Η πλειοψηφία των σύγχρονων κρατών συγκροτούν αναπτυξιακές στρατηγικές προκειμένου να διατηρήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον. Οι εκθετικοί ρυθμοί με τους οποίους αλλάζουν τα δεδομένα, στην παραγωγή, τις υπηρεσίες και βέβαια στη γνώση, καθιστούν απαραίτητη την ύπαρξη ενός εθνικού οδικού χάρτη που θα καθοδηγεί τις ενέργειες των κυβερνώντων για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Αυτή είναι η ουσία του Επιτελικού Κράτους που φιλοδοξεί αυτή η Κυβέρνηση να οικοδομήσει: ο σοβαρός προγραμματισμός και η παρακολούθηση της υλοποίησης των δημοσίων πολιτικών του προκειμένου να επιτυγχάνονται οι στόχοι της ευημερίας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η ανάγκη να έχει η χώρα μια εθνική ψηφιακή στρατηγική. Μια στρατηγική που θα μας οδηγήσει στη νέα ψηφιακή εποχή και που θα είναι όσο ευέλικτη χρειάζεται για να μπορεί να προσαρμοστεί στις ταχύτατες αλλαγές που συντελούνται παγκοσμίως.
Με το νόμο 4727/2020 για την ψηφιακή διακυβέρνηση και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τέθηκαν ευρύτερα οι ρυθμιστικές και θεσμικές βάσεις της πολιτικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Ενσωματώθηκαν κρίσιμες Οδηγίες της ΕΕ, επικαιροποιήθηκε το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την ψηφιακή διαφάνεια και προσβασιμότητα και θεσμοθετήθηκαν σημαντικές καινοτομίες για την ανάπτυξη και την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, όπως το Ταμείο Φαιστός και ο προσωπικός αριθμός του πολίτη. Με τον ίδιο νόμο θεσμοθετήθηκε και η υποχρέωση του Κράτους να συντάσσει μια κυλιόμενη, πενταετή ψηφιακή στρατηγική, τη λεγόμενη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, ως οργανικό μέρος της Ενιαίας Κυβερνητικής Πολιτικής του Επιτελικού Κράτους. Η νέα στρατηγική είναι πλέον διαθέσιμη για διαβούλευση στο https://digitalstrategy.gov.gr/.
Η στρατηγική αυτή είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας καθώς αποτελεί, μεταξύ άλλων, βάση για την απορρόφηση σημαντικών κονδυλίων που θα εισρεύσουν στη χώρα τα επόμενα χρόνια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της. Τόσο οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης όσο και εκείνοι από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, εφόσον η διαχείριση τους γίνει χωρίς τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του παρελθόντος, θα μεταμορφώσουν το τοπίο. Η ουσία εδώ είναι να υπάρχει ένας οδικός χάρτης προκειμένου, όχι μόνο να γνωρίζουμε ως χώρα ποιες είναι οι προτεραιότητες χρηματοδότησης, αλλά κυρίως, να ξέρουμε πότε και ποια σημεία θα πρέπει να επικαιροποιούνται και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις εξελίξεις. Και αν τους τελευταίους 18 μήνες συντελέστηκε μια μικρή επανάσταση στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, η δυναμική αυτή χρειάζεται αφενός στέρεα θεσμικά θεμέλια και αφετέρου συγκεκριμένη στόχευση για να διατηρηθεί.
Η νέα οικονομία είναι η οικονομία των δεδομένων. Το νέο αυτό μοντέλο βασίζεται στη γνώση και την εξειδίκευση. Η στήριξη της καινοτομίας τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, η άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων, η ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελούν στοιχεία τα οποία οφείλουμε ως κοινωνία να ενσωματώσουμε. Και σε αυτό πρέπει να στοχεύσουμε ως συλλογικότητα αλλά και ως ατομική επιδίωξη. Ειδικά ως προς την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του πληθυσμού κρίνεται απαραίτητη η ενεργοποίηση όλων μας καθώς η Ελλάδα, καταλαμβάνει την 25η θέση στην ΕΕ στις ψηφιακές δεξιότητες. Διότι κανένας μετασχηματισμός, ούτε ο ψηφιακός, δεν μπορεί να είναι βιώσιμος και με θετικές επιπτώσεις αν ο ανθρώπινος και κοινωνικός παράγοντας δεν είναι έτοιμος να τον εσωτερικεύσει και να τον στηρίξει.
Στο πλαίσιο αυτό η Βίβλος θέτει τρείς φιλόδοξους στόχους: την Ακαδημία Ψηφιακών Δεξιοτήτων, την Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την ευρύτερη Ψηφιακή Επένδυση στο Ανθρώπινο Δυναμικό της Χώρας. Οι τρείς αυτοί στόχοι θα επιτευχθούν μέσα από δέκα πέντε συγκεκριμένα έργα που αναφέρονται στη Βίβλο και βέβαια από όλα τα έμμεσα που έχουν ως στόχο τόσο τις υποδομές όσο και την ψηφιοποίηση του Κράτους και της οικονομίας. Για παράδειγμα, η ενίσχυση των start up επιχειρήσεων στον χώρο των ΤΠΕ μέσω του Ταμείου Φαιστός αλλά και οι πολιτικές προσέλκυσης επενδύσεων όπως η Microsoft και εργαζομένων υψηλών προσόντων όπως οι digital nomads, θα έχουν πολλαπλά οφέλη, έστω και έμμεσα, στην αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του γενικού πληθυσμού.
Ένας οδικός χάρτης αποτελεί πάντα ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε ενέργεια που κάνει το Κράτος για το μέλλον. Τους τελευταίους μήνες μέσα από απίστευτες δυσκολίες αναδείχθηκε μια νέα δυναμική πάνω στην οποία σχεδιάζονται και υλοποιούνται οι άξονες της νέας Βίβλου, αλλά και του εθνικού σχεδίου για την Τεχνητή Νοημοσύνη που θα βγει στη διαβούλευση αρχές του 2021. Σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία αποτελεί μια μοναδική αχτίδα ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον με ευημερία.
* O Λεωνίδας Χριστόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών
