Τον κο Γιάννη Ιωαννίδη τον γνώριζα. Δεν είναι ο προπονητής του μπάσκετ.
Πρόκειται για έναν διεθνούς φήμης Ελληνο-Αμερικανό επιδημιολόγο γιατρό που ασχολείται με την στατιστική ανάλυση των ιατρικών εργασιών. Έχει τελειώσει την Ιατρική Αθηνών, συνέχισε στο Harvard και είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Stanford.
Είναι διάσημος διεθνώς για το έργο του πάνω στις ιατρικές μεταναλύσεις και έχει γράψει το περίφημο βιβλίο "Why Most Published Research Findings Are False" Δηλαδή " Γιατί οι περισσότερες δημοσιευμένες έρευνες, είναι λάθος".
Είναι ένας αιρετικός επιστήμονας, εξαιρετικής ευφυίας, από αυτούς που αγαπώ υπερβολικά γιατί πάντα κινούν τα λιμνάζοντα ύδατα της επιστήμης.
Αυτό έκανε και πρόσφατα σε ένα δημοσίευμα του, όπου ισχυρίζεται ότι στην αντιμετώπιση του κορονοϊού ενδεχομένως να είμαστε μπροστά σε ένα φιάσκο.
Μας λέει λοιπόν ότι η αβεβαιότητα μπροστά στον άγνωστο ιό μας κάνει να παίρνουμε δρακόντεια μέτρα που πιθανώς δεν χρειάζονται.
Με βάση τους υπολογισμούς του η θνητότητα του νέου κορονοϊού είναι από 0,05 % έως 1% στον γενικό πληθυσμό.
Και η μεγάλη θνητότητα στους ηλικιωμένους δεν είναι κάτι αξιοπερίεργο καθώς το χειμώνα με τις συνήθεις επιδημίες των γνωστών ανθρώπινων κορονοϊών η θνητότητα στους ηλικιωμένους φτάνει από 3 έως 11 % οι οποίοι κατά τη γνώμη του χάνονται μέσα στο τεράστιο νούμερο των 60 εκατομμυρίων θανάτων κάθε χρόνο, απλά γιατί κανείς δεν έκανε κανένα τεστ για την αιτία θανάτου.
Κάθε χρόνο λέει ο κος Ιωαννιδης έχουμε δεκάδες χιλιάδες θανάτους από τη γρίπη και ακόμα περισσότερους από ιούς τους οποίους δεν ερευνήσαμε ποτέ, μέσα στους οποίους είναι φυσικά και οι κορονοϊοί.
Είναι σαν να επιτίθεται ένας γάτος σε έναν ελέφαντα και ο ελέφαντας πάνω στον πανικό του να πηδάει από έναν λόφο και να αυτοκτονεί λέει ο κος Ιωαννιδης.
Η αλήθεια όμως είναι ότι στην περίπτωση μας τα ακριβή νούμερα έχουν τεράστια σημασία.
Είναι άλλο να έχεις θνητότητα σαν την γρίπη και άλλο να έχεις δέκα φορές σαν αυτή. Ιδίως για την Ελλάδα που φθάνει μια γρίπη μόνο, για να γεμίσει τις μονάδες της.
Δυστυχώς όμως οι περιπτώσεις της Wuhan που αναγκάστηκε να φτιάξει έξτρα νοσοκομεία, καθώς και της Ιταλίας γέρνουν τη ζυγαριά προς τα χειρότερα. Η εφημερίδα L Eco di Bergamo από μια μόνο σελίδα με κηδείες, αυτές τις μέρες έφτασε να γεμίζει πάνω από δώδεκα σελίδες. 324 νεκροί στην Ισπανία και 793 νεκροί σε μια μέρα τη στιγμή που γράφω αυτό το άρθρο στην Ιταλία. Σχεδόν οι μισοί θάνατοι της χώρας οφείλονται στον κορονοϊό. Πότε μια γρίπη έκανε τόσους μαζικούς θανάτους;
Από την άλλη το καλό σενάριο της Κορέας είναι ακόμα και αυτό, όχι τόσο καλό. Θνητότητα πάνω από έξι φορές της γρίπης.
Επίσης ας υποθέσουμε ότι έχεις μπροστά σου έναν άγνωστο θεριό. Το ακούς να γρυλλίζει, δεν βλέπεις όλο του το μέγεθος αλλά βλέπεις το χώρο γύρω του να γεμίζει πτώματα, τι θα κάνεις;;.
Θα περιμένεις έως ότου να έχεις επαρκή στοιχεία;. Ή θα επιτεθείς με κάθε μέσο;
Όταν λοιπόν δεν έχεις αξιόπιστα δεδομένα δεν επαναπαύεσαι μέχρι να αποκτήσεις. Άλλωστε η Ιταλία και η Ισπανία το είδαν αυτό με τον χειρότερο τρόπο. Ελπίζουμε να μην συμβεί το ίδιο και στην Βρετανία.
Γι' αυτό επιτίθεσαι με ότι έχεις διαθέσιμο.
Όπως έλεγε και ο καθηγητής της Ιατρικής κος Γαρδικας "όταν κάνεις λάθος στην Ιατρική, καλύτερα να το κάνεις προς την ασφαλή πλευρά."
Από την άλλη όμως θέτει πολύ σωστά το τι πρόκειται να γίνει στο μέλλον.
Και το μέλλον είναι οι επόμενοι κοντινοί μήνες.
Διότι καλά τα μέτρα για λίγο. Αλλά για πόσο. Και καλά να κλείσουμε για ένα μήνα. Αλλά για πόσο. Και εάν πάμε σε ολική απαγόρευση της κυκλοφορίας, πόσο μπορεί να αντέξει αυτό;. Οι ίδιοι που τώρα ζητάμε πιο αυστηρά μέτρα σε ένα μήνα από τώρα θα αγανακτούμε, ψυχολογικά και οικονομικά πιεσμένοι σε μια οικονομία που θα περάσει χειρότερη ύφεση από δέκα μνημόνια.
Τα αυστηρά μέτρα και τα απόλυτα lockdown δεν μπορούν να κρατήσουν παρά λίγο καιρό.
Μετά όχι μόνο θα εκφυλιστούν, όχι μόνο θα μετατραπούν σε μια άνευ προηγούμενου οικονομική ταφόπλακα αλλά θα μετασχηματιστούν πολύ σύντομα σε ανεξέλεγκτη λαϊκή οργή.
Και είναι πολύ πιθανό το σενάριο, να πρέπει να ζήσουμε για ένα με δύο χρόνια με τον ιό καθώς το εμβόλιο θέλει κάποιο χρόνο αλλά και τα φάρμακα μπορεί να μην αποδειχθούν θαυματουργά τουλάχιστον τους επόμενους κοντινούς μήνες, ενώ ο ιός μπορεί να μην κάνει ύφεση το καλοκαίρι ή να κάνει και δεύτερο επιδημικό κύμα από το επόμενο φθινόπωρο.
Ωστόσο αυτή τη στιγμή πρέπει μπροστά στον άγνωστο εχθρό να επιτεθούμε με ότι έχουμε διαθέσιμο αλλά με συνεχή επανεκτίμηση της κατάστασης και συνεχείς βελτιώσεις. Ίσως στο άμεσο μέλλον, αν δεν έχουμε γρήγορα επιτυχές φάρμακο, η συνταγή της Κορέας και της Ταϊβάν, με συνεχή τεστ εφόσον αυτά γίνουν διαθέσιμα και υποχρεωτική απομόνωση των φορέων και των ευαίσθητων πληθυσμών να ήταν μια καλή λύση.
Πρέπει όμως να έχουμε υπόψιν μας ότι κάτι τέτοιο θα επηρέαζε προσωπικές ελευθερίες και θα απαιτούσε αστυνομικά μέτρα με τα οποία δεν είμαστε συνηθισμένοι στη Δύση. Στις χώρες της Ασίας που αντιμετωπίστηκε η απειλή αποτελεσματικά, έγιναν εκτενή τεστ αλλά ταυτόχρονα υπήρξε 24ωρη παρακολούθηση των πολιτών φορέων, μέσω του GPS του κινητού τους και υποχρεωτικός εγκλεισμός. Στην Κίνα έφτιαξαν εφαρμογή σε κινητό που σε προειδοποιεί αν είσαι κοντά σε φορέα εφόσον αυτός βγει.
Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί μιλάμε όταν μιλάμε για γενίκευση των τεστ; Μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Είναι εφικτά νομικό; Τα δικαιώματα στο σώμα μας που θα εκχωρήσουμε, θα σταματήσουν εκεί; Ή θα αρχίσει ένας νέος διάλογος δικαιωματισμού μέχρι να πεθάνει και ο τελευταίος ηλικιωμένος στη Δύση;
Ο δρόμος είναι δύσκολος και γεμάτος παγίδες. Ανεξερεύνητος και αβέβαιος.
Αλλά το σίγουρο είναι ένα. Η κατάληξη του. Στο τέλος της επιδημίας το ανθρώπινο είδος θα είναι νικητής. Και θα έχει πάρει το μάθημα του.
Με συμπεριφορές που θα συμπιέζονται ανάμεσα στην κοινωνική υπευθυνότητα και τον κρατικό ολοκληρωτισμό.
Και στο τέλος του δρόμου, κάποιοι από εμάς θα γυρίσουμε στα γραφεία μας, κάποιοι στις έδρες της Επιδημιολογίας στο Stanford και κάποιοι άλλοι θα έχουν χάσει τους γονείς τους.
