Της Μαρίκας Λάμπρου*
Ημέρες γιορτινές. Το κέντρο της Αθήνας στολισμένο και πολύβουο, αποτελεί ευχάριστη εναλλακτική για όσους δεν κατέφυγαν σε εποχικούς χειμερινούς προορισμούς.
Κάπως έτσι βρέθηκα ένα βράδυ σε ένα από τα παλιά, γνωστά και αξιόλογα μπαρ της οδού Τσακάλωφ. Παρότι δεν συνηθίζω να κάθομαι στη μπάρα (συνήθως ψάχνω κάποιο τραπεζάκι), ήμουν τελικά τυχερή να βρω ένα ωραίο σκαμπό (με πλάτη) στην πιο λιγοσύχναστη πλαϊνή πλευρά του μπαρ, από όπου μπορούσα να εποπτεύω όλη την κίνηση του μαγαζιού και κυρίως να παρακολουθώ (με τεράστιο ενδιαφέρον) τη γλυκιά και σοβαρή bartender.
Επί δυόμιση ώρες, σχεδόν δεν πήρα τα μάτια μου από πάνω της. Προσπαθούσα να καταγράψω κάθε της κίνηση, κάθε γκριμάτσα, κάθε λέξη, κάθε βλέμμα. Η κοπέλα ήταν (και καλή της ώρα να είναι πάντα) ΦΟΒΕΡΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ!
Την κοίταζα και σκεφτόμουν πόσο καλύτερα θα δούλευαν οι επιχειρήσεις αν όλοι συμπεριφερόμασταν στη δουλειά μας όπως εκείνη. Μου έμοιαζε το τέλειο «fit» για το συγκεκριμένο πόστο. Πόσο άραγε το ονειρευόμαστε όλοι αυτό για τους εαυτούς μας; Και πόσο απαραίτητο είναι τελικά για τους οργανισμούς στους οποίους δραστηριοποιούμαστε;
Η κοπέλα έδινε δωρεάν μαθήματα επαγγελματισμού με τέχνη και μαεστρία. Δεν ξέρω πόσοι την παρακολουθούσαν. Το festive κλίμα δεν βοηθούσε και πολύ σε αυτό…
Θα προσπαθήσω να αποκρυπτογραφήσω όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές που συνέθεσαν το ιδανικό «όλον» το οποίο με γοήτευσε.
Εμφάνιση: κομψή, φίνα, περιποιημένη, σοβαρή. Ευγενής θηλυκότητα. Όχι κραυγαλέα, όχι χυδαία, όχι «φτηνή». Μάλλον όχι συνηθισμένη εμφάνιση για γυναίκα (αλλά και για άντρα) bartender. Τυχαίο; Σα να έβγαινε από κινηματογραφική ταινία εποχής του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Στην αρχή νόμιζα ότι σε λίγο θα ακούσω τον σκηνοθέτη να λέει «Stop. Πάμε πάλι».
Γνώση του αντικειμένου: Γνώστης δεν είμαι (ακόμα και το αγαπημένο μου mojito μάλλον μέτρια το φτιάχνω), αλλά οφείλω να αναγνωρίσω ότι η Β (κάπως έτσι άκουσα να τη φωνάζουν) έδειχνε να κατέχει το «άθλημα» πολύ καλά. Ούτε λεπτό δεν αναρωτήθηκε ποιο μπουκάλι να διαλέξει, τι ποσότητα να βάλει, πότε και πόσο θα χτυπήσει το κοκτέιλ στο shaker, πού θα προσθέσει λεμόνι και πού πορτοκάλι, ποιο ακριβώς ποτήρι (από τη μεγάλη γκάμα που είχε γύρω της) θα χρησιμοποιήσει για κάθε ποτό.
Ήταν φανερό ότι γνώριζε τους κανόνες, ότι είχε εμπειρία, ότι κρατούσε τον έλεγχο της κατάστασης στα χέρια της ακόμη και όταν οι παραγγελίες έπεφταν βροχή.
Εργαζόταν με ακρίβεια, ταχύτητα, και σταθερότητα. Και με τον μη προσποιητό, μη αλαζονικό, αλλά αγέρωχο αέρα αυτού που έχει εκπαιδευτεί, έχει μελετήσει, έχει προσπαθήσει, και τα έχει καταφέρει. Δηλαδή αυτού που γνωρίζει καλά τη δουλειά του.
Εξοικείωση με το χώρο: Αυτό κι αν ήταν μεγαλειώδες! Έχοντας μπροστά της, πλάι της, πίσω της, δεκάδες διαφορετικά μπουκάλια, διάλεγε κάθε φορά το σωστό χωρίς το βλέμμα της να κάνει την παραμικρή (χρονοβόρα) αναγνωριστική κατόπτευση. Τα λεπτεπίλεπτα χέρια της έπιαναν τα μπουκάλια με σιγουριά και με αριστοτεχνικές κινήσεις γέμιζε τα ποτήρια «τόσο όσο».
Έρχονταν οι σερβιτόροι και της ζητούσαν όλων των ειδών τα ποτά (κάποια δεν τα είχα ξανακούσει - μάλλον έχω μείνει πίσω στα κοκτέιλς) και χωρίς να χάνει δευτερόλεπτο διάλεγε ποτήρι (από την αντίστοιχη θέση- πάνω, κάτω, δίπλα, πίσω της), έβαζε πάγο όπου χρειαζόταν, έκανε τις αναμίξεις, το φινίρισμα, την τοποθέτηση στο δίσκο.
Όριζε το χώρο γύρω της. Είχε τον απόλυτο έλεγχο. Ήξερε πώς να κινηθεί ανά πάσα στιγμή. Σαν πολύμαχος στρατιωτικός που έχει μελετήσει καλά το χάρτη, έχει αποτυπώσει στο μυαλό του τα στρατηγικα σημεία, έχει παρατάξει αναλόγως τους στρατιώτες του και είναι έτοιμος για νικηφόρες μάχες.
Οργάνωση: προφανώς ένα από τα μεγάλα ατού για κάθε προσπάθεια της οποίας την επιτυχία προσδοκούμε, αλλά ιδιαίτερα κρίσιμη για αυτούς (και αυτές, φυσικά) που έχουν καθήκοντα εντάσεως εργασίας, ειδικά αν έχουν να κάνουν με εξυπηρέτηση πελάτη.
Αν μου το επέτρεπε, θα ήθελα να τη βιντεοσκοπήσω (δεν την ρώτησα κι έτσι έχασα την ευκαιρία). Η κοπέλα λειτουργούσε ακολουθώντας συγκεκριμένα βηματα που επιτάχυναν το ρυθμό της απόδοσής της. Δε δυσανασχέτησε ούτε λεπτό, δεν μπλόκαρε, δεν εκνευρίστηκε. Με ένα ωραίο στωικό χαμόγελο στα χείλη και δουλεύοντας ασταμάτητα με την ίδια επιδεξιότητα, άφηνε προσεκτικά τα γεμάτα ποτήρια στους δίσκους και συνέχιζε την εκτέλεση της επόμενης παραγγελιας κοιτώντας κάθε λίγο τη σχετική κινητή συσκευή ενημέρωσης νέων παραγγελιών.
Ακόμη και το πώς τοποθετούσε τον τριμμένο πάγο στα ποτήρια, αλλά και το πώς χειριζόταν το μεγάλο ρολό χαρτιού για να σκουπίζει τους πάγκους γύρω της ήταν εντυπωσιακό! (Παρεμπιπτόντως πολύ μου άρεσε το επιτηδευμένα αγέρωχο ύφος της όταν πέταγε τα χαρτιά ή τα σκουπίδια στο μεγάλο μαύρο κάδο («Σου κάνω τη χάρη να σου ρίχνω κάτι που πριν άγγιξαν τα μαγικά μου δάχτυλα και πια δεν το χρειάζομαι» ήταν σα να έλεγε.)
Επαφή με τον πελάτη - Ευγένεια: Έκανε τη δουλειά της σοβαρά χωρίς να χασκογελάει και χωρίς να σιχτιρίζει. Ρωτούσε με ενδιαφέρον και ευγένεια, εκτελούσε με αρτιότητα (εκτελεστική αριστεία το λέμε αυτό στις επιχειρήσεις), παρέδιδε στον πελάτη ή στο συνάδελφο με χαμόγελο. Υπομονετικά και συστηματικά στροβιλιζόταν με απαλές κινήσεις στο χώρο της (πάνω-κάτω 10τμ) εκτελώντας άψογα τα καθήκοντά της. Ήταν εκεί για να εξυπηρετεί τους πελάτες, ετοιμάζοντας τα ποτά τους, σε έναν χώρο που είχε πρόβλεψη για τα υπόλοιπα: ατμόσφαιρα, μουσική, φωτισμός κτλ.
Πειθαρχία: Αυτήν είναι πιο εύκολο να την καταλάβει κανείς στις δύσκολες στιγμές. Κάποια τέτοια στιγμή το χέρι της αναποδογύρισε ένα shaker με το μισό-έτοιμο μίγμα, και χωρίς να κάνει την παραμικρή γκριμάτσα, σκούπισε γρήγορα τον πάγκο , πέταξε με σβελτάδα και ηρεμία το συγκεκριμένο shaker στο νεροχύτη, πήρε καινούργιο shaker και συνέχισε απτόητη.
Όταν παρέδωσε την παραγγελία, σκούπισε προσεκτικότατα τον πάγκο και τα ράφια κάτω από αυτόν («νοικοκυροσύνη», σκέφτηκα), έπλυνε τα σχετικά αντικείμενα και όλα έγιναν όπως ήταν πριν. Όλη αυτή την ώρα προφανώς είχε σχεδιάσει στο μυαλό της τις επόμενες κινήσεις, αλλά ούτε έδειξε αγχωμένη ούτε κινήθηκε με υστερία ή πανικό. Η παραμικρή της κίνηση ήταν πειθαρχημένη στο σκοπό: είμαστε εδώ για να ετοιμάζουμε ωραία (και σωστά) ποτά.
Μέσα σε αυτή την κύρια δραστηριότητα, περιλαμβάνονται και «κατώτερες» σχετικές εργασίες (όπως καθάρισμα και τακτοποίηση) αλλά και μικρές ατυχίες, τις οποίες καλούμαστε να χειριζόμαστε αποτελεσματικά.
Εξάσκηση - Δύναμη: Για μένα που μόλις ένα ποτήρι μπορώ να κρατήσω με σιγουριά στο χέρι, το να βλέπω κάποια να κουλαντρίζει με άνεση και με το ένα χέρι 4(!) γεμάτα ποτήρια, να τα γεμίζει με πάγο και νερό , να τα βάζει και να τα βγάζει με άνεση από το σχετικό πλαστικό καφάσι , να τα τοποθετεί σωστά με μία και μόνο κίνηση στα ράφια τους, είναι προφανώς … θαύμα.
Αλλά σίγουρα όχι αδύνατο, αν κανείς εξασκηθεί ξανά και ξανά. Η πρακτική εξάσκηση - και εδώ - (όπως, για παράδειγμα στην οδήγηση) κάνει θαύματα.
Ύφος: Θα μπορούσε κάποιος μίζερος κακοπροαίρετος να χαρακτηρίσει ως αλαζονικό το ύφος της Β. Αλλά όχι, δεν ήταν αυτό. Το ύφος της, το στυλ της, απέπνεαν τη σιγουριά αυτού που γνωρίζει ότι είναι καλός στη δουλειά του, αυτού που χαίρεται το αποτέλεσμα του κόπου του, αυτού που αισθάνεται άξιος, και άρα δεν έχει λόγο να σκύβει το κεφάλι και να εκλιπαρεί αναγνώριση.
Η Β στεκόταν με στητό κορμί, όρθιο λαιμό, καθαρό βλέμμα και εκτελούσε ΑΡΙΣΤΑ! Ήταν σοβαρή, αποτελεσματική, αυθεντική, όσο έπρεπε φιλική. Είχε κάθε λόγο να το χαίρεται με τη σεμνότητα πάθους εκείνου που αγαπάει αυτό που κάνει!
ΥΓ.
Β δεν σου είπα «ευχαριστώ». Ευχαριστώ και Μπράβο, λοιπόν, δημοσίως! Και ελπίζω να μη θυμώσεις που σε χρησιμοποίησα ως παράδειγμα προς μίμηση σε μια κοινωνία που βρίθει από «δήθεν» επαγγελματίες, γαλουχεί μέτριους ατακαδόρους και επιβραβεύει καβαλημένους ημιμαθείς. Δεν μας αξίζει το θλιβερό τοπίο που δημιουργούν. Μακάρι η δική σου λάμψη να γεννήσει κι άλλους που θα το παλεύουν με αξιοπρέπεια και θα τα καταφέρνουν με σεμνότητα.
* Η Μαρίκα Λάμπρου είναι Managing Director - Β. ΚΑΥΚΑΣ Α.Ε. Αντιπρόεδρος - ΕΑΣΕ
