Οι δραχμιστές ξεμύτισαν όπως τα σαλιγκάρια μετά από την βροχή. Περιμένουν οι καημένοι ότι η Ιστορία θα τους δικαιώσει για όσα τραγικά είχαν εκστομίσει το 2015. Αν μέχρι σήμερα η χώρα αυτή βρίσκεται ακόμη όρθια στα πόδια της το οφείλει στο ευρώ. Αλλά και τα ευρωλιγούρια θα πρέπει να έχουν το νου τους! Εμείς θέλουμε το ευρώ. Οι άλλοι μας θέλουν;
Οι εξελίξεις στην Ιταλία θα κρίνουν πολλά για το μέλλον της Ευρώπης. Πιστεύω ότι ήταν ολέθριο λάθος του Ιταλού Προέδρου να στείλει τους λαϊκιστές στις κάλπες με το παράσημο του αδικημένου. Στις προηγούμενες εκλογές πήραν το 49% των ψήφων. Στις επόμενες μάλλον θα θριαμβεύσουν. Το Βερολίνο θα έχει σε κάθε περίπτωση έναν δύσκολο συνομιλητή.
Εκείνο που δεν ξέρουμε ακόμη είναι οι στρατηγικές επιλογές της ιταλικής ελίτ. Αν δηλαδή ευνοεί ή όχι το πέρασμα στην λιρέτα. Το βασικό τους επιχείρημα έναντι των Γερμανών ήταν ότι η ιταλική Οικονομία δεν ευνοήθηκε στην εποχή του ευρώ. Ότι η Ιταλία έκανε ό,τι της ζητήθηκε όλα αυτά τα χρόνια χωρίς να πάρει την σωστή ανταμοιβή της. Είναι σαφές ότι πρόκειται για μία τελείως διαφορετική υπόθεση απ' όλες όσες έχει ζήσει μέχρι σήμερα η Ευρωζώνη. Η Ελλάδα ήταν το άτακτο παιδί, η Ιρλανδία το θύμα των τραπεζών, η Ισπανία και η Πορτογαλία βρέθηκαν πολύ νότια στον χάρτη για να μπορέσουν να πάρουν λίγη από την χάρη της Γερμανίας.
Η Ιταλία είναι άλλη περίπτωση. Είναι ο αρχικός συνεταίρος που νιώθει ριγμένος. Νιώθει ότι είναι αρκετά ισχυρός, ότι έχει την δύναμη να επιβάλλει την θέλησή του. Και ως έναν βαθμό έχει δίκιο. Η Ιταλία βρίσκεται αυτή την στιγμή έξω από το βασικό παιγνίδι, παρά το γεγονός ότι δικοί της άνθρωποι συμμετέχουν αποφασιστικά σε αυτό που ονομάζουμε ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τι έχει αποφασίσει η ιταλική ελίτ. Μέχρι που θα τραβήξουν το σχοινί. Είχαν περισσότερα από τρία χρόνια για να το σκεφτούν και να προετοιμαστούν. Η Ελλάδα ήταν το καμπανάκι.
Οι Γερμανοί δεν θα ήθελαν να χάσουν έναν ακόμη σημαντικό εταίρο, όπως η Ιταλία. Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να δώσει κάτι περισσότερο από αυτό που ήδη δίνει. Δεν θέλει να χάσει την Ιταλία, αλλά θέλει και να γίνουν όλα με τους δικούς της όρους. Ακόμη κι αν η Μέρκελ θελήσει, πάντως, να προσφέρει περισσότερα στην Ρώμη, σε μία προσπάθεια να περισώσει το σημερινό οικοδόμημα, θα έχει να αντιμετωπίσει την δική της Βουλή και τους δικούς της ευρωσκεπτικιστές. Αυτή η εξίσωση είναι, τελικά, δύσκολη.
Η Γερμανία έχει μιλήσει για πολλές ταχύτητες. Η παραλίγο ιταλική… κυβέρνηση φάνηκε ότι υιοθετεί μια τέτοια θέση. Αν αυτό είναι και επιλογή της ιταλικής ελίτ, τότε να μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία: Θα συμβεί, εφόσον δεν υπάρξει μία βιώσιμη λύση στην περίοδο που μεσολαβεί μέχρι τις εκλογές. Αυτό είναι και το χρονικό περιθώριο που μένει για να παρουσιαστεί στους Ιταλούς μία νέα πρόταση που θα τους πείθει ότι η παραμονή τους στην Ευρωζώνη έχει νόημα. Δύσκολο, είναι η αλήθεια.
Μπορεί η Ιταλία να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον εκτός ευρώ; Αν εξετάσει κανείς την Οικονομία της θα πει ότι ναι! Είναι εφικτό. Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, ας δει κάποιος τι έχει συμβεί στην Τουρκία. Η μοναξιά του εθνικού νομίσματος δεν είναι εύκολη υπόθεση, ακόμη και για χώρες που έχουν τις αντικειμενικές δυνατότητες να ανταπεξέρθουν στις δυσκολίες. Για χώρες όπως η Ελλάδα ας μην το συζητάμε. Οι πιθανότητές μας σήμερα είναι όλες εναντίον μας. Το αν η Ιταλία θα τα καταφέρει, πάντως, στην συνέχεια θα είναι ένα μεγάλο στοίχημα για όσους θα θέλουν στην συνέχεια να αποστασιοποιηθούν από το άρμα της Γερμανίας. Στην πραγματικότητα αυτή η κρίση αφορά πολλά πράγματα, πιο μεγάλα ακόμη και από μία πολλή μεγάλη χώρα όπως η Ιταλία.
Στην Ελλάδα παίρνουν θάρρος εκείνοι που εκτέθηκαν στις ραδιενεργές συνθήκες του 2015 και επιχείρησαν να πουλήσουν ανέξοδα την πραμάτεια τους. Δεν είχαν υπολογίσει τότε πόσο ολέθρια θα ήταν η πολιτική Βαρουφάκη και κάπως έτσι φορτώθηκαν τις συνέπειές της, τουλάχιστον ως προς την φήμη τους.
Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει περιθώρια για ένα δεύτερο λάθος. Κι ενώ μπορούμε να πούμε ότι τα νομίσματα γενικώς είναι εργαλεία και όχι αυτοσκοπός, στην δική μας περίπτωση το ευρώ είναι το ιερό δισκοπότηρο που μας δίνει ακόμη ζωή. Κακώς συμβαίνει! Αλλά συμβαίνει! Η Ελλάδα που δεν παράγει, που δεν είναι ανταγωνιστική, που έχει τα μύρια όσα προβλήματα, δεν μπορεί αυτή την στιγμή να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον εκτός ευρώ. Το θέμα είναι τι θα κάνει η Ελλάδα αν εξωγενείς παράγοντες της επιβάλλουν να βρεθεί εκτός ευρώ. Αν, δηλαδή, η ίδια η Ευρώπη κάνει ένα διαφορετικό σχέδιο για το μέλλον της και η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται σε αυτό.
Δεν χρειάζεται να ανακαλύψει κανείς τον τροχό. Η ανάπτυξη είναι ο μόνος δρόμος που εξασφαλίζει τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Μία χώρα που παράγει, που είναι ελκυστική για τους επενδυτές, που είναι ανταγωνιστική, έχει πολλούς περισσότερους λόγους για να επιβιώσει στον σύγχρονο κόσμο μας σε σχέση με μία χώρα όπως είναι σήμερα η Ελλάδα!
Ας μην χαίρονται, λοιπόν, οι δραχμιστές. Αντίθετα, πρέπει όλοι μας να ανησυχούμε. Μπας και αντιληφθούμε έτσι ότι έχουμε ήδη χάσει πολλά χρόνια πιστεύοντας ανθρώπους όπως ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης και ότι έχουμε πολύ δουλειά μπροστά μας για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος. Αν θέλουμε να επιβιώσουμε…
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
