Του Στέλιου Βαλιάνου*
Η «συμφωνία κυρίων» Τσίπρα-Τραπεζών ισοδυναμεί με παραδοχή της αλήθειας για τους πλειστηριασμούς και δεν θα μπορούσε να συμβεί κάτι διαφορετικό, αφού δεν υπάρχει νόμος που να στηρίζει τους κυβερνητικούς εξωραϊσμούς περί «προστασίας της λαϊκής κατοικίας». Νομικά αυτή είναι απλά ανύπαρκτη.
Είναι σαφές πως με το άνοιγμα των πλειστηριασμών έπαψε η προστασία της πρώτης ή λαϊκής κατοικίας. Όποιες εξιδανικεύσεις κι αν επιχειρεί η Κυβέρνηση, δεν υπάρχει διάταξη νόμου με την οποία να προστατεύεται, για όλους και οριζόντια, η πρώτη κατοικία.
Ο νόμος Κατσέλη (που επικαλείται η κυβέρνηση) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά αναφέρεται σε αναστολή εκτέλεσης σε βάρος της πρώτης κατοικίας, όχι για όλους, αλλά μόνο για όσους προσφύγουν στη δικαιοσύνη, υποβάλλοντας σχετική εμπεριστατωμένη αίτηση στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο και αφού προηγουμένως γίνει αυτή δεκτή (πολλές οι πιθανότητες απόρριψης της).
Στην περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση εναντίον της δανείστριας Τράπεζας και ρυθμιστεί η οφειλή, και τότε η προστασία της πρώτης κατοικίας θα συνεχίζει να ισχύει εφόσον ο δανειολήπτης τηρεί τους όρους εξόφλησης της δικαστικής απόφασης. Αν πάψει να τους τηρεί, παύει και η προστασία της πρώτης κατοικίας.
Επαναλαμβάνω όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται: Δεν υπάρχει οριζόντια διάταξη για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Η μη εκπλειστηρίαση της πρώτης κατοικίας επαφίεται αποκλειστικά και μόνο στη διακριτική ευχέρεια του δανειστή, δηλαδή των τραπεζών. Αν η Τράπεζα αποφασίσει να εκπλειστηριάσει την πρώτη κατοικία ενός δανειολήπτη, τότε δεν υπάρχει εν ισχύ άλλος νόμος να τη σταματήσει.
Γι αυτό έγινε η πρόσφατη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τους Τραπεζίτες. Γι αυτό και γίνεται λόγος για άτυπη «συμφωνία κυρίων» ανάμεσα σε κυβέρνηση και τράπεζες για προστασία της πρώτης κατοικίας. «Συμφωνία κυρίων» όμως, σ' αυτό το επίπεδο, σημαίνει στις πλείστες των περιπτώσεων «συμβιβασμός», αν όχι «συναλλαγή». Διότι κάθε συμφωνία, έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό. Η μία πλευρά κερδίζει κάτι, η άλλη πλευρά κερδίζει κάτι άλλο σε αντάλλαγμα.
Και ενώ ξέρουμε ότι η κυβέρνηση φαίνεται να κερδίζει τη σύμφωνη γνώμη των τραπεζών να αποφύγουν ή να καθυστερήσουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τους εκπλειστηριασμούς α΄ κατοικίας μικροοφειλετών, το ερώτημα παραμένει: τι αντάλλαγμα προβλέπει για τις τράπεζες αυτή η συμφωνία;
Αν δεν υπάρχει αντάλλαγμα, μπορούμε να πανηγυρίζουμε ως Έλληνες, ότι έχουμε το πιο αλτρουϊστικό τραπεζικό σύστημα παγκοσμίως.
Ακόμα και τότε όμως, μπορεί ένας πολίτης που βλέπει το σπίτι του να βγαίνει στο «σφυρί», να επικαλεστεί τη «συμφωνία κυρίων» Τσίπρα-Τραπεζών; Και υπό ποιες προϋποθέσεις; Με βάση ποια άλλα κριτήρια, πλην του προβληθέντος ορίου αξίας του ακινήτου; Ρητορικά όλα αυτά φυσικά, διότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ερωτήματα χωρίς την παραμικρή νομική υπόσταση.
Για μια κυβέρνηση, που επιθυμεί να προστατέψει τους πολίτες της ο μόνος δρόμος είναι να νομοθετήσει, και όχι να κάνει εύθραυστες και άτυπες συμφωνίες με τους Τραπεζίτες που μπορεί να αποδειχτούν ανεπαρκείς και… γυάλινες, κάτω από το «σφυρί» των πλειστηριασμών.
* Ο Στέλιος Βαλιάνος είναι δικηγόρος και Περιφερειακός Σύμβουλος Χαλκιδικής.
