Το μυστικό μας ήταν ότι καταφέραμε να κτίσουμε μια αμοιβαία επωφελή σχέση με παγκόσμιας κλάσης δυνατούς παίκτες και ισχυρές χώρες, όπως το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, που έχουν τόσο το οικονομικό, όσο και το πολιτικό εκτόπισμα, τονίζει στο Liberal.gr, ο Γιώργος Λακκοτρύπης.
Σχολιάζοντας τη γεωπολιτική σημασία της ανακάλυψης στο Γλαύκο και τα επόμενα βήματα, ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου εξηγεί πως η χώρα κατάφερε να κτίσει μια συμμαχία με ισχυρά συμφέροντα, ευθυγραμμισμένα με τη δική της στρατηγική, τα οποία αποτελούν ταυτόχρονα και μια ασπίδα προστασίας όταν χρειάζεται να αποτραπεί η τουρκική παραβατικότητα.
Δεν αποκλείει προσεχώς τουρκικές κινήσεις στην ευρύτερη περιοχή, προσθέτοντας ότι αυτές δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν ως «πυροτεχνήματα», αλλά με ψυχραιμία, καθώς όπως λέει «είναι ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα, έχουμε δει την Τουρκία να παραβιάζει την κυπριακή ΑΟΖ τόσο σε παραχωρημένα οικόπεδα, όσο και σε περιοχές που ακόμη δεν έχουν οριοθετηθεί, αλλά και στα κατεχόμενα, βόρεια του νησιού».
Αναφορικά με τη μεταφορά των κοιτασμάτων της Κύπρου και της περιοχής προς τη Δύση, απαντά ότι ακόμη εξετάζονται πολλές λύσεις, από τη μεταφορά του αερίου σε ένα τερματικό στην Αίγυπτο - όπως θα γίνει με τις ποσότητες της Αφροδίτης- έως τη κατασκευή του αγωγού East Med και ενός τερματικού στη Κύπρο.
Στο ερώτημα αν έχει αποκλειστεί εντελώς το σενάριο να γίνει αυτό μελλοντικά μέσω Τουρκίας, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο, μόνο υπό προϋποθέσεις, όπως έπειτα από επίλυση του Κυπριακού, αλλαγές στη συμπεριφορά της Άγκυρας και σεβασμό εκ μέρους της του διεθνούς δικαίου, και φυσικά εφόσον αυτό συμφέρει οικονομικά και τεχνικά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι σημαίνει πολιτικά, γεωπολιτικά και οικονομικά για την Κύπρο η ανακάλυψη στο Γλαύκο; Είναι μια ακόμη ασπίδα προστασίας;
Εδώ και μερικά χρόνια, προκειμένου να μπορέσει η Κύπρος να προχωρήσει στους ενεργειακούς της σχεδιασμούς, έχουμε βάλει στο επίκεντρο της προσπάθειας να κτίσουμε μια αμοιβαία επωφελή σχέση με ισχυρές χώρες και παγκόσμιας κλάσης δυνατούς παίκτες, που έχουν τόσο το οικονομικό, όσο και το πολιτικό εκτόπισμα.
Να κτίσουμε δηλαδή ένα στέρεο πλαίσιο με ισχυρά συμφέροντα ευθυγραμμισμένα με τη δική μας στρατηγική.
Το γεγονός ότι κάποιες από αυτές έχουν κάνει παγκόσμιας κλάσης ανακαλύψεις στην ΑΟΖ της Κύπρου διατηρεί αλλά και ενισχύει αυτά τα συμφέροντα, ευθυγραμμισμένα με τη στρατηγική μας. Αυτή είναι η πρώτη διάσταση ως προς τη γεωπολιτική σημασία των ανακαλύψεων.
Δεύτερη γεωπολιτική διάσταση είναι ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ψάχνει για εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού και διαδρομές, καθώς τα κοιτάσματα στη Β.Θάλασσα μειώνονται, βλέπουμε τη περιοχή της Αν.Μεσογείου και της ΑΟΖ της Κύπρου να αναβαθμίζονται.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι ανακαλύψεις στη Κύπρο είναι κοιτάσματα της Ε. Ένωσης, καθώς εκεί θα εξαχθεί το 95% όσων ποσοτήτων τελικά βρεθούν. Αυτό που επομένως διακυβεύεται εδώ είναι ένα ευρωπαϊκό συμφέρον. Η ΕΕ προσβλέπει προς τη Κύπρο και προς την Ελλάδα για να δημιουργήσουν αυτό που ονομάζεται ο διάδρομος φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.
Πως συνδυάζονται αυτές οι ανακαλύψεις με την επικείμενη τριμερή Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου, όπου θα συμμετάσχει μάλιστα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο;
Είναι γνωστό ότι οι Αμερικανοί δείχνουν ιδιαίτερο βάρος στην απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο. Προσβλέπουν πλέον στην Αν.Μεσόγειο για αυτόν το λόγο. Είναι ένα πολύ μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι, όπου η περιοχή μας και η Κύπρος βρίσκεται στο επίκεντρο.
Ένας έτερος πυλώνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, να εξυπηρετήσει την ενεργειακή της στόχευση, είναι οι συμμαχίες με χώρες της ευρύτερης περιοχής, όπου πέραν των πολυμερών σχημάτων όπου συμμετέχουμε, έχει πρόσφατα συσταθεί το East Med Gas Forum.
Έχει έδρα την Αίγυπτο, συμμετέχουν σε αυτό οι Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, Ισραήλ, Ιορδανία, και Παλαιστίνη, και έχει αντικείμενο τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, προκειμένου να μπορέσει η περιοχή να ανταγωνιστεί άλλους μεγάλους αναδυόμενους παίκτες παγκοσμίως, όπως οι ΗΠΑ.
Ας σταθούμε στους πιθανούς τρόπους αξιοποίησης των κυπριακών κοιτασμάτων, ένας εκ των οποίων είναι και ο αγωγός East Med. Πόσο πιθανή είναι η μεταφορά των κοιτασμάτων μέσω αυτού ; Το ρωτώ γιατί παρά την κινητικότητα γύρω από το έργο, δεν παύει να είναι ένα φαραωνικό και κοστοβόρο project...
Το έργο του East Med είναι ένας από τους πιθανούς τρόπους δημιουργίας του διαδρόμου μεταφοράς του φυσικού αερίου της Αν.Μεσογείου προς τις αγορές της Δύσης. Είναι φιλόδοξο σχέδιο, αλλά η ΕΕ το στηρίζει και σήμερα βρισκόμαστε στο στάδιο των μελετών.
Από εκεί και πέρα όμως, ο διάδρομος μεταφοράς του αερίου της Αν.Μεσογείου προς τη Δύση μπορεί να δημιουργηθεί και με άλλους τρόπους, όπως τη μεταφορά του αερίου σε ένα τερματικό σταθμό στην Αίγυπτο, την υγροποίησή του και την από εκεί εξαγωγή του με πλοία προς την Ρεβυθούσα ή την Αλεξανδρούπολη, όπου αφού αεριοποιηθεί ξανά, να διοχετευτεί προς τη Δύση. Αυτός εξάλλου είναι και ο στόχος μας για το κοίτασμα Αφροδίτη.
Έπειτα υπάρχει και το σενάριο κατασκευής ενός τέτοιου τερματικού στη Κύπρο. Όταν λέμε διάδρομο, εννοούμε πολλές μεθόδους για τη διοχέτευση του κυπριακού αερίου στην Ευρώπη.
Εμείς εξετάζουμε όλες αυτές τις λύσεις ταυτόχρονα, καθώς δεν έχει ακόμη φτάσει η ώρα να επιλέξουμε την πλέον συμφέρουσα. Όταν έρθει εκείνη τη στιγμή, θα επιλέξουμε την καλύτερη λύση με βάση εμπορικά κριτήρια, δηλαδή κατά πόσο αυτή μας εξασφαλίζει ότι θα βρούμε αγοραστές.
Έχει αποκλειστεί το σενάριο να μεταφερθεί το φυσικό αέριο της περιοχής μέσω Τουρκίας;
Σας απαντώ ως εξής. Το East Med Gas Forum είναι ανοικτό προς όλες τις χώρες της περιοχής, παραμένει ανοικτό σε νέα μέλη, φτάνει αυτά να σέβονται τις αρχές πάνω στις οποίες δημιουργήθηκε αυτός ο συνασπισμός.
Όταν λοιπόν κοιτάμε τις επιλογές μας για την εξαγωγή του φυσικού αερίου, προσμετρώνται κάποια ρίσκα, είτε τεχνικά (π.χ. βάθος νερού, η γεωολογία του βυθού), είτε οικονομικά, είτε πολιτικά.
Το πολιτικό ρίσκο λοιπόν για εμάς είναι απόλυτο, όσο βλέπουμε αυτή τη συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι των υπόλοιπων χωρών, δηλαδή έναντι της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου, και του Ισραήλ.
Αν δηλαδή η Άγκυρα άλλαζε εντελώς κάποια ημέρα στάση, ακολουθούσε μια εντελώς διαφορετική πολιτική στο Κυπριακό, θα μπορούσε να τεθεί ακόμη και αυτό το σενάριο στο τραπέζι;
Αν συνέβαινε αυτό που λέτε, τότε θα μπορούσε να εξεταστεί το παραπάνω σενάριο σε συνδυασμό φυσικά με τις άλλες δύο παραμέτρους, τα τεχνικά και οικονομικά κριτήρια, στο πλαίσιο για παράδειγμα μιας επίλυσης του Κυπριακού.
Τα κεφάλαια που απαιτούν η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων είναι τεράστια. Σκεφτείτε ότι η ανάπτυξη του Αφροδίτη απαιτεί μια αρχική επένδυση 3,5 δισ ευρώ.
Οι εταιρείες λοιπόν που είναι διατεθειμένες να ερευνήσουν για αέριο και να δαπανήσουν τέτοια ποσά, θέλουν ηρεμία και σταθερότητα στην περιοχή. Και εδώ έρχεται το παιχνίδι που προσπαθεί να παίξει η Άγκυρα. Επιδιώκει να μας παρασύρει σε ένα παιχνίδι αποσταθεροποίησης προκειμένου να αποτραπούν αυτές οι εταιρείες ώστε να προχωρήσουν στις επενδύσεις τους με βάση και τα συμβόλαια που έχουν υπογράψει με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Επομένως, η συγκεκριμένη επιλογή δεν έχει εξεταστεί ακριβώς επειδή εμπεριέχει για εμάς ένα απόλυτο γεωπολιτικό ρίσκο. Έπειτα από επίλυση του Κυπριακού, αλλαγές στη συμπεριφορά της Τουρκίας, σεβασμό εκ μέρους της του Διεθνούς Δικαίου, ασφαλώς και είναι μια επιλογή που θα μπορούσε να εξεταστεί, τόσο όσον αφορά τη διάθεση του αερίου στην αγορά της Τουρκίας, όσο και ως χρήση της ως διαμετακομιστικής χώρας.
Και όπως βλέπετε παρ'' όλες τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε κατά καιρούς, εμείς προχωρούμε και υλοποιούμε τις έρευνες.
Φοβάστε μέσα στο επόμενο διάστημα τουρκικές προκλητικές ενέργειες μετά και τις τελευταίες ανακαλύψεις στην Κυπριακή ΑΟΖ; Και ακόμη και αν αυτές συμβούν, μήπως θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως «πυροτεχνήματα» και όχι κινήσεις ουσίας;
Δεν θα έλεγα ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν ως «πυροτεχνήματα», θα έλεγα ότι πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα. Το παιχνίδι που θέλει να παίξει η Άγκυρα είναι να μας παρασύρει σε ένα παιχνίδι αυτοαμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων αλλά και δημιουργίας αστάθειας στη περιοχή. Σίγουρα οι κινήσεις της παρακολουθούνται πολύ στενά τόσο από την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και από την Ελλάδα. Επομένως, το σημαντικό είναι να αντιμετωπίσουμε την όποια κατάσταση με νηφαλιότητα και ψυχραιμία.
Εκτιμάτε ότι αν εκδηλωθούν αυτές οι τουρκικές κινήσεις, θα δούμε γεωτρήσεις σε περιοχές που είτε δεν θα παραβιάζουν την κυπριακή ΑΟΖ, είτε ακόμη δεν έχουν οριοθετηθεί από τη κυβέρνηση της Λευκωσίας;
Στη περίπτωση της Τουρκίας, ακριβώς επειδή η πρόθεσή της είναι να προχωρήσει σε παραβιάσεις, είναι αναγκασμένη να πάρει η ίδια το οικονομικό ρίσκο που συνεπάγονται οι γεωτρήσεις. Σκεφτείτε ότι μια γεώτρηση κοστίζει μερικές δεκάδες εκατομμύρια, τα οποία φαίνεται ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να δαπανήσει η ίδια, όταν για παράδειγμα στη περίπτωση της Κύπρου, τη δαπάνη την αναλαμβάνουν οι ίδιες οι εταιρείες.
Από εκεί και πέρα, εμείς συνεργαζόμαστε στενά τόσο με τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ, όσο και με τις χώρες από τις οποίες αυτές προέρχονται, προκειμένου να αποτρέψουμε αυτή την παραβατικότητα.
Πιστεύετε ωστόσο ότι η τουρκική προκλητικότητα μπορεί να αφορά ακόμη και τεμάχια που έχουν ήδη παραχωρηθεί σε ξένες εταιρείες;
Είναι ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Έχουμε δει την Τουρκία να παραβιάζει την Κυπριακή ΑΟΖ τόσο σε παραχωρημένα οικόπεδα, όσο και σε περιοχές που ακόμη δεν έχουν οριοθετηθεί, όπως επίσης στα βόρεια του νησιού που είναι κατεχόμενα.
Αλλά θα πρέπει να δούμε και πως επιχειρεί να παρουσιάσει η ίδια η Τουρκία την Κυπριακή ΑΟΖ. Αν δεχόμασταν την τουρκική εκδοχή της Κυπριακής ΑΟΖ, τότε αυτή θα μειώνονταν κατά σχεδόν... 70% από το πραγματικό της μέγεθος. Θα μας απέμενε μόνο ένα 30% απ'' όσο είναι η ΑΟΖ μας.
Για να το κάνω ακόμη πιο σαφές, σε μια τέτοια περίπτωση, η ανακάλυψη του κοιτάσματος Αφροδίτη θα ενέπιπτε μέσα στην ΑΟΖ του Ισραήλ, του κοιτάσματος Καλυψώ και Γλαύκος μέσα στην ΑΟΖ της Αιγύπτου.
Διότι η Τουρκία θεωρεί ότι Κύπρος και Αίγυπτος δεν έχουν θαλάσσια σύνορα, εκδοχή που καταρρίπτεται εντελώς καθώς υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες.
Το παράδοξο είναι πως η Άγκυρα ναι μεν θεωρεί ότι η Κύπρος έχει υφαλοκρηπίδα στα ανατολικά του νησιού – όχι βεβαίως όσο η σημερινή που εκτείνεται ως την γραμμή με τις άλλες χώρες με τις οποίες παρεπιπτόντως έχουμε υπογράψει συμφωνίες- ωστόσο δεν έχει υφαλοκρηπίδα στα δυτικά, με αποτέλεσμα εκεί να περιορίζεται στα 12 ναυτικά μίλια.
Όπως δηλαδή και να το δει κανείς, δεν βγαίνει κανένα νόημα. Οπότε αν με ρωτάτε σε ποια περιοχή πιστεύετε ότι θα κάνουν γεώτρηση, τα πάντα είναι ανοικτά. Εμείς παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις, λαμβάνουμε τα μέτρα μας, προκειμένου να αποτρέψουμε αυτή τη παραβατικότητα.
