Του Δημήτρη Κουρέτα*
Παρόλο που θεωρώ τον αθλητισμό ένα σημαντικό κομμάτι στη ζωή μου πάντοτε είχα μια αποστροφή για τον πρωταθλητισμό. Φαίνεται παράδοξο και θα προσπαθήσω να εξηγήσω. Θυμάμαι όταν μαθητής λάμβανα μέρος στους μαθητικούς αγώνες δρόμου και ανωμάλου δρόμου ήμουν από τους μέτριους. Αν και γυμναζόμουν συστηματικά ποτέ δεν ζήλεψα την αποκλειστική ενασχόληση με τον αθλητισμό( που οδηγεί μοιραία στον πρωταθλητισμό) ίσως γιατί ήμουν καλός μαθητής και ποτέ δεν επέτρεπαν οι γονείς μου να βάλω σε δεύτερη προτεραιότητα τα μαθήματα. Κάτι τέτοιο ορισμένες φορές με εκνεύριζε (όπως και τα περισσότερα παιδιά) όμως μεγαλώνοντας κατάλαβα την εμμονή των γονιών μου (αν και αυτοί το έκαναν για εντελώς διαφορετικούς λόγους).
Λόγω της ενασχόλησης μου με την διοίκηση ερασιτεχνικών συλλόγων στίβου και κολύμβησης έχω έλθει πολλές φορές με το παρακάτω φαινόμενο και φαντάζομαι ότι αυτοί που με διαβάζουν τώρα θα βρούν στοιχεία που ίσως έχουν συναντήσει.
Πολλοί ταλαντούχοι αθλητές πιέζονται από τους προπονητές και αν θέλετε από ένα λάθος στημένο σύστημα και σιγά –σιγά στο βωμό τού να γίνουν καλοί αθλητές αποκόβονται από πολλές ενδο – και εξωσχολικές δραστηριότητες με αποτέλεσμα μέσα σε λίγο καιρό να έχουν σαν μόνο αποκούμπι για την κοινωνική και συνολικότερη καταξίωση το καταφύγιο του αθλητισμού που γρήγορα γίνεται πρωταθλητισμός. Έτσι με την βοήθεια των γονέων, που πολλές φορές το ενδιαφέρον τους για τον αθλητισμό αρχίζει με την ενασχόληση των παιδιών τους με τον αθλητισμό και σταματά όταν τα παιδιά τους απομακρύνονται από το στάδιο ή το κολυμβητήριο, προσηλώνονται στον προπονητή τους τον οποίο συχνά θεοποιούν και γίνονται ένα άβουλο όργανο στα χέρια του.
Έχω ακούσει με τα αυτιά μου να προτρέπουν προπονητές αθλητές να μην πηγαίνουν φροντιστήριο ή αγγλικά γιατί αλλιώς θα καταντήσουν «μπάζα» αντί για πρωταθλητές, αφού θα στερηθούν την προπόνηση. Αυτοί οι αθλητές πολύ γρήγορα μιας και θα στερηθούν τα πάντα για τον πρωταθλητισμό και δεν θα έχουν άλλο χαρτί στην ζωή τους λένε από μέσα τους ότι αφού εγώ άφησα τα πάντα πρέπει να χρησιμοποιήσω και τα πάντα για να πετύχω, αφού με την νίκη μου θα έρθει και η δουλειά, τα χρήματα κλπ. Το παραδέχομαι δημόσια ίσως για πρώτη φορά στη ζωή μου και δεν ντρέπομαι καθόλου για αυτό, ίσως γιατί αγαπώ πολύ τους αθλητές. Αν ήμουν ένας από αυτούς που είχα αφήσει τα πάντα για τον πρωταθλητισμό πολύ πιθανόν να έφτανα και στα απαγορευμένα φάρμακα για να πετύχω. Αν όμως όντας καλός στον αθλητισμό και πιθανά κάνοντας πρωταθλητισμό, έχοντας όμως προτεραιότητα στην εξασφάλιση της καριέρας μου μέσα από τις σπουδές και την εργασία μου θα θεωρούσα τον αθλητισμό – πρωταθλητισμό σαν κάτι δεύτερο αφού την επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση θα μου την πρόσφερε κάτι άλλο εκτός του αθλητισμού.
Δεν έχω μπορέσει να βρώ τόσα χρόνια κάτι άλλο ποιο πειστικό, πιο αποτρεπτικό και πιο σοβαρό από την προσπάθεια να είναι ο αθλητισμός – πρωταθλητισμός δεύτερη ή και τρίτη προτεραιότητα στα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τον πρωταθλητισμό. Δεν ξέρω ποιος είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος καταπολέμησης του φαινομένου του ντόπινγκ. Και να σας πώ και κάτι άλλο : δεν με ενοχλεί ούτε η πιθανή βλάβη στην υγεία (αυτή μπορεί αν προσέχεις να μην προκύψει ενδεχομένως ποτέ). Με ενοχλεί ότι οι πρωταθλητές κατά κύριο λόγο ως προσωπικότητες είναι συνήθως παραδείγματα προς αποφυγή για την νεολαία (μιλώ για την πλειοψηφία και όχι για τις εξαιρέσεις): ατελείς προσωπικότητες με φοβερή μονομανία σε πρότυπα και αξιακό σύστημα που μπάζει από χίλιες μεριές. Και αυτό γιατί παράγονται από ένα σύστημα που μόλις περιγράψαμε.
Όσο και αν δεν είναι δημοφιλής η άποψη μου, εγώ από την πολυετή ενασχόληση μου με τον αθλητισμό δεν νομίζω ότι βελτίωσε τον χαρακτήρα μου, απλά τον αποκάλυψε.
Και μια πρόταση για ένα πείραμα. Για σκεφτείτε κύριε υπουργέ να μπορούσατε να τοποθετήσετε σε όλα τα πρακτορεία ΠΡΟΠΟ της χώρας αντί την φωτογραφία του τάδε πρωταθλητή, την φωτογραφία ενός άγνωστου 60άρη που τερματίζει τον Μαραθώνιο της Αθήνας σε 5 ώρες ( σχεδόν 3 ώρες πάνω από το παγκόσμιο ρεκόρ);
* Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας είναι καθηγητής στο τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρώην αναπληρωτής Πρύτανη.
