Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Σε μια κοινωνία που οι πάντες βάλλουν κατά πάντων, ξεκινώντας από τα πιο απλά μέχρι και τα πιο σύνθετα θέματα, οι τράπεζες και οι τραπεζίτες αποτελούν πάντοτε έναν εύκολο στόχο, καθώς πάνω τους στοχεύει ένα ευρύτατο τμήμα της κοινωνίας. Την εργολαβία των επιθέσεων, την έχουν αναλάβει τα μέσα ενημέρωσης του Σύριζα.
Κατηγορούνται λοιπόν οι τράπεζες, ότι ζημίωσαν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις κατά 100 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των επιτοκίων των τραπεζικών καταθέσεων μειώνοντας το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων κατά περίπου 0,10% από το 0,29% στο 0,19%.
Κατηγορούνται οι τράπεζες ότι μέσω της συμπίεσης των αποδόσεων, οδήγησαν στην μείωση των καταθέσεων προθεσμίας στα 43,6 δισ. ευρώ το Νοέμβριο από 44,6 δισ. ευρώ που ήταν στις αρχές του 2019.
Κατηγορούνται οι τράπεζες για την μείωση στο επιτόκιο του απλού ταμιευτηρίου το οποίο υποχώρησε στο 0,36% από 0,61%. Η μείωση αυτή, σύμφωνα με τις κατηγορίες, οδήγησε στην προσέλκυση “ενός πολύ μικρού μέρος από τις καταθέσεις, που είχαν βγει από το σύστημα τα προηγούμενα χρόνια”.
Βέβαια η πραγματικότητα καταγράφει πως το ίδιο χρονικό διάστημα, δηλαδή από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριου του 2019, οι καταθέσεις ταμιευτηρίου αυξήθηκαν στα 56,2 δισ. ευρώ από τα 52 δισ. ευρώ. Τώρα το πως είναι δυνατόν στο μυαλό κάποιων, η αύξηση των καταθέσεων ταμιευτηρίου κατά 4,2 δισ. ευρώ να είναι μικρή και η μείωση των προθεσμιακών καταθέσεων κατά 1 δισ. ευρώ να είναι μεγάλη, αποτελεί αντικείμενο άλλης επιστήμης και όχι των μαθηματικών.
Και φυσικά κατηγορούνται οι τέσσερις συστημικές τράπεζες για τις προμήθειες που εισέπραξαν μέσα στο 2019, που σύμφωνα με εκτιμήσεις ανήλθαν στα 1,5 δισ. ευρώ. Και χαίρονται οι συριζαίοι οικονομολογούντες, διότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα τις κρίνει παράνομες. Όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανέλαβε δράση προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει εναρμονισμένη πρακτική στην επιβολή των διάφορων χρεώσεων. Το έπραξε την πρώτη φορά αυτεπάγγελτα και την δεύτερη, μετά από καταγγελίες που είχε κάνει η Viva Wallet για τις χρεώσεις στα Pos και σε άλλες τραπεζικές συναλλαγές.
Άραγε αυτοί, που κατηγορούν τις τράπεζες για τις προμήθειες, γνωρίζουν αν στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα προσφέρονται κάπου δωρεάν τραπεζικές υπηρεσίες; Και ειδικά σε μια χώρα, όπου τα γκισέ των τραπεζών, έχουν μετατραπεί σε ταμεία των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών και των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας; Η χρέωση κάποιων υπηρεσιών, που μέχρι πρότινος προσφέρονταν δωρεάν στους πελάτες των τραπεζών, απλά έρχεται να καλύψει τα έξοδα υποστήριξης αυτών των υπηρεσιών. Μπορεί σε κάποιους να ξενίζει, αλλά η χρέωση ορισμένων υπηρεσιών αποτελεί πάγια διεθνή τραπεζική πρακτική. Διότι όλες οι υπηρεσίες, απανταχού της γης, έχουν κόστος. Και το κόστος αυτό, το καλύπτει ο πελάτης.
Άραγε αυτοί, που κατηγορούν τις τράπεζες για τα χαμηλά και σχεδόν μηδενικά επιτόκια των λογαριασμών ταμιευτηρίου και των προθεσμιακών καταθέσεων, παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις; Αντιλαμβάνονται την σημασία και τις επιπτώσεις των χαμηλών επιτοκίων, στον δανεισμό του Δημοσίου και στις δανειοδοτήσεις των επιχειρήσεων;
Άραγε αντιλαμβάνονται αυτοί που κατηγορούν τις τράπεζες, ότι οι τράπεζες είναι με την πλάτη στον τοίχο; Πως η διαδικασία εξυγίανσης των ισολογισμών τους, περνάει μέσα από την μέγγενη των κρατικών δεσμεύσεων, των μηχανισμών προστασίας, των άγονων πλειστηριασμών και ενός αργού νομικού συστήματος;
Άραγε γνωρίζουν, πως οι δήθεν “κακοί τραπεζίτες” που επιζητούν το κακό των λαϊκών στρωμάτων είναι μια μεγάλη γκάμα επενδυτών, θεσμικών και ιδιωτών, η πλειονότητα των οποίων έχει ζημιωθεί από τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών;
Άραγε θυμούνται, ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί επανειλημμένα από τους ίδιους τους φορολογούμενους και από ξένους στρατηγικούς επενδυτές;
Άραγε θυμούνται, ότι σε αυτές τις τράπεζες, ακόμα και μετά την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση του 2015, το ελληνικό δημόσιο μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), διατηρεί ένα σημαντικό μετοχικό ποσοστό. Στην Εθνική Τράπεζα, το ΤΧΣ κατέχει το 40% των μετοχών, στην Τράπεζα Πειραιώς το 26,5%, στην Alpha Bank το 11% και στην Eurobank το 1,4%;
Ας ξανασκεφτούμε για λίγο, τι έχει γίνει από το 2009 μέχρι σήμερα. Οι τράπεζες επωμίστηκαν κατά την τελευταία δεκαετία μεγάλο μέρος του κρίσης του Δημοσίου Χρέους. Απώλεσαν κεφάλαια, αναγκάστηκαν να απορροφήσουν και να συγχωνευθούν με τράπεζες που ήταν σε ακόμα πιο δύσκολη κατάσταση, υπέστησαν μια ουσιώδη και ριζική αλλαγή της μετοχικής τους σύνθεσης και βρέθηκαν αντιμέτωπες με ένα πολιτικό κατεστημένο που δρούσε ανασταλτικά και αποτρεπτικά απέναντι σε κάθε λογική εξυγίανσης των ισολογισμών τους. Δεν ήταν μόνο οι λανθασμένες ανακεφαλαιοποιήσεις. Δεν ήταν μόνο η υιοθέτηση ενός νομικού πλαισίου που μπλόκαρε κάθε διαδικασία πάνω στα “κόκκινα” δάνεια. Δεν ήταν μόνο η εργατική νομοθεσία που απέτρεπε τις γρήγορες απολύσεις. Το πολιτικό προσωπικό με κάθε τρόπο, στοχοποιούσε όλον αυτόν τον καιρό τις τράπεζες, ως την πηγή όλων των δεινών.
Το αντιτραπεζικό μένος είναι περιττό. Συμβάλει δε, στην αναβίωση του κλίματος οικονομικού παραλογισμού. Και αυτό το κλίμα του οικονομικού παραλογισμού είναι η τροφή του σύριζα.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
