Του Θόδωρου Σκυλακάκη*
Βασικός κυβερνητικός ισχυρισμός, όπως προκύπτει από το non paper του Μαξίμου, είναι ότι: «Η Ελλάδα παίρνει πίσω την ιστορία της, την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας, την οποία είχαν καπηλευθεί παλαιότερες κυβερνήσεις της γείτονος». Από την προσεκτική ανάγνωση της συμφωνίας προκύπτει ότι ο ισχυρισμός αυτός δεν προκύπτει από τη συγκεκριμένη συμφωνία. Το επίμαχο άρθρο στην προκειμένη περίπτωση είναι το άρθρο 7. Σ' αυτό αναφέρεται, στην παράγραφο 4, ότι:
«Επίσης, τα δύο μέρη σημειώνουν ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά της ΠΓΔΜ δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής της Ελλάδας.»
Στα αγγλικά η διατύπωση είναι «are not related to the ancient Hellenic civilization, history, culture and heritage, of the nothern region of the First Party».
Ο βασικός ισχυρισμός του «ιστορικού» αφηγήματος των Σκοπίων ανέκαθεν ήταν όμως ακριβώς αυτός. Ότι δηλαδή με την εξαίρεση κάποιων ελληνικών αποικιών στη Χαλκιδική και σε άλλα παραλιακά σημεία της Μακεδονίας (Αμφίπολη κ.λπ.), οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν Έλληνες και ότι αναμίχθηκαν με τους Σλάβους που έφτασαν αργότερα, τον 6ο και 7ο αιώνα, για να δημιουργήσουν την χωριστή «Μακεδονική εθνότητα». Αν η συμφωνία έγραφε «ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά της ΠΔΓΜ «δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής της Ελλάδας», η συμφωνία θα περιλάμβανε πράγματι την αποποίηση της αρχαίας κληρονομιάς της Μακεδονίας από την πλευρά των Σκοπίων. Από την ώρα που στη συμφωνία προστίθεται η λέξη «Hellenic» και με τα κόμματα που ακολουθούν με τα οποία γίνεται σαφές ότι μιλάμε για την ελληνική -και όχι την συνολική- ιστορία, πολιτισμό, κληρονομιά της «Βόρειας Περιοχής του πρώτου μέρους» κ.λπ., ολόκληρο το οικοδόμημα της «Μακεδονικής ταυτότητας» διατηρείται ανέπαφο, από την οπτική γωνία της Σκοπιανής ανάγνωσης. Όταν το διαβάζει ένας Έλληνας τα δύο στο μυαλό του ταυτίζονται, όταν τα διαβάσει ένας Σκοπιανός ισχύει το εντελώς αντίθετο.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που η ερμηνεία που έδωσε το Μαξίμου παρά το πανηγυρικό κλίμα απορρίφθηκε ρητώς από την πλευρά των Σκοπίων, με ανακοίνωση του εκεί κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος δήλωσε ότι το non paper: «που διέρρευσε στο κοινό στην Ελλάδα, είναι ερμηνεία και δεν ανταποκρίνεται στους όρους της συμφωνίας».
Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για τις σχέσεις των δύο χωρών διότι η συμφωνία Κοτζιά προβλέπει ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών στην ερμηνεία της συμφωνίας επιλύονται με προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο, στο οποίο η κάθε πλευρά μπορεί να προσφύγει και μονομερώς. Ταυτόχρονα όλα όσα πρόκειται να συμβούν σε σχέση με την ιστορική ερμηνεία της συμφωνίας, αγάλματα, σχολικά βιβλία κ.λπ., πρόκειται να εφαρμοστούν μετά την οριστική είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Επίσης τίποτε δεν εμποδίζει εφόσον στην εξουσία επανέλθει η σκοπιανή εθνικιστική αντιπολίτευση -και αυτό με μαθηματική ακρίβεια κάποια στιγμή θα συμβεί- να επαναφέρει και πάλι στο προσκήνιο το σύνολο του σκοπιανού αφηγήματος, το οποίο άλλωστε εξακολουθεί με πάθος να υποστηρίζει.
Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ο πολύ πραγματικός κίνδυνος να οδηγηθεί η κρίση για την ιστορική πλευρά της υπόθεσης στο διεθνές δικαστήριο, με άγνωστο αποτέλεσμα, αφού η ίδια η συμφωνία έτσι όπως έχει διατυπωθεί δεν προδικάζει την τελική κρίση του δικαστηρίου, ενώ η αποδοχή από την Ελλάδα της «μακεδονικής» εθνότητας, θα χρησιμοποιηθεί εκεί ως καίριο νομικό επιχείρημα εις βάρος της ελληνικής ερμηνείας της συμφωνίας. «Μα αφού η ίδια η συμφωνία αναγνωρίζει την ύπαρξη χωριστής μη ελληνικής Μακεδονικής εθνότητας», θα ισχυριστεί η άλλη πλευρά.
Τα αναφέρω αυτά για να γνωρίζουμε τι μπορεί να συμβεί και για να επισημάνω ότι ο κίνδυνος η συμφωνία αυτή να κακοφορμίσει και να δηλητηριάσει με μόνιμο τρόπο τις σχέσεις των δύο πλευρών είναι πολύ μεγάλος, εξαιτίας των (γεμάτων βαλκανική πονηρία) διφορούμενων διατυπώσεων που χρησιμοποιούνται και της μετάθεσης κρίσιμων πτυχών της συμφωνίας στο μέλλον, μετά την οριστική και αμετάκλητη απώλεια του βασικού διαπραγματευτικού όπλου της Ελλάδας, που είναι η είσοδος της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.
*Ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης είναι πρόεδρος της Δράσης.
