Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Την τελευταία εβδομάδα διαβάζουμε με μεγαλύτερη προσοχή από τη συνηθισμένη τις εφημερίδες της αντιπολίτευσης (την ΑΥΓΗ και την ΕφΣυν, δηλαδή) αναζητώντας ένα σοβαρό επιχείρημα κατά του ΝΣ για το επιτελικό κράτος και την ανάπτυξη ενός υπερσυγκεντρωτικού Μεγάρου Μαξίμου. Κι αυτό γιατί εδώ και χρόνια παρεμβαίνουμε και αρθρογραφούμε κατά κάθε μορφής κρατικού συγκεντρωτισμού (μέχρι και με τον «Καλλικράτη» έχουμε πρόβλημα) επιχειρηματολογώντας υπέρ της ανάγκης περιβολής με ουσιαστικές αρμοδιότητες ακόμα και των πλέον αποκεντρωμένων μορφών αυτοδιοίκησης αλλά και υπέρ της ανάπτυξης μορφών συμμετοχικής δημοκρατίας μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες.
Έτσι λοιπόν, αν και το προσπαθήσαμε αρκετά δεν βρήκαμε κάποιο πρόβλημα στη φιλοσοφία δημιουργίας ενός «υπερ-Μαξίμου». Από τη στιγμή που το Σύνταγμα της χώρας θέλει και μάλιστα με τρόπο σαφή ως κεντρικό παίκτη του συστήματος τον εκάστοτε πρωθυπουργό, δεν αλλάζει κάτι στη φιλοσοφία του συστήματος αυτού, αν ο πρωθυπουργός οργανώσει τα επιμέρους της εξουσίας του.
Αντιθέτως, βλέπουμε για πρώτη φορά «τους κύκλους του Μαξίμου» και τους πρωθυπουργικούς συμβούλους, να αποκτούν θεσμική υπόσταση. Πλέον θα ξέρουμε ποιοι ασκούν εξουσία από το Μέγαρο Μαξίμου και στο όνομα του πρωθυπουργού, θα γνωρίζουμε τα ονόματά τους, τις αρμοδιότητές τους, γεγονός που λειτουργεί υπέρ της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Πλέον δεν θα θα νοούνται αναφορές σε «κύκλους προσκείμενους στον Πρωθυπουργό» για να αποδίδονται σε αυτούς πραγματικές ή φανταστικές αποφάσεις. Ξέρουμε ακριβώς ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για κάθε απόφαση οπότε δεν θα δικαιολογείται στο πλαίσιο της δημόσιας συζήτησης να μην αναφέρεται και το όνομά τους.
Βέβαια, είναι αλήθεια ότι αρχικά είχαμε κι εμείς κάποιες ενστάσεις αναφορικά με τα όρια των αρμοδιοτήτων των υπουργών και την ανεξαρτησία τους στο σχεδιασμό της κυβερνητικής πολιτικής δεδομένου ότι και οι υπουργοί έχουν την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Πληροφορηθήκαμε μάλιστα, μέσω του Τύπου, ότι ανάλογες επιφυλάξεις εξέφρασε και η κυρία Μαριέττα Γιαννάκου κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, στη βάση του κοινοτικού δικαίου εκείνη όμως. Τις σχετικές απορίες μας τις έλυσε ο καθ.Συνταγματικού Δικαίου Ξενοφών Κοντιάδης μέσω της πλατφόρμας Syntagma Watch:«... στο πολιτικό μας σύστημα μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 1986, προκύπτει ότι στο πλαίσιο αυτοδύναμης Κυβέρνησης στον ρόλο και τις αρμοδιότητές του ασφαλώς περιλαμβάνεται και η εξειδίκευση των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης ανά υπουργείο, όπως αυτή εκφράστηκε με τους φακέλους που έδωσε σε κάθε υπουργό».
Όλα έχουν γίνει εντός του πλαισίου κι όχι απλώς του πνεύματος του Συντάγματος λοιπόν. Μένει να δούμε πως θα λειτουργήσουν. Η πρόκληση εδώ είναι βέβαια διπλή: η μία αφορά την κυβέρνηση και η άλλη, η σοβαρότερη, τον Τύπο και την αντιπολίτευση. Το νέο Μαξίμου επιτρέπει καλύτερο έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας οπότε θα κριθούν κι αυτοί, Τύπος και αντιπολίτευση, για τον τρόπο που θ'ασκήσουν τα θεσμικά τους καθήκοντα.
