«Δημοκρατία είναι και το iPhone που κρατάς. Είναι η κοινωνική συνθήκη χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει καινοτομία, τεχνολογία, ευημερία. Δεν είναι τυχαίο που αυτό το μικρό μηχάνημα που σου δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεσαι και να επικοινωνείς αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ και σίγουρα όχι σε κάποιο αυταρχικό καθεστώς».
Ίσως μια τέτοια φράση ή κάποια παρόμοια θα ήταν αρκετή για να ανοίξουμε μια μικρή χαραμάδα φωτός στο πηχτό σκοτάδι του αντισυστημισμού και του εθνολαϊκισμού, κόκκινου και μαύρου, που τείνει να καλύψει όλη τη Δύση και η ρητορική του γίνεται εύκολα αποδεκτή από τους πολίτες της.
Η υπεράσπιση της δημοκρατίας στη βάση φιλοσοφικών και ηθικών αρχών δεν ήταν αποτελεσματική γιατί δεν κατάφερε να εξηγήσει τα οφέλη της καθημερινότητας σε μια δημοκρατική πολιτεία. Κι αυτό που γράψαμε μόλις δεν είναι ωφελιμισμός. Στρατηγική επικοινωνίας είναι. Δηλαδή, ένας τρόπος να γίνει κατανοητό το σωστό και το δίκαιο.
Όμως, οι θιασώτες της φιλελεύθερης δημοκρατίας, όχι μόνο δεν κατάφεραν να καταδείξουν το πως αυτή συνδέεται άρρηκτα με την ευημερία αλλά θεώρησαν σκόπιμο να κάνουν όλα τα λάθη, με πρώτο να συνάψουν οικονομικές σχέσεις με διεφθαρμένους δικτάτορες.
Το παράδειγμα του Γκέρχαρντ Σρέντερ και μέρους του γερμανικού πολιτικού συστήματος που βρέθηκαν στο payroll των Ρώσων προσφέροντας συμβουλευτικές υπηρεσίες θα στοιχειώνει ολόκληρη την Ευρώπη για δεκαετίες.
Οι άνθρωποι αυτοί αφαίρεσαν από όλους μας το δικαίωμα να μιλάμε ακόμα και για το όφελος που έχει η ζωή στη δημοκρατική πολιτεία πόσο μάλλον να επιχειρηματολογούμε για τη δικαιοσύνη και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζονται την ελευθερία για να είναι ευτυχισμένοι κι ακόμα κι όταν αυτή περιοριστεί πάλι δεν αντιδρουν. Το παράδειγμα της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού κατά την Επταετία είναι γνωστό σε όλους.
Κι όμως, περισσότερο από τον καθένα σήμερα, τη φιλελεύθερη δημοκρατία και την ελευθερία είναι οι μη προνομιούχοι που τη χρειάζονται, αυτοί που σήμερα ακολουθούν τυφλά δικτάτορες όπως τον Πούτιν, τον Όρμπαν, τον Ερντογάν, τον Μαδούρο, τον Μπολσονάρου, τον Σι.
Ίσως λοιπόν πρέπει να αλλάξει ολόκληρη η υπέρ της δημοκρατίας ρητορική. Οι μεγάλες κουβέντες ακούγονται και γελοίες όταν βγαίνουν από τα στόματα της σημερινή ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελείται από ασήμαντους ανθρώπους. Αντι οι Βρυξέλλες να καλούν τη νεολαία σε διαβουλεύσεις στις οποίες συμμετέχουν κυρίως παιδιά πολιτικών που φιλοδοξούν, κάποτε, να κληρονομήσουν την έδρα του μπαμπά τους, ας δώσει περισσότερα δωρεάν εισιτήρια Interrail, ας σχεδιάσει καμπάνιες που συνδέουν τη ζωή που έχουν, το κινητό που κρατάνε με τη δημοκρατία. Γιατί έχουμε επιτρέψει στους λαϊκιστές να συνδέουν τη δημοκρατία με την ανεργία, την αποξένωση, τη μιζέρια; Γιατί να μην γυρίσουμε το επιχείρημα;
Η δουλειά μας βέβαια είναι να σχεδιάζουμε καμπάνιες που θα πουλάνε περισσότερα προϊόντα και επειδή οι τεχνικές έχουν πλέον και επιστημονική βάση, έχουν μετρήσιμα αποτελέσματα. Είναι η δημοκρατία προϊόν; Αν λέγαμε ότι είναι η μαγική χρυσόσκονη που κάνει τις ζωές μας καλύτερες, ίσως οι φιλοσοφούντες ηθικολόγοι που έχουν μια εγγενή ροπή στη μαγική σκέψη να το αποδέχονταν θετικά.
Σε κάθε περίπτωση, στην αγορά όπου τα διακυβεύματα είναι πραγματικά και μετρήσιμα η συνταγή είναι γνωστή: κάθε μήνυμα για να γίνει αποδεκτό πρέπει να περιέχει μια υπόσχεση.
Οι θιασώτες της δημοκρατίας ας αφήσουν της ψευτοαιδημοσύνες κι βρουν την ελκυστική υπόσχεση για να πουλήσουν την ιδέα τους: Η δημοκρατία φέρνει τη χαρά και την ατομική ευτυχία ενώ ο αυταρχισμός διαιωνίζει την περιθωριοποίηση και τη φτώχεια.
Ας το δοκιμάσουμε και βλέπουμε.
