Τον κώδωνα του κινδύνου για τη δράση της τρομοκρατίας και τη μετάλλαξή της κρούει η καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας του Πανεπιστημίου Πειραιά, Μαίρη Μπόση, η οποία με αφορμή την επίθεση στον Σκάι επισημαίνει την ανάγκη συλλογικής και αποφασιστικής αντιμετώπισης της βίας.
Σύμφωνα με την κ. Μπόση η μετάλλαξη που έχει υποστεί σήμερα η τρομοκρατία αρχίζει και δημιουργεί μια διάσταση που περνάει την έννοια της και μπαίνει ουσιαστικά στην έννοια της ασφάλειας.
«Oι δικές μας οι οργανώσεις» σημειώνει χαρακτηριστικά «δεν έχουν πλέον το ιδεολογικό περίβλημα. Εμφανίζονται με ένα ασαφές και θολό ιδεολογικό υπόβαθρο στις "διεκδικήσεις" τους, με αποτέλεσμα οι παραδοσιακές μορφές οργάνωσης να κλείνουν τον κύκλο τους και στην θέση τους να εμφανίζονται μικρότερες ομάδες που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν και να ελεγχθούν»
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κυρία Μπόση, η χθεσινή επίθεση στον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ μοιάζει σοκαριστική ως προς την έκταση των ζημιών και κυρίως σε ό τι αφορά την απειλή της ζωής των εργαζομένων. Τι εξυπηρετεί αυτό το είδος τρομοκρατίας;
Kοιτάξτε, κάθε τρομοκρατική επίθεση είναι σοκαριστική. Και όταν μάλιστα γίνεται εναντίον ενός μέσου μαζικής ενημέρωσης. Η ίδια η τρομοκρατία, όμως, το ίδιο αυτό το φαινόμενο της βίας έχει υποστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλές μεταλλάξεις τα τελευταία χρόνια.
Σε εθνικό επίπεδο, βλέπουμε ότι μια σειρά από μορφές βίας, σταδιακά τελειώνουν τη χρήση τους. Οι παλιές μορφές βίας, όπως ήταν και οι δικές μας οι οργανώσεις, δεν έχουν πλέον το ιδεολογικό περίβλημα. Εμφανίζονται με ένα ασαφές και θολό ιδεολογικό υπόβαθρο στις "διεκδικήσεις" τους, με αποτέλεσμα οι παραδοσιακές μορφές οργάνωσης να κλείνουν τον κύκλο τους και στην θέση τους να εμφανίζονται μικρότερες ομάδες που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν και να ελεγχθούν. Η δράση αυτής της μορφής έχει συμβολισμό και συγκεκριμένο μήνυμα. Το μήνυμα που είναι ο στόχος, υπηρετείται με τον χώρο προέλευσης, με το κοινό στο οποίο απευθύνεται και με την στοχευμένη διάσταση της πράξης.
Στο καινούργιο που έχει εμφανιστεί είναι αρκετά δύσκολο να τοποθετήσουμε ακριβώς την έννοια της καθαρής τρομοκρατίας -έτσι τουλάχιστον όπως γνωρίσαμε τη διεθνή τρομοκρατία πριν από τα τελευταία χρόνια, πριν από την δεκαετία του '90 δηλαδή-, είναι ότι η μετάλλαξη που έχει υποστεί αρχίζει και δημιουργεί μια διάσταση που περνάει την έννοια της τρομοκρατίας και μπαίνει ουσιαστικά στην έννοια της ασφάλειας.
- Ποια είναι η διαφορά της «εθνικής» μας τρομοκρατίας έναντι των άλλων;
Στην Ελλάδα, η εγχώρια τρομοκρατία δεν τρομοκρατεί το κοινωνικό σύνολο. Είναι απλή διαπίστωση που κάνουμε όσα χρόνια μελετούμε αυτά τα φαινόμενα της βίας. Αυτού του είδους οι οργανώσεις δεν κάνουν ανοιχτό αντάρτικο, δεν κάνουν ανοιχτές πολεμικές επιχειρήσεις, δεν ασχολούνται, γιατί θέλουν να κρατήσουν σταδιακά την κοινή γνώμη με το μέρος τους.
Αυτό που επιθυμούν είναι να έχουν ξεκάθαρο κατάλογο ομάδας στόχων. Μέσα στην ομάδα στόχων μπορεί να είναι το κράτος, μπορεί να είναι οι βιομήχανοι, η αστική τάξη, η μεγαλοαστική τάξη, τα ξένα συμφέροντα ή συγκεκριμένα ΜΜΕ...Και από εκεί και πέρα είναι πάρα πολύ προσεκτικοί να μην έχουν τα λεγόμενα αθώα θύματα. Ακόμα και στην περίπτωση Αξαρλιάν, πέρα από τις προκηρύξεις που είχαν στείλει εκείνη την εποχή η συγκεκριμένη οργάνωση απολογήθηκε με δύο άλλες προκηρύξεις.
Αυτού του είδους λοιπόν η προσπάθεια που γίνεται είναι για να κρατήσουν ένα καλό πρόσωπο όσο αφορά τη σχέση τους με το κοινωνικό σύνολο που πιστεύουν οι ίδιοι ότι εκπορεύονται και το εκπροσωπούν.
- Έχει ευθύνες η Αριστερά για την «νέα τρομοκρατία»;
Είναι κάτι πολύ βαθύτερο από την Αριστερά. Το κεφάλαιο της παλαιάς μορφής τρομοκρατίας έχει κλείσει τελείως και η καινούργια μορφή τρομοκρατίας δεν έχει σχέση με εκείνη του παρελθόντος. Ο Ξηρός για παράδειγμα ανήκει σε μια παλαιότερη μορφή βίας, που είχε κάποιες ιδεολογικές αναφορές. Οι νέες οργανώσεις τώρα, αυτές που δρουν, είναι απαλλαγμένες από τις ιδεολογίες του παρελθόντος και έχουν πολλές και διαφορετικές τάσεις και απόψεις ή προσωπικές απόψεις.
Συχνά-πυκνά βλέπουμε μηδενισμό έως άκρατη χρήση βίας. Διαβάζω, ας πούμε στα κείμενα της λεγόμενης «Συνωμοσίας των Πυρήνων της Φωτιάς» ότι η έννοια Αριστερά ή άκρα Αριστερά τους βρίσκει εχθρικά διακείμενους. Ο Ξηρός και το σύνολο της «17ης Νοέμβρη» είχαν τοποθετήσει τον εαυτό τους σε ένα ιδεολογικό χώρο της άκρας Αριστεράς. Τώρα δεν ισχύει αυτό.
- Πως μπορεί η Δημοκρατία μας να αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα;
Πρέπει να ξέρετε βέβαια, ότι η Δημοκρατία μας δεν κινδυνεύει από αυτή τη βία. Αντίθετα αυτές οι πράξεις συντηρητικοποιούν τη Δημοκρατία. Διότι κάνουν τους πολίτες να ανέχονται πιο πολλά μέτρα σε όλους τους τομείς, γιατί θεωρούν ότι «είναι μέτρα δυσβάσταχτα αλλά είναι προς ασφάλειά μας». Από εκεί και πέρα, για μένα είναι αδιανόητο που τα κόμματα του δικού μας πολιτικού συστήματος δεν μπορούν να έχουν μία ενωμένη και καθαρή φωνή εναντίον της τρομοκρατίας. Με ανέξοδες ρητορείες δεν αντιμετωπίζεται η τρομοκρατία. Οι λεκτικές επιθέσεις και οι επικλήσεις σε «δημοκρατικές αξίες» δεν αρκούν. Αναπαράγονται συνεχώς κατηγορίες του ενός εναντίον του άλλου. Το μόνο που κάνουν είναι να δικαιολογούν την ύπαρξη και την συνέχιση της τρομοκρατίας.
Η δημοκρατία μας είναι πανίσχυρη και έχει όλα τα θεσμικά και λειτουργικά όπλα να αντιμετωπίσει την βία και την τρομοκρατία. Είτε εμφανίζεται στα πανεπιστήμια είτε απειλεί τις ζωές ανθρώπων στους δημόσιους χώρους. Αρκεί τα ίδια τα κόμματα να πάρουν την μεγάλη απόφαση να εξαλείψουν το φαινόμενο.
*Η κ. Μαίρη Μπόση είναι καθηγήτρια του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά.
