Της Έφης Μπάσδρα*
Τα τελευταία οκτώ χρόνια της κρίσης αν δεν έχουν πλήρως διαλύσει έχουν σαφώς αποσαθρώσει τη μικρομεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ) στη χώρα μας. Η υπερφορολόγηση, ο ανύπαρκτος τραπεζικός δανεισμός, η πτώση της ανταγωνιστικότητας με τις μειωμένες εξαγωγές είναι κάποιοι από τους λόγους που οδήγησαν σε αυτό το τέλμα. Από μέρους των επιχειρήσεων η έλλειψη τεχνογνωσίας, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, η αδυναμία συμπόρευσης με τις προκλήσεις της νέας εποχής κυρίως λόγω αγκυλώσεων του παρελθόντος, χειροτέρευσαν κατά πολύ την κατάσταση.
Παρά το άνυδρο τοπίο, κάποιοι επιμένουν να αγωνίζονται επενδύοντας στην καινοτομία, την πρωτοτυπία των προϊόντων και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων τους σε μια προσπάθεια να καταστήσουν την επιχείρησή τους βιώσιμη και ανταγωνιστική.
Σήμερα οι νέες ιδέες, οι δεξιότητες και τα ταλέντα του ανθρώπινου δυναμικού των ΜΜΕ, η σύνδεση και ανάπτυξη δικτύων με τα διεθνή φόρα, έχουν αποκτήσει εμπορική διάσταση και αποτελούν πλέον το ασφαλές διαβατήριο για την είσοδο στις απαιτητικές μεγάλες αγορές. Η μείωση του κόστους παραγωγής και η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τη γνώση και τους ανοιχτούς ορίζοντες δράσης. Χρειάζονται όμως επενδυτικά χρήματα τα οποία στη σημερινή οικονομική δυσχέρεια δεν υπάρχουν.
Την αδυναμία χρηματοδότησης αυτών των δράσεων από μέρους των ΜΜΕ έρχεται να καλύψει το ισχυρότερο εργαλείο εκπαίδευσης της ΕΕ, το πρόγραμμα Erasmus+. Μέσα από την κινητικότητα του προσωπικού των επιχειρήσεων στο εξωτερικό, μέσα από την τοποθέτηση ή παρακολούθηση εργασίας σε άλλες επιχειρήσεις, εταιρίες ή οργανισμούς, το ανθρώπινο δυναμικό των ΜΜΕ έρχεται σε επαφή με τον επιτυχημένο τρόπο οργάνωσης αντίστοιχων ευρωπαϊκών «αντιγράφοντας» και μεταφέροντας καλές πρακτικές, ενισχύοντας τελικά και βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητά των επιχειρήσεων τους.
Χιλιάδες είναι οι εργαζόμενοι σε ελληνικές ΜΜΕ και φορείς που στο παρελθόν μετακινήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος Erasmus με μετρήσιμα αποτελέσματα στην ανταγωνιστικότητα και τη διευκόλυνση συμμετοχής τους σε διακρατικές συνεργασίες. Αγροτικοί φορείς και συνεταιρισμοί βοηθήθηκαν στην καλλιέργεια, τυποποίηση και διάθεση παραδοσιακών και νέων αγροτικών προϊόντων. Επιχειρήσεις υπηρεσιών πχ. στον τουρισμό, εφήρμοσαν πρακτικές από προηγμένες αντίστοιχες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, εγκαινίασαν συνεργασίες και εμπέδωσαν συνέργειες. Φορείς όπως δήμοι και περιφέρειες ανέπτυξαν καινοτόμα προϊόντα γενικής ωφέλειας από «αντιγραφή» καλών πρακτικών ευρωπαϊκών πόλεων πχ. εφαρμογή LED φωτισμού σε δήμους. Η ψηφιακή εναρμόνιση και η εισαγωγή πρωτοπόρων τεχνολογιών και δράσεων αποδεικνύεται το ασφαλές διαβατήριο για τη νέα εποχή του διαδικτύου και της τεχνητής νοημοσύνης.
30 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή αυτού του πρωτοποριακού εκπαιδευτικού προγράμματος η δράση της στήριξης των ΜΜΕ μέσα από το πρόγραμμα Erasmus+ γίνεται ακόμη πιο σημαντική γι' αυτό και θα πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστή. Σήμερα η διάδοση αυτών των εργαλείων κατάρτισης προσωπικού για την ανάπτυξη των ΜΜΕ πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στη χώρα μας.
Τα τοπικά αλλά και τα κεντρικά επιμελητήρια και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς με συντονισμένες δράσεις πρέπει να συμβάλουν στην ενημέρωση του έλληνα μικρομεσαίου επιχειρηματία διοργανώνοντας ημερίδες και παρέχοντας συμβουλευτική βοήθεια. Η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η εισαγωγή των ΜΜΕ στο χάρτη των καινοτόμων επιχειρήσεων της Ευρώπης μέσα από την κινητικότητα, την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την αλληλοβοήθεια, την αλληλοκατανόηση έχουν καταλυτική δράση οχι μόνο στη σύλληψη αλλά κυρίως στην υλοποίηση των νέων ιδεών.
Η εκπαίδευση είναι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας μιας χώρας. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τον βασικό κορμό της οικονομίας της, η εκπαίδευση και κατάρτιση αποδεικνύεται και κύριος μοχλός ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
* κ. Η Έφη Μπάσδρα είναι καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών, πρώην Πρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
