Σήμα απελευθέρωσης από μια σοβιετικού τύπου οικονομία αποτελούν τα μέτρα για την επιχειρηματικότητα και την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, δηλώνει στο Liberal.gr ο Μάνθος Ντελής, καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Τραπεζικής στο Montpellier Business School.
Τονίζει ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να στείλει σε επενδυτές και εταίρους, ενόψει και του σημερινού Eurogroup, το μήνυμα ότι η Ελλάδα μετασχηματίζεται και μάλιστα γρήγορα, από μια οικονομία που έχει ακόμη χαρακτηριστικά σοβιετικού τύπου, με αποφάσεις που λαμβάνονται κεντρικά και με τεράστια γραφειοκρατία, σε μια οικονομία με χαρακτηριστικά αγοράς.
Ο κ. Ντελής χαρακτηρίζει τα μέτρα ως το πρώτο βήμα για την οικονομική απελευθέρωση της Ελλάδας από τον κακό της εαυτό, αρκεί, όπως σημειώνει, να εφαρμοστούν τάχιστα, προκειμένου να δούμε τους καρπούς στο άμεσο μέλλον, και να αποφύγουμε τα απόνερα μιας παγκόσμιας κρίσης.
Στην περίπτωση αυτή εκτιμά ότι η οικονομία θα «βραχεί» λίγο από την επερχόμενη παγκόσμια κρίση, και θα καταφέρει να αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια με ρυθμούς 2%-3% που στην πορεία, μπορεί να αυξηθούν περαιτέρω.
«Εάν συμβούν όλα τα παραπάνω, δεν βλέπω γιατί η Ελλάδα να μην ακολουθήσει σε μερικά χρόνια το παράδειγμα της Εσθονίας, όπου το Δημόσιο έχει περάσει στην ψηφιακή εποχή, και το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αλλάξει άρδην», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
- Πώς σχολιάζετε το πακέτο μέτρων μείωσης φόρων και υπέρ της επιχειρηματικότητας που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, αλλά και την εντολή επιτάχυνσης στις ιδιωτικοποιήσεις; Τι μήνυμα επιδιώκει να στείλει με όλα αυτά η κυβέρνηση εντός και εκτός Ελλάδας;
Η κυβέρνηση επιχειρεί να στείλει το μήνυμα ότι η Ελλάδα μετασχηματίζεται και μάλιστα γρήγορα, από μια οικονομία που έχει ακόμη χαρακτηριστικά σοβιετικού τύπου, με αποφάσεις που λαμβάνονται κεντρικά και με τεράστια γραφειοκρατία, σε μια οικονομία με χαρακτηριστικά αγοράς.
Το μήνυμα που θέλει να στείλει με τις ιδιωτικοποιήσεις είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια οικονομία με έμφαση στην αποτελεσματικότητα, τόσο όσον αφορά το κόστος παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών, όσο και στην ποιότητα της παραγωγής τους. Το σήμα προς τους ξένους είναι ότι ξεκίνησε η αποσοβιετοποίηση της οικονομίας.
- Είναι αρκετά όλα αυτά για να δούμε πολλές νέες επενδύσεις;
Σίγουρα η άρση των φορολογικών βαρών θα βελτιώσει αισθητά το οικονομικό κλίμα. Το στοίχημα όμως της εξόδου από την κρίση δεν θα εξαρτηθεί μόνο από την χαλάρωση της θηλιάς των φόρων. Κυρίως θα κριθεί από τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλθηκαν στην Θεσσαλονίκη, και οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό πολιτικής δυσκολίας από τις φοροαπαλλαγές, όπως και από το χθεσινό μήνυμα επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων.
Ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, αντιμετώπιση γραφειοκρατίας, γρηγορότερες και πιο πετυχημένες αποκρατικοποιήσεις, μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, αναδιάρθρωση της ΔΕΗ. Το στοίχημα είναι δύσκολο. Η ανάπτυξη όμως θα κριθεί στα δύσκολα. Θα έρθει μόνο αν απελευθερωθούμε από μια σοβιετικού τύπου οικονομία. Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων είναι μια καλή αρχή.
- Βλέπετε ότι η εφαρμογή όλων αυτών των αλλαγών θα συναντήσει δυσκολίες;
Είναι άλλο πράγμα οι εξαγγελίες, και άλλο η εφαρμογή τους. Το «πακέτο» των παρεμβάσεων που θα βελτιώσει την καθημερινότητα των επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα η απλοποίηση των αδειοδοτήσεων και τα μέτρα που πριμοδοτούν την πλήρη απασχόληση, μένει να υλοποιηθούν και άμεσα. Σωστά κάνει η κυβέρνηση και τις εξαγγέλλει τώρα. Οσο έχει νωπή την λαϊκή εντολή, τα όποια συμφέροντα, μικρά και μεγάλα, τα οποία συνήθως αντιτίθενται στις μεταρρυθμίσεις, δύσκολα θα αντιδράσουν, και ακόμα δυσκολότερα θα πετύχουν κινητοποιήσεις ικανές να ανατρέψουν τις μεταρρυθμίσεις.
- Το ερώτημα φυσικά είναι πως θα πολλαπλασιαστούν επενδυτικές πρωτοβουλίες, όπως αυτή για δημιουργία κέντρου τεχνητής νοημοσύνης που ανακοινώθηκε ότι θα κάνει η πολυεθνική Pfeizer στη Θεσσαλονίκη...
Το έχουμε ξαναπεί. Στο Ελληνικό χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα επενδυτικό πάρκο καινοτομίας, ενώ παρόμοιες δομές υπάρχουν κοντά και στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, του οποίου ανακοινώθηκε ότι επιταχύνεται η αποκρατικοποίηση. Αλλά για να γίνουν αυτά, οι προϋποθέσεις είναι δύο: Να μειωθούν τα επίπεδα φορολογίας στην Ελλάδα στα επίπεδα των διπλανών ανταγωνιστριών χωρών, και φυσικά η γραφειοκρατία. Είναι κρίμα να μην μπορούμε να κρατήσουμε στην χώρα το πολύ αξιόλογο επιστημονικό προσωπικό, και να το κερδίζουν όχι μόνο οι χώρες της Β. Ευρώπης, αλλά ακόμη και κάποιες γειτονικές. Επίσης δεν πρέπει να κοιτάζουμε μόνο τις ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά να σταματήσει η περικοπή των δημοσίων επενδύσεων να χρηματοδοτεί τους στόχους των πλεονασμάτων.
- Στο καλό σενάριο, που προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις, και που κάποια στιγμή τα επόμενα χρόνια μειώνονται οι στόχοι στα πλεονάσματα, είναι σωστή η εκτίμηση ότι η ανάπτυξη θα τρέξει με ρυθμούς 3%;
Τέτοια ήταν η πρόβλεψη, ότι θα μπορούσαμε να πάμε σε ρυθμούς ανάπτυξης Ιρλανδίας, ωστόσο μένει να φανεί πόσο αυτό είναι εφικτό, σε μια παγκόσμια οικονομία, η οποία έχει μπει σε επιβράδυνση. Στην περίπτωση της Γερμανίας για παράδειγμα, όλα τα γερμανικά ινστιτούτα προβλέπουν ότι η οικονομία θα διολισθήσει σε ύφεση το τρέχον τρίμηνο, αναθεωρώντας πτωτικά τις προβλέψεις τους λόγω του Brexit και των εμπορικών διενέξεων ΗΠΑ-Κίνας.
Οι κίνδυνοι από τυχόν επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας είναι πολύ σοβαροί. Η εσωτερική ζήτηση παραμένει υποτονική και η ελπίδα της χώρας μας είναι να επιταχύνει το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης κυρίως μέσω της αύξησης των επενδύσεων, αλλά και των εξαγωγών.
Προφανώς, χαμηλότερη ανάπτυξη ή ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας σημαίνει χαμηλότερη ζήτηση για ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες στο εξωτερικό και, επομένως, χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη στη χώρα μας.
Εάν λοιπόν καταφέρουμε να αποφύγουμε τα απόνερα μιας παγκόσμιας κρίσης, τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα θα αναπτύσσεται με ρυθμούς 2%-3%.
- Επομένως οι μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος;
Σίγουρα, ειδικά για την Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι βλέπω το ποτήρι παραπάνω από μισογεμάτο, εφόσον η ελληνική οικονομία υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλλονται. Σε μια τέτοια περίπτωση νομίζω ότι η αυτή θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια την ευχάριστη έκπληξη στην ΕΕ. Δηλαδή αν ξεσπάσει η καταιγίδα, θα “βραχεί” μόνο όσο οι οικονομίες κατά την διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης.
Όταν σε μια οικονομία με σοβιετικά χαρακτηριστικά, απελευθερωθούν τάχιστα οι υποδομές, τότε οι γρήγορες μεταρρυθμίσεις, μαζί με το αξιόλογο επιστημονικό προσωπικό, μπορούν να δώσουν μεγάλη ώθηση. Εάν συμβούν όλα αυτά, δεν βλέπω γιατί η Ελλάδα να μην ακολουθήσει το παράδειγμα της Εσθονίας, όπου το Δημόσιο έχει περάσει στην ψηφιακή εποχή, το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αλλάξει άρδην, με προσωπικό που προέρχεται και από χώρες της Σκανδιναβίας. Η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει, η κυβέρνηση δείχνει να έχει την θέληση, ωστόσο πρέπει όλα αυτά μα γίνουν το ταχύτερο δυνατό, προκειμένου να δούμε τους καρπούς στο άμεσο μέλλον, και να αποφύγουμε τα απόνερα μιας παγκόσμιας κρίσης.
* Ο Μάνθος Ντελής είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Montpellier Business School.
