Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Στις 14 Ιανουαρίου μια ακόμα Ιταλική κυβέρνηση η 66η τα τελευταία 75 χρόνια, απώλεσε την εμπιστοσύνη του Ματέο Ρέντσι του Δημοκρατικού Κόμματος, που οδήγησε σε παραίτηση δύο υπουργούς του και έναν υφυπουργό, δρομολογώντας τις πολιτικές εξελίξεις στη γείτονα.
Πριν η Ιταλία εν μέσω πανδημίας και σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων οδηγηθεί σε νέες εκλογές, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέργκιο Ματαρέλα («Μatta» για τους φίλους) κάλεσε τον πρώην Διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζες Μάριο Ντράγκι με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να σχηματίσει μια κυβέρνηση τεχνοκρατών αναζητώντας ταυτόχρονα και κοινωνική συνοχή, απαραίτητη για τη δρομολόγηση της χώρας στην έξοδο από την κρίση.
Οι αναζητήσεις στον μηχανισμό αναζήτησης της Google, πήραν φωτιά: «Μα είναι της δεξιάς ή της Αριστεράς» ο Super Mario;» Μια ερώτηση που θα μείνει αναπάντητη καθώς ο διαπρεπής οικονομολόγος παρέμενε πάντα εκτός της διαμάχης των χρωμάτων της πολιτικής. Σε όλες τις μέχρι τώρα προτάσεις από πολιτικά κόμματα, είχε απαντήσει με ένα ξερό «όχι».
Πολλά χρόνια πριν από το περίφημο “What ever it takes” του 2012, που έσωσε το ευρώ από πιθανή κατάρρευση και την ακεραιότητα της Ευρωπαϊκής κεντρικής Τράπεζας, ο Ντράγκι άφησε τα αποτυπώματα μιας λαμπρής καριέρας. Δίδαξε Οικονομική και Νομισματική Πολιτική σε τρία Πανεπιστήμια, πριν γίνει Τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας. Στα 37 του χρόνια έγινε Εκτελεστικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Τράπεζας για έξι χρόνια και μετά από μικρή παρένθεση στην Goldman Sachs, τα επόμενα δύο χρόνια Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών.
Το 2005 ανέλαβε τη θέση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, μέχρι που το 2011 ανέβαλε Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θέση η διαχείριση της οποίας του χάρισε το περίφημο «Μan of the Year» από τους Financial Times.
«Ρωτήστε τη γυναίκα μου» - μια κυρία ευγενών καταβολών με σπουδές Αγγλικής Φιλολογίας- απαντούσε ο Ντράγκι, όταν τελείωσε η θητεία του στην ΕΚΤ και δεχόταν ανελέητο δημοσιογραφικό πρεσάρισμα για τα επόμενα σχέδιά του. Είχαν παντρευτεί το μακρινό 1973 έχοντας φέρει στον κόσμο δυο παιδιά και ζώντας μια χαμηλών τόνων ζωή στην Ούμπρια της Κεντρικής Ιταλίας. Εκείνη πάλι χαμογελώντας, έλεγε συχνά: «μη με ρωτάτε, εκείνος ξέρει πάντα περισσότερα από μένα».
Και όμως, αν υπάρχει ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να βγάλει την Ιταλία από το χάος της, είναι ο Ντράγκι. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει ένα ασυναγώνιστο ρεκόρ στη διαχείριση κρίσεων, έχοντας οδηγήσει την Ιταλία και τη ζώνη του ευρώ μέσα από τις χειρότερες αναταραχές των τελευταίων τριών δεκαετιών.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας, πλοήγησε στην κρίση του μηχανισμού συναλλαγματικής ισοτιμίας της Ευρώπης, διέσωσε τη Ρώμη από μια πιθανή χρεοκοπία και ηγήθηκε ενός τεράστιου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων - όλα αυτά, ενώ το σκάνδαλο δωροδοκίας «Μani Pulite» (Καθαρά Χέρια)της Ιταλίας σάρωσε μια γενιά πολιτικών.
Όλες αυτές οι κρίσεις, με τους λαγούς από το καπέλο που έβγαζε ο Super Mario, καταδεικνύουν πόσο διαφέρει από άλλους τεχνοκράτες Ιταλούς και μη. Βαθιά κατανόηση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας του και της Ευρωζώνης και ταυτόχρονα υψηλή πολιτική αντιληπτική ικανότητα.
Ίσως, να μην είναι αρκετά για ένα χαοτικό κράτος σαν την Ιταλία, αλλά σίγουρα θα είναι δύσκολο να βρεθεί άλλος καταλληλότερος πολιτικός ή τεχνοκράτης.
Η κρίση της Ιταλίας είναι διαρθρωτική. Άλλωστε και στη χώρα μας παρόμοια είναι τα προβλήματα και η πανδημική κρίση ξέβρασε σαν την παλίρροια, πολλές κυβερνητικές αποτυχίες σε όλο τον κόσμο. Φυσικά, δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση η Ιταλία ιδιαίτερα όταν έχει να περιμένει από απείθαρχους πολιτικούς συνασπισμούς, συνέπεια λόγων και έργων και προώθηση μεταρρυθμίσεων.
Η Ιταλία, από τους μεγαλύτερους δικαιούχους του Ταμείου Ανάκαμψης απαιτείται να έχει ένα σχέδιο για το πώς θα δαπανήσει αυτά τα χρήματα και πώς να πραγματοποιήσει τις συνοδευτικές μεταρρυθμίσεις. Ο Μάριο Ντράγκι αποδεχόμενος την πρόσκληση Ματαρέλα έχει ως άμεσο καθήκον του να δημιουργήσει έναν σταθερό συνασπισμό για μια τεχνοκρατική διοίκηση.
Προς το παρόν οι πολιτικές δυνάμεις δεν είναι σίγουρο ότι θα στηρίξουν την υπό διαμόρφωση κυβέρνηση του Ντράγκι βρίσκονται διχασμένες σε δυο στρατόπεδα και οι διερευνητικές επαφές θα απαιτήσουν μεγάλες ζυμώσεις. Τα νομοσχέδια απαιτούν κοινοβουλευτική έγκριση και οι πολιτικοί σχηματισμοί πάντα κλείνουν το μάτι στους ψηφοφόρους τους κοιτώντας στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση του Μάριο Μόντι, του τεχνοκράτη που ανέλαβε την πρωθυπουργία την περίοδο 2011-2013 για να διαχειριστεί την κρίση του δημόσιου χρέους, παρά το γεγονός ότι είχε ισχυρή κοινοβουλευτική υποστήριξη, έπεσε για μια αντιδημοφιλή μεταρρύθμιση στο χώρο της εργασίας.
H ενδεχόμενη παρουσία στον πρωθυπουργικό θώκο, θα μπορούσε να αποτελέσει και τη συνέχεια των προσπαθειών του την περίοδο της ευρωπαϊκής του θητείας. Αυτά τα χρόνια χαρακτηρίζονταν από οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα εξαιρετικής πολυπλοκότητας: τις τραπεζικές και κρατικές χρεωστικές κρίσεις, τον κίνδυνο αποπληθωρισμού παρά τον πληθωρισμό, τη χαοτική διαδικασία του Brexit, τις λαϊκιστικές απαιτήσεις κατά του ενιαίου νομίσματος και τις επιθέσεις κατά της ανεξαρτησίας του ΕΚΤ.
Σε αυτά τα πολύπλοκα χρόνια ο Ντράγκι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της ΟΝΕ, εκπλήρωσε την εντολή του με αυστηρό και δημιουργικό τρόπο. Συνέβαλε επίσης στην έναρξη μιας διαδικασίας μεταρρύθμισης της αρχιτεκτονικής της ΟΝΕ, η ολοκλήρωση της οποίας απαιτεί τον ακριβή ορισμό των μη δευτερογενών τεχνικών πτυχών, αλλά πάνω απ όλα την πολιτική ευθύνη κάθε χώρας. Συνέβαλε επίσης στην προώθηση των σωστών πληροφοριών και την εφαρμογή απαραίτητων μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο.
Με το άκουσμα της χθεσινής συνάντησης στο Quirinale, οι αγορές χαμογέλασαν. Η καριέρα του Super Mario υπήρξε μια άσκηση για τις αποτυχίες των πολιτικών. Για χάρη της Ιταλίας αλλά και της Ευρώπης, πρέπει να ελπίζουμε ότι μπορεί να τα καταφέρει για ακόμα μια φορά.
AP Photo/Andrew Medichini
