Υπάρχουν δύο τρόποι άσκησης πολιτικής: για το σήμερα και για το αύριο. Εάν ασκείς πολιτική για το σήμερα επιτυγχάνεις πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, αφού συνήθως ικανοποιείς το ακροατήριό σου που ενδιαφέρεται πρωτίστως για την καθημερινότητα και όχι τόσο για το τί θα γίνει μετά από 20 ή 40 χρόνια. Η δεύτερη επιλογή, η πολιτική για το αύριο, είναι πολύ πιο δύσκολη, συνήθως δεν μεταφράζεται σε άμεση πολιτική επιβράβευση, είναι όμως εκείνη που προσφέρει τα μέγιστα σε έναν τόπο, είτε σε εθνικό είτε σε τοπικό επίπεδο.
Αλήθεια, έχουμε φανταστεί ποτέ σε πόσο δεινή θέση θα βρισκόταν σήμερα η πατρίδα μας αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν πίστευε και δεν υλοποιούσε με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό την προσωπική του επιλογή να συνδεθεί η Ελλάδα με την ΕΟΚ, ήδη από το 1961; Θα είχαμε προσκολληθεί στο άρμα του ανατολικού μπλοκ και σήμερα με δειλά βήματα θα προσπαθούσαμε να καλύψουμε ένα αναπτυξιακό κενό 60 ετών.
Η επιμονή, όμως, του μεγάλου Έλληνα πολιτικού στην υπηρέτηση μιας ιδέας, ενός οράματος – ίσως του κορυφαίου οράματος στην μεταπολεμική ιστορία της Χώρας μας – οδήγησε την Ελλάδα σε μια πορεία μη αναστρέψιμη, την πορεία προς τη Δύση, με τα όποια προβλήματα ή και αστοχίες είχε κατά καιρούς αυτός ο δρόμος. Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα του τί μπορεί να κατορθώσει ένας πολιτικός όταν οι ενέργειές του εντάσσονται μέσα σε έναν μακροπρόθεσμο επιχειρησιακό και στρατηγικό σχεδιασμό. Η επιλογή της ΕΟΚ το 1961 απετέλεσε μια απόφαση, η οποία καθορίζει ακόμα και σήμερα την πορεία της Χώρας μας. Και το θετικό είναι πως αυτή την ιστορική επιλογή του Καραμανλή υπηρέτησαν διαχρονικά όλες οι Κυβερνήσεις, ακόμα και εκείνες που αρχικά είχαν άλλη ρητορική (π.χ. ΠΑΣΟΚ προ του 1981 κ.λπ.).
Με εξαίρεση, ίσως, τις ανεύθυνες και άφρονες επιλογές του 2015 που παραλίγο να οδηγήσουν την Ελλάδα εκτός ΕΕ, από το 1960 μέχρι και σήμερα, δηλαδή επί 70 χρόνια όλες οι πολιτικές δυνάμεις που άσκησαν εξουσία υπηρέτησαν και υπηρετούν μια κοινή γραμμή: την ευρωπαϊκή πορεία της Χώρας, την αναβάθμιση του ρόλου της εντός των θεσμών της ΕΕ και την διασύνδεση των εθνικών μας προκλήσεων (κυρίως των εξ Ανατολών) με το κοινοτικό κεκτημένο.
Η επί δεκαετίες έλλειψη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού είναι σήμερα ορατή σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας της Χώρας. Το γεγονός ότι μεγάλες πόλεις και νησιά έχουν πνιγεί στα σκουπίδια οφείλεται ακριβώς στην απουσία μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού στο μείζον ζήτημα της διαχείρισης απορριμμάτων που οι χώρες της Δύσης έχουν λύσει προ πολλού.
Και το πλέον απογοητευτικό όλων είναι πως σήμερα θα εξακολουθούσαμε να διαθέτουμε χιλιάδες παράνομους και ανεξέλεγκτους ΧΑΔΑ αν η Χώρα μας δεν καταδικαζόταν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με χαρακτηριστική περίπτωση την χωματερή του Κουρουπητού στα Χανιά, που υπήρξε μια από τις αφορμές για την σταδιακή αποκατάσταση εκατοντάδων αντίστοιχων περιπτώσεων σε όλη την Ελλάδα.
Με λίγα λόγια, Κράτος και Αυτοδιοίκηση (φυσικά όχι συλλήβδην, καθώς υπήρξαν και ορισμένες περιπτώσεις που ενήργησαν οραματικά) επί δεκαετίες έδωσαν έμφαση όχι στην επίλυση βασικών ζητημάτων όπως η διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, αλλά σε έργα καθημερινότητας (δρόμοι, αναπλάσεις κ.λπ.) που συνήθως ικανοποιούν άμεσα το εκλογικό σώμα. Δεν λέω, χρήσιμα και απαραίτητα και αυτά, αλλά τί νόημα έχουν για έναν τόπο αν π.χ. δεν έχει λύσει τα βασικά όπως η διαχείριση των σκουπιδιών;
Σε λίγους μήνες ολοκληρώνεται στα Κύθηρα η πρώτη και σημαντικότερη φάση ενός εμβληματικού έργου που έχει ξεκινήσει από το 2015 με χρηματοδότηση του ΠΕΠ Αττικής: του έργου διαχείρισης των απορριμμάτων, που ωρίμαζε μελετητικά επί σχεδόν 20 χρόνια!
Έτσι στα Κύθηρα και Αντικύθηρα λύνεται οριστικά ένα σοβαρό θέμα που όχι μόνο σχετίζεται άμεσα με τον τουρισμό αλλά παραμένει δυστυχώς άλυτο σε πάρα πολλές περιοχές και σε μεγάλα τουριστικά νησιά. Και έχοντας επιλύσει ένα τόσο βασικό ζήτημα, προχωράμε ως Δήμος στην εκπόνηση Master Plan για ακόμα δύο σοβαρά θέματα: τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων και τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων, ζήτημα στο οποίο έχουμε ήδη χρηματοδοτήσει και υλοποιούμε πολύ μεγάλα έργα.
Έχουμε λοιπόν στα χέρια μας έναν οδικό χάρτη, έναν μακροπρόθεσμο επιχειρησιακό σχεδιασμό που μας δίνει τις κατευθύνσεις πάνω στις οποίες πρέπει να κινηθούμε προκειμένου να ωριμάσουμε και να εκτελέσουμε έργα που δεν θα γίνονται αποσπασματικά ή για την ικανοποίηση ενός εκλογικού σώματος, αλλά θα υπηρετούν μια βασική κεντρική στόχευση που θα αναδεικνύεται με επιστημονικό τρόπο από τα Master Plan που εκπονήσαμε.
Φυσικά δεν εγκαταλείπουμε και την καθημερινότητα ή τα τοπικά έργα, αλλά πιστεύω ότι σε 10 ή 20 ή 30 χρόνια από σήμερα, μια Δημοτική Αρχή ή ένας Περιφερειάρχης ή μία Κυβέρνηση θα μνημονεύονται όχι για το πόσους δρόμους έστρωσαν με άσφαλτο αλλά για το αν έδωσαν λύσεις στις μεγάλες αναπτυξιακές προκλήσεις στις οποίες ως Χώρα δεν καταφέραμε να καλύψουμε το τεράστιο κενό ολόκληρων δεκαετιών, παρά το γεγονός ότι διαχειριστήκαμε από το 1981 μέχρι και σήμερα αμύθητα ύψη χρηματοδοτήσεων, μεγάλο μέρος των οποίων σπαταλήθηκε δυστυχώς στα δευτερεύοντα με αποτέλεσμα να πασχίζουμε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα να επιλύσουμε όσα οι εταίροι μας στην ΕΕ έχουν οριστικά λύσει εδώ και 30 ή 40 χρόνια.
Αν, λοιπόν, θέλουμε κάτι να αλλάξει, πρέπει να επενδύσουμε στον μακροπρόθεσμο επιχειρησιακό σχεδιασμό και να τον υπηρετήσουμε πιστά, κωφεύοντας σε τοπικά συμφέροντα ή σε μικροπολιτικές επιδιώξεις και εξωθεσμικές παρεμβάσεις. Είναι ο μόνος δρόμος.
* Ο Στράτος Χαρχαλάκης είναι Δήμαρχος Κυθήρων – Αντικυθήρων, Μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Επιτροπή των Περιφερειών της ΕΕ και Πρόεδρος της Επιτροπής Νήσων και Πολιτικής Συνοχής της ΚΕΔΕ
