Του Γιώργου Πεταλωτή*
Ζούμε σε μια χώρα που η εκδήλωση της λανθάνουσας μέχρι το 2009 κρίσης, κλόνισε τις όποιες μέχρι τότε βεβαιότητες. Η συλλήβδην αυτή αμφισβήτηση, ίσως το μόνο πεδίο που είχε αφήσει ανέγγιχτο μέχρι τώρα ήταν αυτό των «εθνικών» θεμάτων.
Από το 2015 και μετά, η συμμετοχή Καμμένου στη διακυβέρνηση με τον υπερχειλή αυτοδιακηρυσσόνενο «πατριωτισμό», σε συνδυασμό με την απειρία και την κλίση σε πειραματισμούς του Τσίπρα (βλ επιλογή Βαρουφάκη), δημιουργούσαν μια υποβόσκουσα αγωνία μην τυχόν και προκύψουν θέματα που θα έχουν επιρροή σε εθνικές – εξωτερικής πολιτικής πτυχές, συνεπώς άκρως αυξημένης σημασίας με αποτελέσματα μη επανόρθωσιμα. Ειδικά για το «Μακεδονικό», που βρισκόταν επί δεκαετίες εν υπνώσει, με παγιωμένα δεδομένα και κόκκινες γραμμές, ελάχιστοι θα πίστευαν ότι θα τεθεί εν κινήσει. Κι όμως, μάλλον αναπάντεχα, τέθηκε όχι απλώς σε δυναμική τροχιά, αλλά αν πιστέψουμε την κυβέρνηση θα έχουμε οσονούπω και επίλυση, αισιοδοξία που ίσως υπερβαίνει την πραγματικότητα.
Η πολιτική συγκυρία στη γειτονική χώρα και τα γεωπολιτικά συμφέροντα που ενεργοποιούνται έντονα, έχοντας στον άμεσο ορίζοντα τη ΝΑΤΟική σύνοδο στην οποία θα τεθεί και πάλι θέμα εισδοχής της ΠΓΔΜ, συνθέτουν τα στοιχεία που πιέζουν προς λύση. Με δεδομένο φυσικά ότι υφίσταται ο κίνδυνος παγιοποίησης της ονομασίας της ΠΓΔΜ ως Μακεδονία, επιχείρημα που αξιοποιεί η κυβέρνηση.
Οι αντιθέσεις, η καχυποψία και η δικαιολογημένη επιφύλαξη σε ένα πολυπαραγοντικό θέμα, δημιούργησαν συνθήκες σοβαρότητας, αναμονής κι αυτοσυγκράτησης από τις πολιτικές δυνάμεις που ανέμεναν τις προτάσεις για να τοποθετηθούν, με την εξαίρεση των ΑΝΕΛ που δεν συμφωνούν μεν με την οποιαδήποτε χρήση του όρου Μακεδονία, την κυβέρνηση όμως «ούτε μία στο δισεκατομμύριο δεν την ρίχνουν». Αυτά μέχρι να έρθει η μαζικότητα του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης και να δημιουργήσει ανατροπές.
Η ΝΔ που με τη νέα της ηγεσία μάχεται όπως ισχυρίζεται το λαϊκισμό, πριν αποχωρήσουν οι διαδηλωτές στη Θεσσαλονίκη επέλεξε τη γραμμή της ταύτισης μαζί τους, «ακούγοντας τη φωνή του λαού» όπως δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου. Η αναφορά του κ. Μητσοτάκη στη Βουλή προς τον κ. Λεβέντη ότι «υπάρχει εθνική θέση επικυρωμένη δις από το Κοινοβούλιο για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes», μετατράπηκε κατά το κομματικό δοκούν, προς χάριν δήθεν ισορροπιών.
Στην απαράδεκτη λοιπόν στάση της κυβέρνησης, η οποία αντί να δημιουργεί συνθήκες συναίνεσης των πολιτικών δυνάμεων και κατ επέκταση και της κοινωνίας, ήλθε να προστεθεί και η αλλαγή πλεύσης της αξιωματικής Αντιπολίτευσης, η οποία επέλεξε την κομματική της οχύρωση προς τα Δεξιά, από τη στάση σοβαρότητας που τηρούσε μέχρι την προηγούμενη βδομάδα. Μόλις σήμερα ο κ. Σαμαράς, πιο απελευθερωμένος και νομιμοποιημένος πλέον έδινε το σύνθημα »Την Κυριακή είναι η μέρα του ελληνισμού». Το συλλαλητήριο της ερχόμενης Κυριακής στην Αθήνα, με λούστρο σοβαρότητας πλέον, βαθαίνει ακόμη περισσότερο τις πολιτικές αντιθέσεις, με την απαράδεκτη προσπάθεια δημιουργίας δύο πόλων, κυβερνητικού και αντικυβερνητικού, στις πλάτες ενός εθνικού θέματος.
Η έλλειψη υπευθυνότητας στο πολιτικό σύστημα, στο βαθμό που εκφράζεται από τους δυο κορυφαίους θεσμικούς πόλους του, κυβέρνηση και Αξιωματική Αντιπολίτευση, αφήνει περιθώρια για ξεσάλωμα ακραίων και επικίνδυνων στοιχείων που έχουν βγει προ πολλού από το περιθώριο μέσω κάποιας πλατείας. Εν κατακλείδι, η ευαισθησία του κάθε πολίτη και ο βαθμός εκδήλωσής της αποτελεί δικό του θέμα. Όταν όμως αυτή η ευαισθησία και ο τρόπος έκφρασής της εργαλειοποιείται για λόγους κομματικής επιβίωσης, αυτομάτως αφαιρούνται πόντοι σοβαρότητας από αυτόν που το επιχειρεί. ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ οφείλουν να κατανοήσουν ότι στο βωμό της εξουσίας δεν συγχωρείται να παίζονται όλα. Στη φαρέτρα των επιτρεπτών μεθοδεύσεων υπάρχουν πολλές άλλες εναλλακτικές. Με ένα θέμα όμως όπως το Μακεδονικό, με τον τρόπο που έχει αναχθεί σε μείζον εθνικό από το 1992, δεν δικαιούται κανείς να παίζει. Νέτα, σκέτα. Οι συνέπειες ξεπερνούν κατά πολύ τα παιχνίδια εξουσίας των κομμάτων, ενώ η εξελισσόμενη παραφιλολογία σχετικά με πτυχές των συλλαλητηρίων, οι ηρωοποιήσεις και τα αναθέματα, δημιουργούν άλλου είδους βλάβες στη σχέση κοινωνίας και πολιτικής.
Ψυχραιμία λοιπόν , υπευθυνότητα και ας αφήσουμε τα μόνα στοιχεία φαιδρότητας να είναι τα σενάρια Τζον Λε Καρέ που διακινούνται με απειλές για σφαίρες τις μέρες αυτές.
* Ο κ. Γιώργος Πεταλωτής είναι Πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος.
