ΤουΒ ΣταύρουΒ Κωνσταντινίδη
Ξημέρωσε παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2019. Το 2020 ακούγεται εξωτικό για μας τους γεννημένους τη δεκαετία του '60. Η καμπάνα στο πατρικό στην Ηλιούπολη Θεσσαλονίκης χτύπησε σε πιο γιορτινή μελωδία στις 20.00. Η πόλη είναι άδεια, ετοιμάζομαι να περπατήσω τη μισή πόλη μέχρι το κέντρο. Από εκεί που βρίσκομαι η βασική και αναπόδραστη διαδρομή είναι υποχρεωτική, και είναι μέσω της μουντής, αβάσταχτης και καταθλιπτικής οδού Λαγκαδά. Είσοδος και έξοδος της πόλης. Επαρχιακό προφίλ δρόμου, με τρεις συν τρεις λωρίδες, πολυκατοικίες της αντιπαροχής δεξιά και αριστερά, αδύναμα ισόγεια από εμπορικής άποψης, πολλά συνεργεία και καταστήματα χονδρικής, και μεγάλες ασυνέχειες με το στρατόπεδο Παύλου Μελά να κυριαρχεί για πάνω από ένα χιλιόμετρο. Χρειάζομαι περίπου 600 μέτρα μέσω της εξίσου μελαγχολικής Καραολή και Δημητρίου μέχρι το Δημαρχείο της Σταυρούπολης και μετά να κινηθώ δεξιά και συνεχώς ευθεία προς Βαρδάρη μέσω Νέαπολης.
Ωστόσο, λέω να την περπατήσω ακόμη μία φορά. Γιατί η επαφή με την ασχήμια είναι η μόνη πύλη προς τον πιθανό θρίαμβο. Ομως αυτή η δύσκολη διαδρομή ήταν πάντα η μόνη έξοδος προς τον άλλο κόσμο. Διαδρομή χωρίς συγκινήσεις, παρά μόνο για να σε βγάλει σε κάποιο προορισμό. Πόσες φορές από πιτσιρικάς δεν σκεφτόμουν ότι πρέπει να σπάσω το σύνορο αυτό. Αλλες φορές μου φαινόταν ατελείωτη η διαδρομή και άλλες φορές θαρρείς και κυλούσε γρήγορα σαν νερό. Ηταν όμως αναγκαία. Αυτήν ακολούθησα χιλιάδες φορές για να βγω από το κέλυφος στον πυρήνα. Αυτή με απελευθέρωσε και με δίδαξε. Ισως αυτή να μου έδωσε και φόρα.
Ετσι ήταν αυτή η δεκαετία. Δύστροπη, φορτική, μελαγχολική, πιεστική, αλλά αναγκαία. Αλλες φορές κολλούσε και φάνταζε ατελείωτη και άλλες σε συνέπαιρνε ένα κλίμα πείσματος και αισιοδοξίας για το νέο που θα μπορούσε να επέλθει μετά. Το 2010 κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τι θα επακολουθήσει. Η χώρα κλυδωνιζόταν συθέμελα μετά το 2011. Οικονομικά, θεσμικά, ηθικά, κοινωνικά. Ηταν η πρώτη φορά που πολλοί ένιωσαν ένα τεράστιο αδιέξοδο επιβίωσης. Η πολιτική τάξη ένιωθε ανήμπορη να οδηγήσει το άρμα της χώρας. Χρόνιες παθογένειες και καθολικές ευθύνες δεν μπορούσαν να ομολογηθούν εύκολα στον δημόσιο λόγο. Η ειλικρίνεια ήταν συνεχώς μισή. Η αίσθηση του κομματικού πατριωτισμού δεν μπορούσε να υπερκεράσει την εθνική ευθύνη. Το 2012 άνοιξε ο ασκός του Αιόλου.Β
Απέναντι στην αμηχανία της θεσμικής πολιτικής, βρήκε χώρο ο αριστεροδεξιός εθνικολαϊκισμός, η δημαγωγία, η ευκολία του μη πολιτικού. Η πλατεία Συντάγματος με το άνω και κάτω σκέλος της γέννησε τους αγανακτισμένους σε αποχρώσεις μαύρες και κόκκινες. Την ίδια στιγμή μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατέρρεαν, η ανασφάλεια σάρωνε όλα τα κοινωνικά στρώματα, οι νέοι έχασαν την πρόσβαση στην εργασία που δεν προσφέρονταν στην αγορά. Προτίμησαν τον δρόμο του εξωτερικού. Αν υποθέσουμε πως το 2013 και 2014 κατακτήθηκε μια ελάχιστη πολιτική ενσυναίσθηση και επιχειρήθηκε μια σταθεροποίηση, ακολουθώντας υποχρεωτικά τον δύσκολο δρόμο των θυσιών που επέβαλαν τα μνημόνια, το 2015 επήλθε μια νέα θύελλα η οποία μηδένισε και πάλι τον χρόνο.
Σαν να ξεκινούσαμε από την αρχή τη δύσβατη ανηφόρα. Ο μύθος του Σισύφου ήταν το κεντρικό αφήγημα μιας χώρας ολόκληρης. Στο μέσο του 2015 ένα τρελό δημοψήφισμα δίχασε περισσότερο από ποτέ την κοινωνία μετά τα χρόνια του Εμφυλίου. Τα επόμενα χρόνια περνούσαν χωρίς αναπτυξιακή προοπτική, με υψηλή φορολογία και αντιεπενδυτική αντίληψη. Η μεσαία τάξη αποσαρθρώθηκε και μαζί η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, πολιτισμικά, κοινωνικά και οικονομικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ με οικονομική πολιτική της «μπακαλικής» συσσώρευσε το πλεόνασμα σε βάρος της οικονομίας της αγοράς. Ο δημόσιος χώρος υποβαθμίστηκε φτάνοντας στο χειρότερο σημείο από ποτέ. Πανεπιστήμια, Εξάρχεια, μικροεγκληματικότητα και αντιεξουσιαστική γυμναστική υπό την ανοχή της κυβέρνησης. Το προσφυγικό μετατράπηκε σε μείζον εθνικό ζήτημα. Η κυβέρνηση θεωρούσε ότι ασκούσε διοίκηση, αλλά στην πραγματικότητα αυτοσχεδίαζε. Το 2019 ήταν χρονιά εκλογών. Αλλαξε η κυβέρνηση και σήμερα επιζητούμε την επιστροφή στην κανονικότητα, έχοντας μπροστά μας σε παρατεταμένη ένταση τόσο τα εθνικά θέματα όσο και το μεταναστευτικό πρόβλημα.
Στην Ευρώπη τη σκυτάλη του παλαβού λαϊκισμού παρέλαβε η Μεγάλη Βρετανία, που ακολουθώντας τη δημαγωγία τυχοδιωκτών πολιτικών εξέρχεται της Ενωσης. Στην Αμερική η πιο ανορθολογική ηγεσία της Ιστορίας, με τον ακραίο πρόεδρο Τραμπ να διοικεί μέσω Twitter και να αλλάζει τρεις απόψεις την ημέρα, βάζοντας φιτίλια σε παγκόσμιες ισορροπίες. Αν βέβαια έπρεπε να διακρίνει κανείς τη σημαντικότερη εξέλιξη της δεκαετίας, αυτή είναι αδιανόητη επέλαση των social media που ανέτρεψε τα ήθη επικοινωνίας σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και σε όλον τον κόσμο. Πολιτική, ανθρώπινες σχέσεις, έρωτες, επιχειρήσεις έχουν μια διαφορετική υπόσταση πια και προβάλλονται σε εντελώς διαφορετικές φόρμες.
Είχα φτάσει στο κέντρο της πόλης. Η Θεσσαλονίκη σε ρυθμούς γιορτινούς. Πέρασα από τα στέκια της πόλης, είδα φίλους. Συζητήσαμε αυτά και άλλα πολλά. Η πόλη αναζητά και αυτή μια νέα ταυτότητα για να περάσει στη νέα δεκαετία.
Σουρουπώνει στη Θεσσαλονίκη, με λεπτό ψύχος και κιτρινωπά λαμπυρίσματα πάνω στα νερά του Θερμαϊκού. Δύει η ημέρα και ο χρόνος. Παρατηρώ από την αγαπημένη και κομψή γωνία Κομνηνών και Καλαποθάκη. Πάνω σε ένα υπερυψωμένο σκαμπό του Eden bar. Δίπλα φίλοι από τα παλιά. Ολοι μας μεγαλωμένοι, αλλά κάπως ακμαίοι. Γερνάμε επιτυχώς, όπως λέει και ο Σκαμπαρδώνης που λείπει σήμερα από την παρέα. Εγκάρδιες εντάσεις και αισιόδοξα πατήματα υπερχειλίζουν στους δρόμους. Το τέλος και η αρχή του χρόνου και των χρόνων. Χαρά και υπερκινητικότητα. Ψυχικές τροχιές της μικρής ελπίδας. Διαφορετικές για τον καθένα. Καλή χρονιά σε όλους.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 3 Ιανουαρίου
