Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Τον Απρίλιο και Μάϊο του 1940, στο Κατύν της Πολωνίας σφαγιάστηκαν από τη μυστική αστυνομία, Λαϊκό Κομισαριάτο, χιλιάδες Πολωνοί,αξιωματικοί, αστυνομικοί, διανοούμενοι, πολιτικοί κρατουμένοι και αιχμάλωτοι πολέμου. Η σοβιετική εισβολή από τα ανατολικά ξεκίνησε 16 μέρες μετά τη γερμανική εισβολή από τα δυτικά, τον Σεπτέμβριο του 1939 και στο πλαίσιο της εφαρμογής του Συμφώνου Μολότωφ Ρίμπεντροπ, οι κομμουνιστές του Στάλιν σε συνεργασία με τους ναζί του Χίτλερ, χώρισαν την Πολωνία στα δύο, κατακτώντας από κοινού, τα εδάφη τους.
Αναφέρω την περίπτωση του Συμφώνου γιατί είναι το πιο ενδεικτικό ιστορικό δείγμα προκειμένου να κατανοήσει κανείς την συνάφεια των δύο ολοκληρωτισμών. Πέρα από κει, στην πολιτική ιστορία, στην κοινωνιολογική προσέγγιση αλλά και στην ψυχολογία των οπαδών είναι ξεκάθαρες οι ομοιότητες μεταξύ αριστεράς και ακροδεξιάς ιδεολογίας.
Η στάση του Μελανσόν, μετά την ήττα του στις εκλογές της Γαλλίας δεν εξέπληξε ασφαλώς κανέναν που μπορεί να διακρίνει την ιδιοσυγκρασία της Αριστεράς, όταν βρίσκεται τόσο κοντά στην εξουσία και ζαλίζεται από τη μέθη της φαντασιακής κυριαρχίας. Το ΚΚ Γαλλίας πήρε αμέσως θέση εναντίον της Λεπέν, εκ του ασφαλούς, αφού δεν διεκδίκησε ούτε κατά διάνοια με αξιώσεις το εκλογικό αποτέλεσμα.
Κοινός στόχος και του Εθνικοσοσιαλισμού και του καθαρού Σοσιαλισμού είναι η αστική δημοκρατία και το φιλελεύθερο κοινοβουλευτικό πολίτευμα. Ο λόγος είναι μάλλον απλός: Και οι δύο θεωρούν την ιδιωτική οικονομία και την ελεύθερη αγορά το μεγάλο πρόβλημα για την κοινωνική συνοχή. Εκτός και αν οι ιδιώτες είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με το καθεστώς, λειτουργώντας υπό την πλήρη εποπτεία του. Όπως ακριβώς συνέβη στην ναζιστική Γερμανία- και στην ελληνική Επταετία- ή θα συνέβαινε στην ΕΣΣΔ με την «Νέα Οικονομική Πολιτική» του Λένιν, αν δεν τον είχαν καταβάλει τα εγκεφαλικά.
Αλλά και στην ψυχολογία των ανθρώπων που καθοδηγούν την βιοθεωρία τους, δια μέσου του έθνους ή της κοινοκτημοσύνης, παρατηρεί κανείς ένα κοινό πρόταγμα: τον έλεγχο της κοινωνίας από το κράτος. Στην ουσία, φαντάζονται ότι μία «πεφωτισμένη ελίτ που θα γαλουχείται από το κόμμα θα μπορεί να εκπροσωπεί τον λαό και να κατανέμει τον πλούτο με σημαία πάντα, την ισότητα και την δικαιοσύνη. Βάλτε έναν ακροδεξιό στον ίδιο καναπέ με έναν αριστερό. Μετά από λίγες ντρίπλες σεμνοτυφίας θα καταλήξουν στην ίδια ρητορική και στην ίδια αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων. Αφού πρώτα εκφράσουν το αβυσσαλέο «μίσος τους» ο ένας για τον άλλον, στο τέλος θα στραφούν από κοινού, εναντίον σας…
Η αστική δημοκρατία όμως και τα φιλελεύθερα συντάγματα δεν περιέχουν παρά μόνο μία διακριτική εποπτεία της ελεύθερης οικονομίας, της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πολιτικής βούλησης. Εκεί ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να δράσει υπέρ των συμφερόντων του και να δημιουργήσει συλλογικότητες μόνο αν το επιθυμεί ο ίδιος και χωρίς την συγκατάθεση του κράτους.
Στην πραγματικότητα, το κοινό στοιχείο μεταξύ ενός ακροδεξιού και ενός ακροαριστερού είναι η βεβαιότητα του «ηθικού πλεονεκτήματος», προκειμένου να υπερασπιστούν ως «ιεραπόστολοι» την κοινωνία. Κάτι βεβαίως, που κανείς δεν τους ζήτησε. Απλά, και οι δύο είδαν τον προφήτη στον ύπνο τους να τους παρακινεί να σώσουν τον κόσμο. Κι έτσι ξύπνησαν στο ίδιο δωμάτιο αλλά με διαφορετικά όπλα στο χέρι…
Στην Ελλάδα, την παραπάνω «συνάφεια» την πληρώσαμε πολύ ακριβά και την πληρώνουμε ακόμα. Ο ολοκληρωτισμός και των δύο δημιούργησε τον Εθνικό Διχασμό, τον Εμφύλιο και πρόσφατα, τον «αντιμνημονιακό αγώνα» που δίχασε και πάλι τους Έλληνες.
Και όπως πάντα, τα συνήθη «υποζύγια» είμαστε εμείς οι μειοψηφικοί «φιλελέδες» που δεν έχουμε ούτε «θεό» ούτε «προφήτες» ούτε «εγχειρίδια σωτηρίας». Ούτε και πουλάμε κανέναν «Παράδεισο» με «αγίους».
Ας ελπίσουμε, μετά τις γαλλικές εκλογές, σε μια Ευρώπη πιο φιλελεύθερη και με λιγότερους «μεσσίες» για την σωτηρία μας. Ας ελπίσουμε επίσης οι ψηφοφόροι να λειτουργούν περισσότερο με την λογική και όχι με το ένστικτο της αυτοκαταστροφής τους για να τιμωρήσουν τους άλλους…
