Του Γιάννου Κ. Ιωάννου
Πρακτικά όλοι οι αρχηγοί των Κυπριακών πολιτικών κομμάτων ανακοίνωσαν ομοφωνία, ή ταύτιση με τον Έλληνα υπουργό εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τα δυο μεγάλα νούσιμα κόμματα αλλά και η ίδια η κυβέρνηση. Λογικά, αυτό θα έπρεπε να σημαίνει πως ΑΚΕΛ/ΔΗΣΥ/κυβέρνηση θα συμφωνούσαν και με τα κόμματα του ενδιάμεσου, ακροδεξιού χώρου.
Έλα όμως που αυτό δεν συμβαίνει! Οι διαφορές παραμένουν, έντονες και εξόχως διακριτές. Το εκ πρώτης όψεως παράδοξο μπορεί να εξηγηθεί με λίγη δόση πολιτικού κυνισμού: σε κανένα δε συμφέρει τυχόν δημοσιοποίηση διαφωνιών με τον κ. Κοτζιά. Μείνετε λοιπόν στα χαμόγελα και τις (εικονικές) αγκαλίτσες.
Βεβαίως, είτε συμφωνεί κανείς, είτε διαφωνεί κανείς με τον κ. Κοτζιά, αυτό δεν είναι σημαντικό. Δεν είναι σημαντικό γιατί δεν είναι μαζί του που θα συνομιλήσουμε, δεν είναι μαζί του που θα προσπαθήσουμε να καταλήξουμε σε συμβιβασμούς.
Η διαδικασία είναι δεδομένη και δεν υπάρχει η παραμικρή δυνατότητα απόκλισης. Κατ' ακρίβειαν η διαδικασία είναι γνωστή και δεδομένη από τη δεκαετία του 60, από το πρώτο ψήφισμα του ΟΗΕ για την Κύπρο: συνομιλίες μεταξύ των δυο κοινοτήτων για επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν μεταξύ τους. Άλλωστε, και η δική μας πλευρά διακηρύττει συνεχώς πως αναζητεί λύση στη *βάση* των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Δεν υπάρχει πουθενά θέμα καλού/κακού ή θύματος/θύτη στη διαδικασία αυτή. Έστε δυο πλευρές μας λένε όλοι, βρείτε τα.
Και αυτό γίνεται εδώ και δεκαετίες. Να ξεκινήσουμε από εδώ λοιπόν: δεν υπάρχει άλλη επιλογή, έχουμε μόνο τις συνομιλίες μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Τέλος.
Πάμε παρακάτω, θέλουμε λύση; Είμαι σίγουρος για τον Άντρο Κυπριανού (ξεκάθαρη η ιδεολογική του τοποθέτηση, με την οποία ταυτίζομαι) , σχεδόν σίγουρος για τον Αβέρωφ Νεοφύτου ( γνωρίζει πως για πρακτικούς/πολιτικούς/οικονομικούς λόγους μας *συμφέρει* η λύση – ταυτίζομαι και με αυτόν), νομίζω λύση θέλει και ο πρόεδρος Αναστασιάδης. Ο οποίος ασχολείται και με τις εκλογές, και κάνει πράγματα που (μας) ενοχλούν. Τον πιστώνω πως ακόμη και αν έχει ανασταλεί μια διαδικασία στην οποία πιστεύει, είναι έτοιμος να προχωρήσει αν χρειαστεί, εν τω μεταξύ όμως «αξιοποιεί» με βολικούς τρόπους τον χρόνο του.
Οι ακροδεξιοί του κέντρου *δεν* θέλουν λύση. Είναι πολύ απλό. Ο εξτρεμισμός του λόγου τους, η συστηματική υπονόμευση της διαδικασίας αλλά και της ίδιας της πλευράς μας, η εξόφθαλμη άρνηση οποιουδήποτε συνεταιρισμού με τους ΤΚς τους προδίδει. Το χειρότερο είναι η αδυναμία τους να αντιληφθούν πως οι θέσεις τους ταυτίζονται πλήρως με τους εξτρεμιστές της άλλης πλευράς και τους γκριζότερους των γκρίζων λύκων στην Τουρκία.
Μοιραία όμως πρέπει να ρωτήσουμε, η άλλη πλευρά τι κάνει; Οι συνομιλίες έφτασαν στο σημείο όπου έπρεπε να λάβει θέση, να πάρει αποφάσεις για ζητήματα που την αφορούν η Τουρκία. Και φάνηκε (γενικά συμφωνώ και εγώ με τον κ. Κοτζιά εδώ), πως την κρίσιμη στιγμή η Τουρκία *δεν* ήταν έτοιμη. Ή μάλλον όταν μπορούσε να ξεπεραστεί ακόμη αυτό, ο πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε εκείνη την τραγική αναβολή για μια βδομάδα. Από τότε τα πράγματα υποτροπίασαν και η Τουρκία είναι «αλλού».
Ο Ερντογάν συνεχίζει παραληρών και ανεξέλεγκτα. Κάνει πράγματα που είναι απαράδεκτα όσο και αν πρέπει να λάβεις πάντα υπόψιν τις συνθήκες στη χώρα του. Οι σχέσεις του με την Ευρώπη είναι σε ιστορικά χαμηλά (και περιττό να υπενθυμίσω εδώ σε ποιους συμφέρει *λιγότερο* αυτή η κατάσταση) , οι κοσμικοί Τούρκοι ψάχνουν για σχέδιο Β, δεν μπορούν να φανταστούν να συνεχίσουν να μένουν σε μια χώρα με αρχηγό ένα ανεξέλεγκτο σουλτάνο.
Μια (δύσκολη) λογική προσέγγιση λέει πως όλα αυτά γίνονται για να μαζέψει το *ΝΑΙ* των εξτρεμιστών στο δημοψήφισμα, και πως ναι, ακόμη και τώρα συμφέρει *και* στην Τουρκία η λύση. Αυτό, μη ξεχνάτε, είναι η μόνη περίπτωση να πάμε σε λύση: αν συμφέρει σε *όλους*. Η ανωτέρω ανάλυση λέει πως αν πετύχει το στόχο του ο Ερντογάν, τότε θα έχουμε ξανά έντονες συνομιλίες και σύντομα θα καταλήξουμε.
Φυσικά ναι μεν η Τουρκία έχει το επάνω χέρι στην τελική φάση των συνομιλιών, αλλά τα λοιπά πρέπει να τα συμφωνήσουν οι δυο Λεμεσιανοί. Και οι πληροφορίες λένε πως οι σχέσεις των 2 είναι πλέον κακές – κάποιοι λένε πως ο Ακιντζί χρεώνει τον Αναστασιάδη με ανειλικρίνεια. Από την άλλη ο ίδιος ο Ακιντζί το παράκανε με την τραγικά ανόητη θέση της βουλής μας για το ενωτικό δημοψήφισμα. Ναι, ήταν τραγικά ανόητη και πολιτικά στοχευμένη, αλλά φτάνει! Η πρωτοφανής συνεργασία ΔΗΣΥ- ΑΚΕΛ για να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο, έπρεπε να χαιρετιστεί από τον Ακιντζί. Αντί αυτού βλέπουμε μωρίστικες εμμονές.
Ας πούμε πως και αυτό ταιριάζει στην ανωτέρω ανάλυση για τον Ερντογάν, αφού ο Ακιντζί γνωρίζει πως δεν μπορεί να κάνει και κάτι μέχρι τις 16 του Απριλίου.
Μετά όμως; Πως προχωράμε;
Δεν είμαι σίγουρος. Αν η άλλη πλευρά παίζει παιγνίδι είναι δυνατόν να προχωρήσουμε και αν γίνει αυτό η δυσκολία θα επικεντρωθεί μάλλον στη δική μας πλευρά και στο πως ξεπερνούμε τους εξτρεμιστές μας. Είναι (δύσκολα) ορατό ένα σενάριο, όπου θα φτάσουμε σε λύση η οποία θα απορριφθεί και πάλι από την πλευρά μας. Αν γίνει κάτι τέτοιο, …δεν θέλουμε να γίνει κάτι τέτοιο!
Φυσικά, στο ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να φτάσουμε αν δεν παίζει παιγνίδι η άλλη πλευρά. Θα γλυτώσουμε μόνο το «μαυροπινακισμό» αν γίνει κάτι τέτοιο.
Η ουσία φυσικά θα είναι η ίδια ή μάλλον χειρότερη αν είναι επιδίωξη της Τουρκίας. Αλλά είπαμε, δεν θέλουμε να γίνει κάτι τέτοιο! Γιατί άνευ λύσης, άνευ διαδικασίας, με ένα αδύναμο πλέον Ακιντζί, με ένα παντοδύναμο Ερντογάν, με ένα ανεξέλεγκτο Ερντογάν, με ένα Ερντογάν που γυρεύει καυγά με τους πάντες, ένα καθεστώς συνέχισης της μη λύσης, σημαίνει κάτι άλλο, πολύ πιο άσχημο, σημαίνει: κρίση.
Κρίση, είτε αναφορικά με τα γκάζια, είτε αναφορικά με εποικισμό, είτε αναφορικά με αναγνώριση του Βορρά, είτε ακόμη (άσχετο) με αποχώρηση του ΟΗΕ από την Κύπρο. Αδυναμία να καταλήξουμε είτε με δική μας ευθύνη, είτε ακόμα χειρότερα με ευθύνη της Τουρκίας, θα σημαίνει πολύ άσχημες εξελίξεις. Αν η ίδια η Τουρκία αποκλίνει από την επιλογή της λύσης, δεν θα είναι για καλό, δεν θα είναι για να συνεχιστεί το στάτους κβο.
Γι' αυτό σας λέω, έχουμε λένε κάποιοι πολλές επιλογές. Στην πραγματικότητα μόνο μια υπάρχει, η λύση και όσοι πιστεύουν στο θεό ή τον Αλλάχ, ας παρακαλούν να την υιοθετεί μετά την 16η Απριλίου και η άλλη πλευρά.
Και μη ξεχνάτε πως με τη λύση (όπως την επιδιώκουμε) πετυχαίνουμε και τον άλλο μας στόχο: την κατά το δυνατόν αποδέσμευση μας από τον Ερντογάν, κάτι που κάτω από τις παρούσες περιστάσεις είναι σχεδόν το ίδιο σημαντικό όσο η ίδια η λύση.
