είναι η Αστυνομία, οι εισαγγελείς, η Πρόνοια, οι γιατροί, τα νοσοκομεία, που αν δεν ήταν εκείνοι, στο Χαμόγελο του Παιδιού θα κάναμε μόνον ευχές, βοηθούν. Η αρχή μας είναι να στηρίζουμε τους θεσμούς του κράτους, μέσα από αυτούς να κάνουμε πράγματα και να τους συμπληρώνουμε, να τους ενημερώνουμε. Το ίδιο γίνεται και με τις κινητές μονάδες μας, τα ασθενοφόρα μας, οι μοναδικές μονάδες με νεογνά και παιδιά, λειτουργούν κάτω από την επίβλεψη του ΕΚΑΒ με δικά μας έξοδα και μάλιστα πληρώνουμε και τα τέλη κυκλοφορίας.
Αν θέλετε λοιπόν το κράτος, μας «τιμωρεί» διαχρονικά με το να πληρώνουμε ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας για τις μονάδες, περίπου 120 τον αριθμό, που οργώνουν όλη την Ελλάδα με εισαγγελικές εντολές, από την Πρόνοια, από κάποιους χώρους φιλοξενίας παιδιών. Όπως αντιλαμβάνεστε γίνεται μια τεράστια κινητοποίηση για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την υγεία, την ασφάλεια και οτιδήποτε άλλο χρειαστεί ένα παιδί 24 ώρες το 24ωρο.
- Αναφερθήκατε στη συνεργασία με την ελληνική Πολιτεία. Έχετε υπογράψει σύμφωνο συνεργασίας με την ΕΛΑΣ για μια σειρά ζητημάτων μεταξύ των οποίων και η ενδοοικογενειακή βία. Υπάρχει περιθώριο άραγε για περαιτέρω συντονισμό των δράσεων σας με το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης;
Όχι μόνο υπάρχει περιθώριο, αλλά έχουμε ήδη διευρύνει αυτή τη συνεργασία. Κοιτάξτε το Χαμόγελο του Παιδιού δεν μπορεί να κάνει πράγματα από μόνο του, πόσο δε μάλλον σε κάποιες εξειδικευμένες διαδικασίες, ειδικά όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία.
Έτσι λοιπόν με τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, έχουμε μια άψογη συνεργασία, χάρις στην επικεφαλής της μέχρι πρότινος, οφείλω να επισημάνω, τη κ. Μαρία Συρεγγέλα.
Κάναμε μάλιστα και μια σύμπραξη με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας και ο καθένας από το δικό του μετερίζι και γνωστικό επίπεδο στηρίζει τη μητέρα και τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο. Να δώσουμε ένα διαμέρισμα για βραχεία ή πιο μακρόχρονη φιλοξενία και να στηριχτεί έτσι και το παιδί από το Χαμόγελο του Παιδιού και η γυναίκα από τις υπηρεσίες της ΕΛΑΣ, από το τμήμα που έχει δημιουργήσει για την ενδοοικογενειακή βία, τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας.
Είτε μιλάμε για ιδιωτικό, είτε για δημόσιο φορέα, εάν δεν αντιληφθούμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε ειδικοί και γνώστες στα πάντα και ότι πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις και να μοιραστούμε γνώσεις και αντιστοίχως να τις δίνουμε στον κόσμο, νομίζω ότι τότε θα συνεχίζουμε μεν να κάνουμε πράγματα, θα «γυρίζουμε» δε τρόπον τινά γύρω από τον εαυτό μας χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.
- Πρόσφατα υπογράψατε με τον κ. Τσιάρα, υπουργό Δικαιοσύνης, ένα σύμφωνο συνεργασίας για φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη και για ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τα παιδιά. Τι ακριβώς προβλέπει;
Κοιτάξτε εμείς προσπαθούμε να πείσουμε ότι πρέπει επιτέλους και στην Ελλάδα, η Δικαιοσύνη να είναι πιο φιλική προς τα παιδιά, αλλά και πιο αποδοτική. Επίσης να μην ταλαιπωρούνται τα παιδιά μέσα από δαιδαλώδεις διαδικασίες. Πρέπει δηλαδή να προχωρήσει το εγχείρημα για το Σπίτι του Παιδιού που πολλά χρόνια πασχίζουμε και παλεύουμε να γίνει, αυτή δηλαδή η διαδραστική διαδικασία για να εξετάζονται παιδιά με τους ειδικούς –τον ανακριτή και τον ψυχολόγο για παράδειγμα- πηγαίνοντας μία φορά σε ένα χώρο και εκεί να είναι όλοι αυτοί που πρέπει να είναι και να μην βλέπουν, όπως μας έχει πει εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, 14 διαφορετικούς ανθρώπους, όποτε τα παιδιά να παύουν να μιλάνε, να μην «ανοίγονται».
Άρα χρειάζεται να γίνει μια διαδικασία που δεν οδηγεί το παιδί στην αποστροφή. Π.χ. είχαμε επισκεφτεί πέρσι με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας τις τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας προς τα παιδιά στη Νότια Αφρική και είδαμε ότι εκεί ακόμα κι όταν χρειάζεται ένα παιδί να πάει στην ακροαματική διαδικασία, είναι σε ένα δωμάτιο και το βλέπουν από μόνιτορ, κι όχι να βλέπει το παιδί αυτόν που το κακοποίησε ή το βίασε και αυτός να του «επιβάλλεται» μέσα στο δικαστήριο.
Πολλά πράγματα που κάποιες χώρες τα έχουν κάνει, ο Καναδάς για παράδειγμα και άλλοι, προσπαθούμε να πείσουμε ότι πρέπει επιτέλους να γίνουν κι εδώ. Ο υπουργός ήταν πολύ ανοικτός ως προς αυτά και τώρα θα κάνουμε μια προσπάθεια σε συνεργασία με το νέο υφυπουργό Δικαιοσύνης όταν συναντηθούμε, προκειμένου να υλοποιηθεί κάτι αντίστοιχο και στη χώρα μας. Γιατί αυτό μας ενδιαφέρει: να υλοποιήσουν οι θεσμοί της Πολιτείας πράγματα και εμείς να συμπληρώνουμε και να βοηθάμε.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι το Χαμόγελο του Παιδιού πέρσι στήριξε 373 παιδιά από ιδρύματα, τη κοινότητα, οικογένειες που χρειάζονται κάποια περαιτέρω στήριξη από τη βία ή τη κακοποίηση που έχουν δεχτεί.
- Θα ήθελα να πάμε σε ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί δεόντως. Αρκετά περιστατικά λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας με πρωταγωνιστές παιδιά που έχουν υποστεί bullying. Ο άτυχος Άλεξ, ο Βαγγέλης Γιακουμάκης, ο 15χρονος στην Αργυρούπολη δεν βρίσκονται πια ανάμεσα μας, χάνοντας τη ζωή τους στην πιο όμορφη ηλικία με τον πιο άδικο τρόπο. Πώς μπορούμε να προλάβουμε τέτοιες δυσάρεστες καταστάσεις; Ποιόν ρόλο διαδραματίζει το Χαμόγελο του Παιδιού;
Η πρόληψη είναι το πρώτο βασικό στοιχείο, γι’ αυτό το λόγο οι 27 ψυχολόγοι μας σε όλη την Ελλάδα σε συνέργεια και συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και τις τοπικές κοινότητες, προσπαθούν να θωρακίσουν τους εκπαιδευτικούς με γνώσεις αλλά και να κινητοποιήσουν τα παιδιά. Γιατί ξέρετε στη περίπτωση του bullying είναι τρία τα παιδιά που πρέπει να στηριχτούν: Το παιδί που παίρνει βία, το παιδί που δίνει βία και το παιδί που παρατηρεί. Και τα τρία χρειάζονται στήριξη. Τα παιδιά πρέπει να προστατευτούν και να μην στιγματιστούν στην υπόλοιπη ζωή τους.
Παίζει ρόλο λοιπόν η πρόληψη, η θωράκιση με γνώσεις και μάλιστα σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω ότι το Χαμόγελο του Παιδιού έχει την ευρωπαϊκή προεδρία στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας για τέταρτη συνεχή θητεία. Πολλές χώρες έχουμε ενώσει τις δυνάμεις μας για την αντιμετώπιση του φαινομένου και τώρα μάλιστα δρομολογούμε να γίνει μια πιστοποίηση σχολείων προκειμένου να έχουν αυτά τα κατάλληλα εργαλεία να ανταπεξέλθουν σε τέτοιες δυσάρεστες καταστάσεις και να πιστοποιούνται αν πληρούν, αν τηρούν τις διαδικασίες εκείνες για να προστατεύσουν τα παιδιά και να τα θωρακίσουν με γνώσεις, ώστε να σταματήσουν τα φαινόμενα βίας στους σχολικούς χώρους.
Και υπόψιν αυτά που γνωρίζετε, που έχουν έρθει δηλαδή στο φως της δημοσιότητας, είναι λίγα μπροστά σε αυτά που δεν γνωρίζετε με παιδιά που έχουν χάσει τη ζωή τους.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν χρειάζεται ένα παιδί να είναι στο σχολείο για να δεχθεί εκφοβισμό. Δυστυχώς, λόγω της πανδημίας και των αμέτρητων ωρών που περνούν στο διαδίκτυο, τα παιδιά βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωπα με τον κίνδυνο του διαδικτυακού εκφοβισμού (cyberbullying).
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» προσπαθώντας να αναδείξει το αυξανόμενο πρόβλημα δημιούργησε το video «Πες μου ότι σου κάνουν Bullying» για να δώσει στα παιδιά που βιώνουν αυτή τη φρίκη μία διέξοδο. Τους καλεί να επικοινωνήσουν άμεσα με τη Γραμμή SOS 1056 ή με το Chat 1056 (24 ώρες καθημερινά και δωρεάν, ανώνυμα), όπου απαντούν ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί για να βρουν μαζί τον τρόπο να σταματήσει να τους πονάει η κατάσταση που βιώνουν.
Η ιδέα και τα λόγια του video προέρχονται από τους μαθητές-εθελοντές μας, τους YouSmilers που προσπαθούν να δώσουν την πραγματική διάσταση του φαινομένου με λόγια σκληρά που όμως, δυστυχώς, αποτελούν μέρος της ζωής κάποιων παιδιών.
Το video μάλιστα δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της σχολικής καμπάνιας «Μίλα Τώρα», η οποία είναι εγκεκριμένη από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και πραγματοποιείται για 8η συνεχή χρονιά, καλώντας σχολεία και μαθητές από όλη την Ελλάδα να στείλουν το δικό τους μήνυμα ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό.
Επί τη ευκαιρία, καλώ όλους να μοιραστούν το video με όλα τα παιδιά για να γνωρίζουν ότι υπάρχει τρόπος να σταματήσουν να πονάνε.
- Στη συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021 που παρουσιάσατε τον καθιερωμένο απολογισμό των δράσεών σας είπατε ότι «παρά τις σταθερές, συντονισμένες προσπάθειές μας για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας γύρω από το φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης και την πανελλαδική καμπάνια «Μένει Μυστικό», το 2020 από τις συνολικά 2.009 καταγγελίες για παιδική κακοποίηση, μόνο οι 31 αφορούσαν σε σεξουαλική κακοποίηση, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο κόσμος δεν μιλά, δεν καταγγέλλει». Γιατί πιστεύετε γίνεται αυτό;
Είναι αυτό που λέμε «μένει μυστικό». Βλέπουμε στη δημοσιότητα περισσότερα περιστατικά για κακοποίηση παιδιών και γυναικών, όπου τα θύματα αργούν να μιλήσουν. Είναι εύκολο να πει κάποιος «γιατί δεν μιλάνε όταν πρέπει». Είναι πολλά τα θέματα και αρκετές οι δυσκολίες ως προς αυτό. Γιατί ένα κακοποιημένο παιδί για παράδειγμα φοβάται ότι είναι εκείνο ένοχο, ότι εκείνο προκάλεσε όλη αυτή τη διαδικασία. Το ίδιο γίνεται και στα κορίτσια και τις γυναίκες που έχουν σεξουαλικά κακοποιηθεί. Έτσι λοιπόν αργούν να μιλήσουν, φοβούνται -ακόμα και στη καλύτερη οικογένεια που υπάρχει η φροντίδα- μήπως πληγώσουν τους γονείς τους.
Γι’ αυτό και τους δίνουμε πλέον κάποια εργαλεία επικοινωνίας όπως η γραμμή SOS 1056 στην οποία έχουν αυξηθεί οι κλήσεις από παιδιά και αντίστοιχα το chat 1056, που είναι εύκολο μέσα από ένα κινητό να μας μιλήσουν εχέμυθα πληκτρολογώντας το πρόβλημά τους. Το μόνο που τους λέμε είναι ότι σε περίπτωση που αισθανθούμε ότι υπάρχει κίνδυνος, τότε θα ζητήσουμε βοήθεια από τις αρχές γιατί δεν γίνεται να γνωρίζουμε ότι ένα παιδί κινδυνεύει και να μην λάβουμε τα μέτρα μας, όπως αντιλαμβάνεστε.
Να σημειωθεί πως φέτος την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου φέρει η εκστρατεία μας «Μένει Μυστικό».
Η υποστήριξη της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας ενδυναμώνει, όχι μόνο συμβολικά αλλά και ουσιαστικά, την προσπάθεια του Οργανισμού μας να αναδείξει το πρόβλημα, να αναπτύξει συνέργειες και να κινητοποιήσει τους πολίτες να συμμετέχουν σε δράσεις όπως η υπογραφή των 15 προτάσεων για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών.
- Έχετε δηλώσει επανειλημμένως ότι ως χώρα χρειάζεται να αποκτήσουμε Εθνικό Κέντρο για την καταγραφή των κακοποιημένων, εξαφανισθέντων κ.ό.κ. παιδιών, ώστε να αντιληφθούμε και αντιστοίχως να αντιμετωπίσουμε στην πραγματική του διάσταση κάθε φαινόμενο που τα αφορά. Τι πρωτοβουλίες έχετε αναλάβει ως προς αυτή τη κατεύθυνση;
Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες και εμείς και άλλοι οφείλω να επισημάνω ως προς αυτή τη κατεύθυνση, γιατί το ευνομούμενο Κράτος που θέλει να ξέρει το φαινόμενο, δεν μπορεί να έχει το Χαμόγελο του Παιδιού να λέει αυτά είναι τα περιστατικά, αυτές είναι οι καταστάσεις ή κάποιος άλλος φορέας να λέει «κάναμε μια έρευνα και αποδείχτηκε ότι ένα στα τόσα παιδιά…» κ.λπ. Και μετά να έρχεται κάποιος άλλος ή ένας κρατικός φορέας και να λέει κάτι άλλο. Επιτέλους πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους και να ξέρει η Πολιτεία, το Υπουργείο, η κυβέρνηση ότι στην Ελλάδα το χ, ψ φαινόμενο έχει αυτές τις διαστάσεις.
Άρα τι μέτρα θα πάρεις; Είναι μικρό; Θα πάρεις ίσως λιγότερα μέτρα. Είναι τεράστιο; Τότε θα λάβεις πολλά μέτρα για παράδειγμα. Όπως με τη χρήση των ναρκωτικών που δεν μιλάμε πλέον για πόσα παιδιά πεθαίνουν και πρέπει μαζί τον ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ να γίνουν κινήσεις γιατί τα παιδιά μας πέφτουν στα ναρκωτικά από πολύ μικρές ηλικίες. Άρα λοιπόν κάθε θέμα πρέπει να έχει το κέντρο αναφοράς αντιστοίχως για να μπορούμε ως χώρα να ξέρουμε τι συμβαίνει πραγματικά.
- Προσφάτως έχει απασχολήσει εντόνως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η νεανική βία και παραβατικότητα στη χώρα μας (ξυλοδαρμός σταθμάρχη μετρό, συμμορίες ανηλίκων στην Αθήνα για παράδειγμα). Από την εμπειρία σας, θεωρείτε ότι έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια το εν λόγω φαινόμενο στη χώρα μας;
Έχει ενταθεί δυστυχώς πάρα πολύ. Σε «τρυφερές» ηλικίες μέσα από ακούσματα και δύσκολες καταστάσεις, οι νέοι έχουν βγάλει εντάσεις. Και δεν μιλάμε για τις παθογενείς καταστάσεις που δεν μπορείς να τις περιγράψεις και κάποια παιδιά καθοδηγούνται από τρίτους.
Καθώς είμαστε πολύτεκνοι στο Χαμόγελο του Παιδιού με τα παιδιά που μεγαλώνουν ή μεγαλώσανε, λαμβάνουμε κάποια πολύ άσχημα μηνύματα οφείλω να σας πω. Όπως ότι αυτή τη στιγμή έχουν δημιουργήσει κάποιοι, παράλληλα με τις συμμορίες που χρησιμοποιούνται κάποια παιδιά για να προκαλέσουν καταστάσεις, ομάδες παιδιών που τις χρησιμοποιούν οι διακινητές των ναρκωτικών προκειμένου να μην κινδυνεύουν οι ενήλικοι του κυκλώματος και να «περάσουν» πιο εύκολα τα ναρκωτικά.
Εμείς πιστεύουμε ότι υπάρχει ολόκληρη ιεραρχία με αρχηγό, υπαρχηγό κ.ό.κ. που τα παιδιά διακινούν τα ναρκωτικά. Και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις, που μας έτυχε κι εμάς στο Χαμόγελο του Παιδιού, πιέσαμε πολύ για να βρούμε άκρες μέσα σε αυτό το πρόβλημα που έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις καθώς τα περισσότερα παιδιά είναι πολύ ευάλωτα. Μας έχουν πει πόσο εύκολα μπορούν να πάρουν μπάφο στην αρχή και στη συνέχεια να προχωρήσουν…
Το ίδιο πρόβλημα έχουμε και με τη βία γενικότερα μεταξύ εφήβων. Η βία που όπως μας έχουν πει γονείς δημιουργεί διάφορα προβλήματα στη καθημερινότητα πλέον των παιδιών τους. Π.χ. πραγματικό περιστατικό όπου μια μητέρα μας κατήγγειλε ότι «η κόρη μου και οι φίλες της δεν μπορούν πια να περάσουν από μια συγκεκριμένη πλατεία γιατί εκεί συνήθως βρίσκεται μια ομάδα κοριτσιών που τις κάνουν μαύρες στο ξύλο». Το αποτέλεσμα είναι μια διάχυτη αίσθηση τρόμου στα παιδιά. Έτσι λοιπόν ήρθαμε σε επαφή με την Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της ΕΛ.ΑΣ. προκείμενου να βρουν κάποιο τρόπο για να σταματήσει αυτή η βία από παιδιά σε παιδιά.
Οφείλω δε να σας επισημάνω, όπως ανέφερα και νωρίτερα ότι το διάστημα που δεν λειτουργούσαν τα σχολεία μέσω του διαδικτύου γινόντουσαν φοβερά πράγματα με τρίτους να προσπαθούν να ψαρέψουν παιδιά, με τα ίδια τα παιδιά που προσπαθούν να κάνουν μεταξύ τους διάφορες άσχημες «πλάκες» και με κάποια εξ αυτών που φτάσανε μέχρι και σε αυτοκτονικές «διαδικασίες».
- Τα τελευταία 4-5 χρόνια ακούμε διαρκώς για τη σύσταση Εθνικού Σχεδίου για το Παιδί. Κάθε φορά προκύπτουν διάφορα ζητήματα, γίνεται ντόρος στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο τέλος έχουμε διάφορες εξαγγελίες χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Γιατί έχει βαλτώσει θεωρείτε αυτή η κατάσταση; Τι ακριβώς πρέπει να γίνει, πιστεύετε, για να πάρει μπρος επιτέλους όλη αυτή η διαδικασία;
Έχετε δίκιο, δυστυχώς, έτσι έχουν τα πράγματα. Διαχρονικά, κατά διαστήματα έχουν βρεθεί άνθρωποι που διαθέτουν μεράκι να κάνουν πράγματα, αλλά τους «τρώνε» οι γύρω και δεν προχωράνε σε αλλαγές που θα είχαν ουσιαστικό αποτέλεσμα, καθώς δεν επιθυμούν να πάρουν τις δάφνες κάποιοι άλλοι. Αυτό καταλαβαίνουμε εμείς. Αλλά κυριότερα λείπει από ορισμένους ανθρώπους η διάθεση και η θέληση να δουλέψουν σκληρά και εντατικά γι’ αυτά τα ζητήματα. Δεν είναι θέμα δηλαδή υπουργών ή κυβέρνησης. Είναι εύκολο ξέρετε να ρίξεις το ανάθεμα συνολικά σε μια κυβέρνηση. Οι υπουργοί συνήθως έχουν τις καλύτερες των προθέσεων, σας διαβεβαιώνω από την εμπειρία μου, πόσο δε μάλλον τη πρόσφατη με τον υπουργό Δικαιοσύνης, τον κ. Τσιάρα.
Έρχονται και παρέρχονται κυβερνήσεις, λέγονται διάφορα, αλλά στο τέλος πρέπει ορισμένοι σε συγκεκριμένα πόστα να αντιληφθούν ότι δεν καλούνται να ανακαλύψουν τον τροχό. Εμείς φτιάξαμε το Σχέδιο Δράσης πριν χρόνια, οι εθελοντές μας δημιούργησαν την Ομάδα Δικαιωμάτων των Παιδιών και μέσα από αυτά υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να πάρει κάποιος, αν το επιθυμεί πραγματικά και δεν θεωρεί ότι είναι ο παντογνώστης, που όλα τα σφάζει κι όλα τα μαχαιρώνει. Χρειάζεται να αντιληφθούν όλοι σε θεσμικές θέσεις ότι πρέπει να μοιραστούν πράγματα ή και να υιοθετήσουν καλές πρακτικές άλλων χωρών. Άρα λοιπόν, ας καθίσουν κάτω οι κύριοι αυτοί να δουν τι γίνεται και να μην καθυστερούν όπως πχ. καθυστέρησαν τη διαδικασία για το Σπίτι του Παιδιού, που όταν τους προτείναμε να τους δώσουμε τη δυνατότατα να γίνουν τα σπίτια αυτά τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις, αρνήθηκε η τότε συγκεκριμένη κυρία γιατί είπε «δεν θα το κάνουμε έτσι, αλλά αλλιώς». Βεβαίως να το κάνετε όπως λέτε, θα σας βοηθήσουμε, αλλά κάντε το!
Ξαναλέω δεν είναι θέμα κυβερνήσεων, αλλά των ατόμων που διορίζονται σε διάφορα πόστα να αντιληφθούν ότι πρέπει να συνεργαστούν κι επιτέλους να υλοποιήσουν πράγματα. Nα κάνουν καλά τη δουλειά τους, να βρουν τρόπους.
- Η χρονιά που πέρασε συμπίπτει με την συμπλήρωση των 25 χρόνων λειτουργίας του Οργανισμού και θεωρείστε ο πατέρας χιλιάδων παιδιών που τα έχετε στηρίξει με κάθε τρόπο μαζί με τις οικογένειες τους. Πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος έχοντας χαράξει αυτήν την πορεία; Υπάρχει κάτι για το οποίο π.χ. μετανιώνετε;
Κοιτάξτε, είναι πολύ σημαντικό να πω ότι προσωπικά, ως γονιός εκπλήρωσα την τελευταία επιθυμία του γιού μου. Από ’κει και πέρα όμως -και θα ήθελα να το τονίσω έντονα αυτό- ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Υπάρχουν πολλοί «κούκοι» σε αυτή τη χώρα. Αν δηλαδή δεν έβρισκα πρόσφορο έδαφος και ανθρώπους που ήθελαν να βοηθήσουν, να στηρίξουν -κι όχι από φιλανθρωπία ή προβολή, αλλά ουσιαστικά-, το Χαμόγελο του Παιδιού δεν θα τα είχε καταφέρει, δεν θα είχε προχωρήσει σε όλα αυτά που κάνει.
Άρα, λοιπόν, ναι είναι πολύ ψυχοφθόρο όταν λες καθημερινά «θα ζήσει αυτό το παιδί, δεν θα ζήσει;», «θα μπορέσουμε να του δώσουμε ένα φιλί ζωής;», «θα μπορέσει να προχωρήσει τη ζωή του;», αλλά όχι δεν το μετάνιωσα. Αντιθέτως πιστεύω ότι έγινα πλουσιότερος σε συναισθήματα, γνώσεις και γνωριμίες, αν και καθόλου πλούσιος οικονομικά, καλό θα είναι αυτό να επισημανθεί.
Λειτουργώ 24 ώρες στη πρώτη γραμμή ως άνθρωπος όπως και οι συνεργάτες μου, αλλά έχουμε βρει τρόπο άτομα μέσα στη δημόσια διοίκηση που έχουν διάθεση, να κάνουν τη διαφορά. Μονάδες βέβαια, αλλά όλοι αυτοί έχουν κάνει το Χαμόγελο του Παιδιού να είναι πραγματικότητα και να μην είναι απλώς ευχή.
- Τέλος μια προσωπική ερώτηση: θεωρείτε πως έχετε καταφέρει επιτυχώς να πραγματοποιήσετε το όνειρο του Αντρέα σας;
Κοιτάξτε κάθε φορά που βρίσκεται μια λύση, είμαι παρά πολύ φορτισμένος γιατί π.χ. με μια γέφυρα σωτηρίας από το Ρέθυμνο στην Αθήνα τις προάλλες, βρήκε τον τρόπο ένα παιδί να κάνει την απαραίτητη εγχείρηση, να βρει ένα σπίτι που θα φιλοξενεί το ίδιο και την οικογένειά του, να πλαισιωθούν οι δικοί του από ανθρώπους που θα τους περιβάλλουν με σεβασμό για να μην αισθάνονται απομονωμένοι. Κάθε φορά λοιπόν που γίνεται κάτι τέτοιο, αισθάνομαι, ναι ότι καταφέραμε κάτι. Ξέρετε όμως τι γίνεται: όταν δεν καταφέρνουμε κάποια πράγματα, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα, εκεί διαρκώς αναρωτιέσαι τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε.
Γι’ αυτό και θα δείτε στις ανακοινώσεις μας λέμε «αυτά καταφέραμε και κάναμε», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι λύσαμε το πρόβλημα. Δεν είναι μόνο ένα το ζήτημα στη χώρα μας. Υπάρχουν τόσα πολλά που πρέπει να κάνουμε για να κινητοποιήσουμε τις θεσμικές δυνάμεις να λειτουργήσουν. Κι αυτό λοιπόν είναι και το μήνυμά μας. Για να πούμε λοιπόν, ότι καταφέραμε κάτι, θα πρέπει να μην υπάρχει παιδί που πεινάει στην Ελλάδα, που βασανίζεται, που κινδυνεύει η ζωή του για οποιονδήποτε λόγο.
Είχαμε βγάλει κι ένα βίντεο σχετικά λέγοντας χαρακτηριστικά: η ευχή μας είναι να πάψουμε κάποτε να υπάρχουμε. Αλλά επειδή πρέπει να υπάρχουμε, καθώς δεν είναι μόνο ο Αντρέας που έχω δώσει μια υπόσχεση –για να απαντήσω στην ερώτησή σας- είναι και τα παιδιά που βλέπω καθημερινά κι άλλα που μεγάλωσαν κι έχουν γίνει ευσυνείδητοι πολίτες και λέω ναι αξίζει να υπάρχει το Χαμόγελο του Παιδιού. Για τη ζωή ενός παιδιού που σώθηκε, αξίζει που υπάρχει ο Οργανισμός μας. Και πιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτόν αξίζουν, γιατί είναι αυτοί που κάνουν τη διαφορά στη χώρα μας, η οποία πολλές φορές δυστυχώς παρουσιάζεται ως αδιάφορη με απατεώνες στην πλειοψηφία της πολίτες.
