Θα ήταν ενδιαφέρον να γνωρίζουμε ποιες ακριβώς προβλέψεις έχουν κάνει οι τράπεζες για πλήθος εταιρειών που όλοι γνωρίζουμε ότι αντιμετωπίζουν αντικειμενικά προβλήματα. Για παράδειγμα, θα θέλαμε να ξέρουμε αν έχουν γίνει προβλέψεις και σε τι μέγεθος για τον Μαρινόπουλο. Αλλά και για τις εκδοτικές εταιρείες. Γενικά για εταιρείες που τα δάνειά τους εμφανίζονται ενήμερα.
Μόνο έτσι μπορούμε ως πολίτες και ως εν δυνάμει μέτοχοι των τραπεζών να έχουμε μία πλήρη εικόνα για την ποιότητα του χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Κι επειδή αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι σωστό να γίνονται τα στοιχεία των εταιρειών φύλλο και φτερό, κατανοούμε την αξία της εργασίας της Τράπεζας της Ελλάδος και των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών. Μπορούν, λοιπόν, να μας πουν αν έχουν γίνει προβλέψεις για τις υπερχρεωμένες εταιρείες που σήμερα βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της κρίσης.
Να πάρουμε την πλευρά του επενδυτή. Ο οποίος πιστεύει ότι τα στοιχεία με τα οποία πήρε την απόφασή του είναι αυτά που νομίζει. Ότι όταν οι τράπεζες, για παράδειγμα, λένε ότι έχουν κάνει χ προβλέψεις, ότι μέσα σε αυτές τις προβλέψεις είναι και ο Μαρινόπουλος ή τουλάχιστον ένα σεβαστό μέρος των δανείων του. Αλλά και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις που ο τζίρος τους είναι αισθητά χαμηλότερος από το ύψος των δανείων τους. Ο επενδυτής, λοιπόν, παίρνει την απόφασή του με βάση τις διαβεβαιώσεις που του δίνουν αξιοσέβαστοι κύριοι, όπως οι Κεντρικοί Τραπεζίτες. Αν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του δεν είναι σωστά, τότε έχει πρόβλημα και γι'' αυτό είναι ο τελευταίος που ευθύνεται.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι αν οι τράπεζες καλύπτονται από τις εγγυήσεις που έχουν στα χέρια τους. Μπορεί μία τράπεζα να έχει στα βιβλία της περασμένη την αξία ενός ακινήτου που είναι εγγύηση σε επιχειρηματικό δάνειο σε τιμές του 2008. Τα βιβλία της τράπεζας μπορεί να είναι όμορφα και τακτοποιημένα σε μία τέτοια περίπτωση, αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι έχει εγγυήσεις που είναι σαφώς χαμηλότερης αξίας από την αναγραφόμενη.
Στον χώρο του χρήματος η Πίστη έχει μεγάλη σημασία. Κι η Πίστη είναι εύκολο να καταστραφεί ανά πάσα ώρα και στιγμή. Στα βιβλία της πιο μεγάλης τράπεζας του κόσμου να ψάξει κανείς, στο τέλος κάτι θα βρει. Δεν υπάρχει περίπτωση να σκαλίσει το χωράφι και να μην βρει σκουλήκια. Φανταστείτε, όμως, να είναι άνθρωπος της πόλης και να τρομάξει με τα σκουληκάκια. Αν βγει στην πλατεία και φωνάξει «φίδια - φίδια», δεν θα πλησιάσει για καιρό χριστιανός στα χωράφια. Και μιλάμε για χωράφια. Όχι για τράπεζες που όλο και κάποιους σκελετούς κρύβουν στα ντουλάπια τους.
Το ερώτημα είναι αν οι ελληνικές τράπεζες είναι έτοιμες για πολλές τέτοιες ερωτήσεις. Κι είναι βέβαιο ότι οι νέες διοικήσεις που θα προκύψουν στο επόμενο διάστημα θα κάνουν πολλές… τέτοιες ερωτήσεις. Επειδή οι νέοι δεν θα θέλουν να φορτωθούν όλο το πρόβλημα που αναγκαστικά σέρνουν σήμερα οι τράπεζες, λόγω ακριβώς της κακής κατάστασης της Οικονομίας. Το επόμενο ερώτημα είναι αν η χώρα αντέχει σήμερα βίαιες λύσεις στον τραπεζικό κλάδο. Μπορεί οι λύσεις τύπου bad bank να εξυπηρετούν σε αυτή τη φάση όσους θα ήθελαν να βρουν μία μεγάλη δεξαμενής αγοράς «κόκκινων» δανείων. Σαν να θέλει κάποιος να δημιουργήσει υπερπροσφορά σε μία αγορά για να μπορεί ο ίδιος να αγοράσει φθηνότερα. Αλλά δεν είμαστε σίγουροι ότι αυτό είναι και το όφελος της αγοράς και της χώρας. Είναι σίγουρα το όφελος των funds…
Είχα στηρίξει την άποψη της αλλαγής των διοικήσεων των τραπεζών από το πρώτο πακέτο βοήθειας, από την εποχή Αλογοσκούφη. Έπρεπε να γίνει η αλλαγή, επειδή έτσι γίνεται σε όλο τον κόσμο, όταν οι φορολογούμενοι καλούνται να σηκώσουν στην πλάτη τους ένα τόσο μεγάλο πακέτο βοήθειας. Δεν έγινε τότε και κακώς δεν έγινε. Και τώρα θυμήθηκαν όλοι ότι οι διοικήσεις των τραπεζών πρέπει να αλλάξουν! Προφανώς ο ανταγωνισμός εντός και εκτός συνόρων είναι σκληρός για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι σε αυτήν τη χώρα.
Το θέμα είναι να μην μας τσαλαπατήσουν οι ελέφαντες πάνω στον καυγά τους. Είναι φυσικό το τραπεζικό σύστημα να είναι εύθραυστο υπό τις παρούσες συνθήκες, μετά από επτά χρόνια κρίσης. Όταν τα «κόκκινα» δάνεια αυξάνονται καθημερινά, θα ήταν παράλογο να πιστέψει κανείς ότι θα ανοίγει το δωμάτιο του χαρτοφυλακίου και θα μπαίνει σε αρωματοπωλείο. Λίγο άρωμα θα μυρίσει, αλλά για άλλους λόγους…
Ότι πρέπει να υπάρξουν λύσεις, είναι σίγουρο. Λύσεις που πολλές φορές είναι έξω από το κουτί! Όσο όμως αναζητούνται τέτοιες λύσεις, χρειάζεται να υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότερα μέτωπα. Ό,τι είναι να γίνει να συμβεί με τρόπο που να μην διαταραχτεί η ομαλή λειτουργία. Η όποια ομαλή λειτουργία εξακολουθεί! Και να έχουν όλοι στο μυαλό τους την Εμπορική Τράπεζα και να αναρωτηθούν γιατί πετυχημένοι τραπεζίτες στο εξωτερικό τα έκαναν εδώ μαντάρα. Δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να δώσει κανείς μία πειστική απάντηση…
Θανάσης Μαυρίδης
