Διαβάζουμε ότι είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης η κατάργηση της αλληλεπικάλυψης μεταξύ των συναρμόδιων φορέων, με αφορμή τα προβλήματα που σημειώθηκαν με το κύμα κακοκαιρίας Μήδεια. Παράλληλα διαβάζουμε ότι εξαγγέλθηκε η υπογειοποίηση των εναέριων γραμμών ρεύματος, σε περιοχές που τούτο κρίνεται απαραίτητο.
Παρουσιάζει ενδιαφέρον διαχρονικά, το γεγονός ότι για να υπάρξει μια σχετική εξαγγελία, θα πρέπει να έχει προηγηθεί μια καταστροφή, για να διεγερθούν τα αντανακλαστικά του κράτους. Θυμόμαστε χαρακτηριστικά στις καταστροφικές πλημμύρες της δυτικής Αττικής, που όλοι αναζητούσαν τον υπεύθυνο των ρεμάτων. Αλλά και στο Μάτι, οι πολίτες με τρόμο συνειδητοποιήσαν ότι η αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων είχε ως αποτέλεσμα την ανεύθυνη αδράνεια και ακινησία, που οδήγησε δεκάδες συμπολιτών μας σε τραγικό θάνατο.
Τα παραδείγματα της καθημερινότητας πολλά. Κάποια από αυτά φαντάζουν γελοία και κάποια αλλά είναι επικίνδυνα. Για παράδειγμα, στο πανέμορφο και γραφικότατο νησί της Ιθάκης, κατά μήκος του παραλιακού δρόμου υπεύθυνοι για τη τήρηση της τάξης είναι οι Λιμενικοί, οι οποίοι εκτελούν χρέη τροχονόμων και καταγράφουν παραβάσεις, ενώ τα όργανα της Αστυνομίας επιλαμβάνονται περιστατικών στους πίσω δρόμους. Ένα άλλο παράδειγμα που ελπίζουμε να μην έχει τραγική κατάληξη, είναι αυτό της δενδροφύτευσης του ρέματος Καβουνίδου στη Ραφήνα, αμέσως μετά την φωτιά του Ιουλίου 2018, με νέα ρητινούχα δένδρα, στην ίδια περιοχή που τα πεύκα είχαν λειτουργήσει ως πυριτιδαποθήκη που είχε εκραγεί. Και αυτό ενώ τριγύρω υπάρχουν εκατοντάδες νόμιμες οικίες, εντός του σχεδίου πόλεως. Στη ένσταση των πολιτών, δόθηκε από τις τοπικές αρχές η απάντηση, ότι ο Δήμος είχε πάρει το οκ, από το Δασαρχείο. Το σχέση έχει το Δασαρχείο, με το πράσινο μέσα στον αστικό ιστό;
Δεν θα αναφερθούμε στην ιδιαίτερα εξειδικευμένη υπόθεση της υπογειοποίησης των καλωδίων, την οποία ανέπτυξε διεξοδικότατα ο Γιώργος Φιντικάκης στο χθεσινό του άρθρο. Θα υπάρχουν ακόμα πιο ενδελεχείς αναλύσεις από τους χρηματιστηριακούς αναλυτές, που τους ενδιαφέρουν οι μετοχές των κατασκευαστών των καλωδίων.
Όμως το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους, περιφερειών, αποκεντρωμένης διοίκησης, δήμων και διαφόρων υπηρεσιών, είναι κάτι, που ενώ οι περισσότεροι περίμεναν ότι θα αποτελούσε προτεραιότητα για τη κυβέρνηση στα πλαίσια του επιτελικού κράτους, έχουν διαψευσθεί και μένει πλέον να αποδειχθεί αν θα προωθηθεί μέσα στο 2021.
Η αλληλεπικάλυψη των αρμοδιοτήτων, με την οποία έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος ο απλός πολίτης, από την έκδοση μίας απλής άδειας χρήσης κοινόχρηστου χώρου, μέχρι την συνταξιοδότηση στην περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, αλλά και ο επιχειρηματικός κόσμος που βρίσκεται νυχθημερόν σε κατάσταση σύγχυσης που προκαλείται από την αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων των «συναρμόδιων» υπουργείων, των «συναρμόδιων» περιφερειών, ή δήμων ή «εμπλεκομένων» υπηρεσιών και των εν γένει «συναρμόδιων» φορέων, προσεγγίζει τη βαναυσότητα. Το όλο σκηνικό επιφέρει καθυστερήσεις και εμπλοκές, οδηγεί στη δημιουργία ενός αποτρεπτικού περιβάλλοντος, όχι μόνο για να επενδύσει κάποιος, αλλά και για να ζήσει με αξιοπρέπεια και ηρεμία.
Και φυσικά αυτή η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, συντηρεί ένα σύστημα διαπλοκής, διαφθοράς και συναλλαγής ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη, διότι ο πολίτης και πολύ περισσότερο ο επιχειρηματίας, είναι δέσμιος μέσα σε αυτό το γαϊτανάκι ανευθυνότητας και προκειμένου να βρει άκρη στο πρόβλημα του, «λαδώνει το σύστημα».
Αλλά ας μην πάμε μακριά. Η Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων έχει μια κυβέρνηση που στελεχώνει 18 υπουργεία. Έτσι έχει, πρωθυπουργό, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, 18 υπουργούς και 1 υπουργό επικρατείας, 5 αναπληρωτές υπουργούς, 29 υφυπουργούς, και 3 υφυπουργούς παρά τω πρωθυπουργώ. Δηλαδή η χώρα μας έχει μια 58μελή κυβέρνηση.
Λαμβάνοντας υπ’ όψη μας, ότι η Ολλανδία έχει υπουργικό συμβούλιο με 12 μέλη, η Ιρλανδία με 15 και η Δανία με 18, χωρίς να μπορεί κανείς να πει ότι τρεις προαναφερθείσες χώρες κακοδιοικούνται, γίνεται φανερό ότι η επικάλυψη αρμοδιοτήτων και η αναποτελεσματική διοίκηση ξεκινάει από ψηλά. Διαχρονικά η σύνθεση και το πλήθος των μελών των ελληνικών κυβερνήσεων, αποτελεί μια συνισταμένη των συσχετισμών μέσα στα κόμματα και στις ιδιαιτερότητες κάποιων εκλογικών περιφερειών. Περισσότερο στοχεύει στην επίλυση των εσωκομματικών γρίφων των κομμάτων εξουσίας, παρά στην εύρυθμη και ταχεία άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας. Το ίδιο συμβαίνει παντού.
Η αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ των συναρμόδιων φορέων, δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός, ούτε προέκυψε από το πουθενά. Είναι αποτέλεσμα της ανικανότητας, ανευθυνότητας και της στρεβλότητας με την οποία λειτουργεί ο δημόσιος τομέας. Που ακόμα μέχρι σήμερα, θεωρεί ότι το κράτος και οι πολίτες είναι ένα λάφυρο στα χέρια του, το οποίο λαφυραγωγεί για δεκαετίες.
Μπορεί η συζήτηση που έχει αρχίσει για τη υπογειοποίηση του δικτύου μεταφοράς ενέργειας να είναι ενδιαφέρουσα και εντυπωσιακή. Και ίσως εκεί να εστιαστεί ο διάλογος των ημερών. Όμως η ανατροπή του καθεστώτος αλληλεπικάλυψης αρμοδιοτήτων, η καταγραφή των υπαρχόντων διαδικασιών, η απλούστευση των αποφάσεων και η υιοθέτηση ενός διαφανούς συστήματος αναφορών και ελέγχων, είναι πολύ πιο σοβαρή και επώδυνη υπόθεση, διότι θα αφαιρέσει τη δύναμη της «στρογγυλής σφραγίδας» και τη δυνατότητα συναλλαγής από αρκετούς κρίκους της γραφειοκρατικής αλυσίδας.
Θα εκπλαγούμε δυσάρεστα, αν η κυβέρνηση δεν αναθέσει την επίλυση του Λαβύρινθου των αρμοδιοτήτων, σε μια από τις μεγάλες εταιρείες συμβούλων και επιχειρήσει να αναζητήσει τη λύση μέσα από το υπάρχον δυναμικό του κρατικού μηχανισμού. Διότι εκτός από την επικάλυψη, θα πρέπει να αναζητηθεί και η κατάργηση αρμοδιοτήτων και φορέων. Όμως ως γνωστόν, στο Δημόσιο ισχύει το «κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει» και το «έτσι τα βρήκα, έτσι θα τα αφήσω», οπότε το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο.
