Του Γιώργου Μαυρωτά*
Η συμφωνία για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ είναι το αποτέλεσμα μιας διαπραγμάτευσης που δεν έγινε σε λευκό χαρτί. Υπήρχαν κάποια δεδομένα ήδη στο τραπέζι εδώ και 25 χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις συνήθως καταλήγουν σε έναν συμβιβασμό, δεν μπορείς να κερδίσεις όλα όσα απαιτείς. Νομίζω ότι στη συγκεκριμένη διαπραγμάτευση ο συμβιβασμός που έγινε ήταν να πάρουμε μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes (αλλάζει και στο εσωτερικό η συνταγματική ονομασία σε «Βόρεια Μακεδονία» με συνταγματική αναθεώρηση) καθώς και να μπει μια και καλή τέλος στο σφετερισμό της αρχαίας μακεδονικής ιστορίας. Αυτό που δεχθήκαμε ήταν ο προσδιορισμός της εθνικότητας ως σκέτο «μακεδονική», ενώ για τη γλώσσα δεν το θεωρώ τόσο μείζον, ήδη υπάρχει σε πολλά φόρα όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Το μεγάλο όφελος κατά τη γνώμη μου είναι ότι ανατρέπεται το de facto τετελεσμένο της αποκλειστικής χρήσης του όρου «Μακεδονία» ως όνομα της γειτονικής χώρας. Το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» αποκαθιστά τη γεωγραφική πραγματικότητα όπως είχε διαμορφωθεί με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913. Έτσι ο σκέτος όρος «Μακεδονία» που -για να μην στρουθοκαμηλίζουμε- είχε ταυτιστεί στη διεθνή κοινή γνώμη με την ΠΓΔΜ τα τελευταία 25 χρόνια, «ελευθερώνεται» στο γεωγραφικό και ιστορικό πλαίσιο.
Οι συμφωνίες όμως κρίνονται στην εφαρμογή τους. Θεωρώ λοιπόν ότι οι πρώτες αντιδράσεις μας δείχνουν μια ανεξήγητη ηττοπάθεια και ανασφάλεια. Λες και έχουμε δίπλα μας την υπερδύναμη που θα μας καταπιεί μέσω μιας συμφωνίας. Αντίθετα, πρέπει να θεωρήσουμε ότι η συμφωνία αυτή είναι η αφετηρία για να ηγεμονεύσουμε στον χώρο. Με τον πολιτισμό μας και τα προϊόντα μας. Να δείξουμε ότι το brand name «Μακεδονία» οφείλεται στην ιστορία μας και στη γη μας με τα προϊόντα της. Με τη συμφωνία αυτή ανοίγεται το γήπεδο για να «παίξουμε», να συνεργαστούμε, να αναμετρηθούμε, να επικρατήσουμε στην περιοχή ως η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή. Ας δούμε τι έγινε με κάποιους άλλους «προαιώνιους εχθρούς» τους Βούλγαρους, και ποιες είναι οι σχέσεις μας τώρα. Δεν θα ηγεμονεύσουμε στα Βαλκάνια φοβούμενοι και τη σκιά μας. Αντί για «αμυντική», κλειστή, φοβική στάση πρέπει να έχουμε μια «επιθετική», ανοικτή, εξωστρεφή στάση. Στην πράξη και όχι στα χαρτιά, κερδίζεις πάντα ότι αξίζεις. Τη συμφωνία αυτή πρέπει να τη δούμε ως ευκαιρία και όχι ως απειλή. Με επαγρύπνηση και εγρήγορση ώστε να δημιουργηθεί προοπτική ανάπτυξης στην περιοχή και να μην ξαναδημιουργηθούν τετελεσμένα.
Επίσης, ευκαιρία είναι και η ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας, όχι τόσο για οικονομικούς λόγους, αλλά περισσότερο για λόγους ασφαλείας. Η Ευρωπαϊκή προοπτική θα οδηγήσει σε σταθεροποίηση μιας μάλλον ασταθούς κατάστασης στην ΠΓΔΜ. Αυτήν την κατάσταση την εκμεταλλεύεται η Τουρκία για να πετύχει μια σημαντική διείσδυση κάτι που δημιουργεί ένα πρόβλημα στα βόρεια σύνορά μας όταν ήδη έχουμε τον μεγάλο μπελά στα ανατολικά. Είναι λοιπόν φρόνιμο να κλείνουμε τα μέτωπα προς βορρά, αντί να τα συντηρούμε ξοδεύοντας και σημαντικότατο διπλωματικό κεφάλαιο.
Η συμφωνία λοιπόν πρέπει να αντιμετωπιστεί με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και όχι τον πρόσκαιρο παρορμητισμό. Και όσο παρατείνεται η εκκρεμότητα, ο χρόνος θα κυλάει εις βάρος μας καθώς, όσο και να θέλουμε να στρουθοκαμηλίζουμε, η αλήθεια είναι ότι παγιώνονται καταστάσεις δυσμενείς για μας. Μπορεί λοιπόν να μην είναι η ιδανική συμφωνία για να πανηγυρίζουμε όπως έκανε η κυβέρνηση, αλλά πρέπει αποφασιστικά να κάνουμε το βήμα και να γυρίσουμε σελίδα. Χωρίς ανασφάλειες και φοβίες να αξιοποιήσουμε τη συμφωνία στην εφαρμογή της (π.χ. εμπορικά σήματα, αξιοποίηση της ιστορικής κληρονομιάς) και να δείξουμε ποια είναι η ελληνική Μακεδονία που έκανε γνωστό το όνομα σε όλον τον κόσμο και για την ιστορία της, και για τις ομορφιές της και για τα προϊόντα της. Ξαναέχουμε μετά από 25 χρόνια την ευκαιρία. Χρειάζεται αυτοπεποίθηση να φύγουμε μπροστά και όχι ανασφάλεια κοιτώντας πίσω. Και βέβαια, με το βλέμμα στις επόμενες γενιές και όχι μόνο στις επόμενες κάλπες…
* Ο κ. Γιώργος Μαυρωτάς είναι βουλευτής Αττικής - το Ποτάμι.
