Κωμικά πράγματα χαρακτηρίζει ο Παναγιώτης Ιωακειμίδης, τις προτάσεις περί «Δακίας» και «Κεντρικής Δημοκρατίας των Βαλκανίων» από στελέχη των ΑΝΕΛ και του ΣΥΡΙΖΑ για την ονομασία της FYROM, και μιλά για απουσία σοβαρότητας από την κυβέρνηση σε μια τόσο κρίσιμη διαπραγμάτευση.
Αναφέρεται στα αδιέξοδα του Π. Καμμένου που υπονομεύουν την λύση, ωστόσο δεν αποκλείει στο τέλος να δούμε μια ακόμη «κωλοτούμπα» του, αφού ο στόχος παραμονής των ΑΝΕΛ στην εξουσία είναι ισχυρότερος από οτιδήποτε άλλο.
Στο σενάριο που η κυβέρνηση αποκτήσει μια ενιαία θέση στη λογική της σύνθετης ονομασίας, πιστεύει ότι αυτή είναι πολύ πιθανό να υποστηριχθεί από το μεγαλύτερος μέρος των πολιτικών δυνάμεων.
Διαφορετικά, αν δηλαδή οι ΑΝΕΛ επιμείνουν μέχρι τέλους στην άκαμπτη γραμμή για λύση δίχως τον όρο «Μακεδονία», εκτιμά ότι για να μη χαθεί το παράθυρο ευκαιρίας, η αντιπολίτευση πρέπει να ψηφίσει τη λύση στη Βουλή, ωστόσο αμέσως μετά η χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές. Διότι πολύ απλά η κυβέρνηση θα έχει χάσει την δεδηλωμένη πάνω σε μείζονος σημασίας πολιτικά ζητήματα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Έπειτα από πολλά χρόνια, και μπόλικη δημαγωγία που δεν οφέλησε καμία από τις δύο πλευρές, φαίνεται να υπάρχει μια πολύ ευνοϊκή συγκυρία για να επιλυθεί το χρονίζων ζήτημα με το όνομα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Είναι εφικτός ένας συμβιβασμός;
Είναι στο χέρι της Ελλάδας, και ειδικά της κυβέρνησης να αξιοποιήσει αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που έχει εμφανιστεί, προκειμένου να φτάσουμε σε ένα έντιμο συμβιβασμό σύνθετης ονομασίας ώστε να επιλυθεί το χρονίζων πρόβλημα με την FYROM. Για το πρόβλημα αυτό η Ελλάδα έχει δαπανήσει πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο, δίχως μέχρι σήμερα να φέρει αποτελέσματα, καθώς επικράτησαν αδιάλλακτες τοποθετήσεις και στις δύο πλευρές. Αυτή τη στιγμή είναι η ευκαιρία να επιλύσουμε το ζήτημα μια για πάντα. Είναι απολύτως αναγκαίο προκειμένου να ομαλοποιηθούν πλήρως οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε και μια σειρά από άλλα προβλήματα. Όπως π.χ. να ανοίξουμε το δρόμο για να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, κάτι που ενδιαφέρει την Ελλάδα ως προϋπόθεση σταθερότητας στα Βαλκάνια. Προς την ίδια κατεύθυνση ενδιαφέρονται ως γνωστόν τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ.
- Από την κυβέρνηση όμως απουσιάζει η ενιαία γραμμή. Ο κ. Καμμένος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δεχτεί σύνθετη ονομασία που να εμπεριέχει τη λέξη Μακεδονία, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται υπέρ μιας σύνθετης ονομασίας. Πως το σχολιάζετε όλο αυτό;
Και οι δύο εταίροι οφείλουν να έχουν ενιαία θέση πάνω στο ζήτημα. Η απουσία ενιαίας θέσης, με το ΣΥΡΙΖΑ να τάσσεται υπερ της σύνθετης ονομασίας, και με τους ΑΝΕΛ να τάσσονται εναντίον οποιασδήποτε αναφοράς στον όρο Μακεδονία, δεν στέλνει μήνυμα σοβαρότητας και δεν θα επιτρέψει στη χώρα να διαπραγματευθεί αποτελεσματικά. Επομένως η κυβέρνηση έχει την ιστορική ευθύνη να διαπραγματευθεί με μια ενιαία φωνή. Εάν η κυβέρνηση δεν φτάσει σε μια ενιαία θέση, τότε πολύ απλά, το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης δεν θα είναι το καλύτερο δυνατό για την Ελλάδα, και οπωσδήποτε θα έχει πρόβλημα στο να γίνει αποδεκτό από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις.
- Δηλαδή, εφόσον η κυβέρνηση αποκτήσει μια ενιαία θέση, οι άλλες πολιτικές δυνάμεις είναι έτοιμες να συζητήσουν πάνω σε αυτήν και να φτάσουμε σε έναν έντιμο συμβιβασμό;
Ναι, πιστεύω ότι μια ενιαία κυβερνητική θέση στη λογική της σύνθετης ονομασίας, δημιουργεί τις βάσεις για μια συναίνεση και μια εθνική γραμμή, η οποία θα μπορεί να υποστηριχθεί από το μέγιστο μέρος των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Απ' όσο παρακολουθώ τις τοποθετήσεις των άλλων πολιτικών δυνάμεων, προς αυτή την τοποθέτηση της σύνθετης ονομασίας συγκλίνουν και η Δημοκρατική Συμπαράταξη, και η ΝΔ, και το Ποτάμι. Αν όμως δεν υπάρξει ενιαία θέση μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων, είναι προφανές ότι η διαπραγμάτευση δεν θα είναι αποτελεσματική, το αποτέλεσμα δεν θα είναι το καλύτερο δυνατό για τη χώρα, και επομένως εκλείπει η πολιτική βάση για μια ευρύτερη συναίνεση.
- Τα αδιέξοδα επομένως των ΑΝΕΛ δυναμιτίζουν την όλη προσπάθεια;
Προφανώς και ο κ. Καμμένος δυναμιτίζει την όλη προσπάθεια. Προφανώς και θύλακοι εθνικολαικιστών υπάρχουν παντού, αριστερά και δεξιά, αλλά σημασία έχει ποια είναι η επίσημη γραμμή των πολιτικών δυνάμεων.
- Επίσης όχι μόνο δεν βλέπουμε ενιαία γραμμή μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, αλλά ακούμε από διάφορα στελέχη τους να προτείνει ο καθένας και τη δική του ονομασία. Ο αντιπρόεδρος των ΑΝΕΛ Π. Σγουρίδης πρότεινε να ονομαστεί η FYROM «Κεντρική Δημοκρατία των Βαλκανίων», ο δε, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Μάρδας, να ονομαστεί «Δακία». Πως θα το χαρακτηρίζατε όλο αυτό;
Κωμικά πράγματα είναι αυτά, και δεν υπηρετούν το στόχο που θα όφειλε να έχει η χώρα. Δηλαδή να υπηρετήσει με σοβαρότητα και υπευθυνότητα το χρονίζων πρόβλημα της ονομασίας. Πρόκειται για αστειότητες.
- Ο Στ. Θεοδωράκης προτείνει μια σύνθετη ονομασία, αλλά με γεωγραφικό προσδιορισμό που θα την ξεχωρίζει από την ελληνική Μακεδονία. Ποιά είναι η γνώμη σας;
Η θέση ότι θα πρέπει να υπάρχει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό αποτελεί μια κατά κάποιο τρόπο θέση της ελληνικής πλευράς από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Δηλαδή από τότε που εγκατέλειψε η Ελλάδα την άκαμπτη θέση, η οποία έλεγε ότι η ονομασία της γειτονικής χώρας δεν πρέπει να έχει καμία αναφορά στη λέξη Μακεδονία ή σε κάποιο παράγωγο αυτής. Αν ο προσδιορισμός θα είναι γεωγραφικός ή ένας άλλος που σαφώς θα διαφοροποιεί τη γείτονα από την ελληνική Μακεδονία, αυτό νομίζω ότι δεν είναι το πλέον σοβαρό, παρ' ότι έχει κάποια σημασία. Στη περίπτωση του γεωγραφικού προσδιορισμού, θα έχουμε κατά πάσα πιθανότητα κάποια αναφορά που θα παραπέμπει για παράδειγμα σε Βόρεια ή σε Άνω Μακεδονία. Αλλά σε όλες τις περιπτώσεις παγκοσμίως που έχουμε ανάλογες καταστάσεις π.χ. Βόρεια Κορέα, Βόρεια Ιρλανδία ή Βόρεια Κύπρος, υποκρύπτεται μια θέση υπέρ της ενότητας του βόρειου με το νότιο τμήμα ή κάτι αντίστοιχο. Επομένως καλό θα είναι να αποφύγουμε, έστω και υπαινικτικά ένα τέτοιο κίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι η λέξη Μακεδονία θα υπάρχει στο όνομα των γειτόνων, αυτό που συζητούμε είναι το επίθετο.
- Εφόσον οι δύο κυβερνητικοί εταίροι δεν καταλήξουν σε ενιαία θέση για το όνομα, πιστεύετε ότι μπορεί να δούμε τέτοια ρήξη ανάμεσά τους, ώστε να αποτελέσει αιτία για προσφυγή στις εκλογές;
Δεν αποκλείω οι ΑΝΕΛ να κάνουν την τελευταία στιγμή τη γνωστή «κωλοτούμπα». Νομίζω ότι ο στόχος της παραμονής τους στην εξουσία είναι ισχυρότερος από οποιαδήποτε άλλη τοποθέτηση. Αν παρ' όλα αυτά, οι δύο εταίροι δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν, τότε το τελικό πακέτο λύσης θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή, προφανώς με τη στήριξη της αντιπολίτευσης αλλά με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι μετά την ψήφιση, η Βουλή θα διαλυθεί, και η χώρα θα οδηγηθεί σε εκλογές. Αυτό προτείνω εγώ ως σενάριο. Δηλαδή, εφόσον ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ δεν τα βρουν, να ψηφιστεί η ονομασία προκειμένου να μην χαθεί η ευκαιρία για λύση, και αμέσως μετά να πάμε σε εκλογές. Άρα ναι, η προσφυγή σε πρόωρες κάλπες λόγω της δυστοκίας των δύο κυβερνητικών εταίρων πάνω στην ονομασία της ΠΓΔΜ είναι ένα σενάριο. Σας θυμίζω τι είπε χθες ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Δ. Καμμένος. «Δεν επιτρέπεται να κάνεις κωλοτούμπα στα εθνικά θέματα», είπε. Αν επομένως οι ΑΝΕΛ δεν κάνουν τώρα «κωλοτούμπα», τότε νομίζω ότι η αντιπολίτευση θα πρέπει να ψηφίσει την λύση, αλλά με την προϋπόθεση ότι αμέσως μετά η χώρα θα πάει σε εκλογές, καθώς η κυβέρνηση δεν θα έχει τη δεδηλωμένη πάνω σε μείζονα σημασίας πολιτικά ζητήματα. Αν η κυβέρνηση δεν δεχθεί την πρόταση της αντιπολίτευσης, θα αναλάβει την ευθύνη για τη μη λύση και την απώλεια μιας ακόμη ευκαιρίας.
* Ο κ. Παναγιώτης Ιωκειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής Ευρωπαικής Πολιτικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
