Αν αναλογιστεί κανείς πώς γεννήθηκε το κράτος του Ισραήλ, μόνο με άθλο μπορεί να παρομοιάσει το εγχείρημα. Δύο από τις εξέχουσες μορφές του εβραϊκού έθνους που σήκωσαν στους ώμους τους το βάρος μιας τιτάνιας προσπάθειας, είναι ο Δαβίδ Μπεν Γκουριόν και η Γκόλντα Μέιρ.
Μέσα από τις στάχτες ενός παγκοσμίου πολέμου, δεν είχαν μόνο να αντιπαλέψουν την εχθρότητα των Αράβων στην Ιουδαία, αλλά και να στήσουν ένα κράτος από τα θεμέλια. Αυτά τα «εκλεκτά» παιδιά μιας παράδοσης που έδωσε στη Δύση τον Σπινόζα, τον Κάφκα, τον Αϊνστάιν και τον Φρόιντ, μεταξύ πολλών άλλων και πολύ σημαντικών για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, αποκαλύπτει στο ελληνικό κοινό η πρεσβεία του Ισραήλ.
Την περίοδο της καραντίνας, η ισραηλινή διπλωματική αποστολή στη χώρα μας, ανέπτυξε πλούσια πολιτιστική δράση, μέσω της σελίδας της στο Facebook. Αγαπημένοι ηθοποιοί και τραγουδιστές, ανάμεσά τους η Μαρία Φαραντούρη και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, διάβασαν ποιήματα Ισραηλινών ποιητών μεταφρασμένα στα ελληνικά, ενώ αναμεταδόθηκε συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ισραήλ, σε μουσική διεύθυνση του μεγάλου Zubin Mehta.
Εκτός από τα εικαστικά, τη λογοτεχνία και τη μουσική, στήθηκε κι ένα φεστιβάλ Ισραηλινού κινηματογράφου, μέσω της πλατφόρμας vimeo, σημειώνοντας πρωτοφανή επιτυχία. Η πρεσβεία, έχοντας λάβει πολλά αιτήματα για την εκ νέου προβολή τους, επαναφέρει τις δύο πρώτες ταινίες (έφτασαν κοντά στις 1000 θεάσεις), συμπληρώνοντας άλλες τρεις που θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Ben Gurion, Epilogue
Ben-Gurion, Epilogue - Trailer from Toronto Jewish Film Festival on Vimeo.
Από αύριο Τρίτη, την «αυλαία» του διαδικτυακού φεστιβάλ σηκώνει η ταινία «Μπεν Γκουριόν, Επίλογος» (2016). Βασισμένο σε μια εξάωρη κινηματογραφημένη συνέντευξη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, το ντοκιμαντέρ σκιαγραφεί τον Δαβίδ Μπεν Γκουριόν, ιδρυτή του Κράτους του Ισραήλ και επί 14 χρόνια πρωθυπουργό. Βρισκόμαστε το 1968, ο Μπεν Γκουριόν είναι 82 ετών, ζει απομονωμένος στην έρημο, έχοντας αποσυρθεί από την πολιτική. Με εντυπωσιακή πνευματική διαύγεια αποτιμά το παρελθόν και θέτει τα προβλήματα του μέλλοντος.
Ο επονομαζόμενος «πατέρας του Ισραήλ» εντρύφησε στα ελληνικά γράμματα, μέσω της μελέτης της πλατωνικής φιλοσοφίας και των μεγάλων ιστορικών. Διάβαζε τον Θουκυδίδη από το πρωτότυπο αλλά και από τη μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σε συνομιλία του το 1959 με ελληνική αποστολή στο Ισραήλ ανέφερε:
«Είδα πολλές μεταφράσεις του Θουκυδίδη και όλες διαφέρουν. Παρατήρησα το ίδιο και για τον προσφιλή σε εμένα Πλάτωνα. Το πιστεύετε ότι έμαθα την αρχαία ελληνική μόνο και μόνο για να διαβάσω τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς στο πρωτότυπο και για να μάθω τι ακριβώς λένε; Έχουμε, μάλιστα, και εβραϊκή μετάφραση του Πλάτωνος, η οποία δεν αποδίδει το πνεύμα του κειμένου». Κι αλλού πάλι αναφέρει: «Ο Πλάτων ήταν ο σπουδαιότερος στοχαστής, απαράμιλλος κατ' εμέ· και ήταν, επίσης, δεξιοτέχνης στο λογοτεχνικό ύφος. Ποιητής. Είναι πολύπλοκος αλλά υπέροχος. Στο κεντρικό του έργο, την "Πολιτεία", κάθε πρόταση είναι ένας θησαυρός, γεμάτος σοφία και οξυδέρκεια».
Μεταφέρω ακόμη από λαμπρό άρθρο του Ευστάθιου Χ. Λιανού-Λιάντη στην Καθημερινή η οποία αποκαλύπτει την στενή σχέση του Μπεν-Γκουριόν με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα που τον οδήγησε σε μία βαρύνουσα επισήμανση: «Ισως πολλά πράγματα θα ήσαν διαφορετικά στην ιστορία μας και στην ιστορία του πολιτισμένου κόσμου, αν απλώς εκείνοι από τους λογίους μας που γνώριζαν ελληνικά είχαν μεταφράσει τα έργα του Σοφοκλέους, του Θουκυδίδη, του Πλάτωνος και των άλλων σπουδαίων στοχαστών της Ελλάδος, την ίδια περίοδο που τα ιερά μας βιβλία μεταφράζονταν στα ελληνικά».
Αυτά δεν ήταν μονάχα λόγια ενός στοχαστή που συνομιλούσε με τα μεγάλα πνεύματα της ιστορίας. Με μία κίνηση υψηλού συμβολισμού αποφάσισε το πρώτο ταξίδι του ως πρωθυπουργού του Ισραήλ να είναι στην Ελλάδα. Ήρθε το Νοέμβριο του 1950 και ταξίδεψε στον Μαραθώνα, στην Κόρινθο, στο Αργος, στην Τίρυνθα, στις Μυκήνες και στην Επίδαυρο. Στην ταινία που θα επαναπροβληθεί, με εντυπωσιακή πνευματική διαύγεια ο Μπεν Γκουριόν αποτιμά το παρελθόν και θέτει τα προβλήματα του μέλλοντος σε ένα διαχρονικό μάθημα πολιτικής.
Golda
Όταν κάποτε ρωτήθηκε ο Μπεν Γκουριόν για την υπουργό του Γκόλντα Μέιρ απάντησε: «είναι ο μόνος άνδρας στην κυβέρνηση». Σε αυτή τη ρήση που σήμερα μάλλον θα ξεσήκωνε πλήθος φεμινιστικών αντιδράσεων, αναγνωρίζει κανείς το τεράστιο μέγεθος ενός άλλου πολιτικού «άνδρα». Η πρώτη και, μέχρι σήμερα, μόνη γυναίκα πρωθυπουργός του Ισραήλ, αποκαλύπτεται στο ντοκιμαντέρ που ακολουθεί με τίτλο «Γκόλντα» (2019).
Λίγο πριν πεθάνει, η Γκόλντα Μεΐρ έδωσε μια συνέντευξη στην ισραηλινή τηλεόραση. Όταν η συνέντευξη τελείωσε, οι κάμερες συνέχισαν να γυρίζουν και στο υλικό αυτό βασίζεται η ταινία. Καθώς άναβε το ένα τσιγάρο μετά το άλλο, η Γκόλντα μιλούσε ελεύθερα, υπερασπιζόμενη τη θητεία της ως πρωθυπουργός -πέντε ταραχώδη χρόνια που εξασφάλισαν τη θέση της στην Ιστορία, αν και με υψηλό προσωπικό κόστος.
Magic Men
Go2Films- Magic Men- Trailer from Go2Films on Vimeo.
Αυτή είναι η ιστορία ενός 78χρονου άνδρα και του γιου του, που έχουν μείνει χώρια εδώ και πολλά χρόνια. Ξεκινούν μαζί ένα οδικό ταξίδι από το Ισραήλ στην Ελλάδα αναζητώντας τον άνθρωπο που έσωσε τη ζωή του πατέρα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το ταξίδι τους οδηγεί σε απρόοπτα και τελικά τους φέρνει σε μια τελική αντιπαράθεση πατέρα και γιου.
There are no lions in Tel Aviv
Η ιστορία ενός Ραβίνου της εβραϊκής κοινότητας της Κοπεγχάγης, ο οποίος θα μείνει γνωστός ως «Ραβίνος Doolittle». Φτάνοντας στο Τελ Αβίβ το 1935, ο Max Shorenstein άφησε την τιμητική θέση του για να εκπληρώσει ένα μακροχρόνιο όνειρο: να χτίσει έναν ζωολογικό κήπο και να διδάξει στα παιδιά την αγάπη για τα ζώα. Το όνειρό του έγινε πραγματικότητα και ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, ο ζωολογικός κήπος του Τελ Αβίβ έγινε το μεγαλύτερο αξιοθέατο της πόλης.
The Wonderful Kingdom of Papa Alaev
Go2Films- The Wonderful Kingdom of Papa Alaev- Trailer from Go2Films on Vimeo.
Μια θρυλική οικογένεια μουσικών αναζητά τα «πατήματά» της ανάμεσα στην παράδοση και τα νέα ρεύματα της μουσικής στο Ισραήλ. Ένα φρέσκο κοίταγμα για τις διαφορετικές αντιλήψεις των γενεών.
Σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι ταινίες είναι υποτιτλισμένες στα ελληνικά και κάθε φιλμ θα προβάλλεται για 10 ημέρες. Όλες μαζί θα συντροφεύσουν το κοινό μέχρι το τέλος Αυγούστου. Οι ταινίες θα προβληθούν μέσω της σελίδας Facebook του Ισραήλ στην Ελλάδα.
