Toυ Ανδρέα Ζαμπούκα
Στο βιβλίο της Έκθεσης της Γ΄Λυκείου, υπάρχουν, στην ενότητα των επιχειρημάτων, πολλές περιπτώσεις αξιολόγησης συλλογισμών. Είτε πρόκειται για επαγωγές είτε για παραγωγές, ο μαθητής διδάσκεται πώς καταλήγουμε στην ορθότητα ενός επιχειρήματος (απόδειξη) ή στον πιθανολογικό του χαρακτήρα. Μερικά από αυτά βέβαια αποτελούν και σοφίσματα, έντεχνες δηλαδή κατασκευές για την παραπλάνηση του δέκτη. Να, για παράδειγμα αυτό: «Ο κατηγορούμενος για κλοπή είναι άξιος σεβασμού και όχι καταδίκης, διότι είναι καλός οικογενειάρχης και υπηρέτησε την πατρίδα του ως στρατιώτης». Αναλύοντας τις προκείμενες, διαπιστώνεις ότι όντως ο κατηγορούμενος έχει αυτό το παρελθόν αλλά ταυτόχρονα, ποια σχέση μπορεί να το συνδέει με το αδίκημα στο οποίο υπέπεσε τώρα; Eπομένως, ο συλλογισμός διαθέτει αληθείς προκείμενες αλλά δεν μπορεί να είναι έγκυρος αφού δεν υφίσταται λογική συνάφεια μεταξύ τους.
Όπως βεβαίως, καταλαβαίνει κανείς, οι έλληνες μαθητές όλα αυτά τα διδάσκονται εντελώς περιστασιακά. Αμφιβάλλω αν και οι ίδιοι οι καθηγητές τα κατανοούν. Γιατί, αν τα μαθήματα Λογικής και ανάλυσης επιχειρημάτων αποτελούσαν διδακτέα ύλη σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, δεν θα διέθετε αυτό το θλιβερό επίπεδο επικοινωνίας ο δημόσιος λόγος.
Ας πούμε, κανείς δεν θα μπορούσε να δεχτεί το κλασικό και ασύλληπτης ελαφρότητας επιχείρημα της Αριστεράς «Είναι Αριστερός, άρα είναι καλός άνθρωπος!» ή το «Είναι γνωστός για τους αγώνες του, άρα πρέπει να διοριστεί στο Δημόσιο» και ένα σωρό άλλα λογικά άλματα που κατέστρεψαν την ορθή συνάφεια των πραγμάτων, στη σκέψη του Νεοέλληνα.
Κινούμενη σε αυτό το σύνηθες ρητορικό πλαίσιο, η αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας, Σία Αναγνωστοπούλου «Οι καταλήψεις ποτέ δεν δημιούργησαν την κρίση, έχουμε καταλήψεις από τη μεταπολίτευση, άλλα μας οδήγησαν στην κρίση, άλλα φαινόμενα μας φτάσανε εδώ που μας φτάσανε»!
Το παραπάνω μοιάζει με το επιχείρημα του μεθυσμένου οδηγού ο οποίος διαμαρτύρεται στον τροχονόμο που τον οδηγεί στο αυτόφωρο: «Εγώ σας πείραξα τώρα; Δεν πάτε να πιάσετε κανέναν κλέφτη; Εμένα τον φουκαρά που τα έπινα με τα φιλαράκια μου ταλαιπωρείτε;»
Δυστυχώς όμως, και η κ. Σία αλλά και η ρητορική γενικότερα του πολιτικού συστήματος απευθύνεται σε μία κοινή γνώμη που πέρασε από σχολεία συνθημάτων, πανηγυρικών λόγων και «ηρωικών δρώμενων». Συνομιλούν δηλαδή, με έναν μέσο όρο διάνοιας που δεν ενοχλείται από τα κενά λογικής και ποτέ δεν αναζητά αποδείξεις στο δημόσιο διάλογο. Αρκεί μόνο η ατάκα, η λαϊκιστική κραυγή και το απλοϊκό ύφος της «μίζερης δραματοποίησης» της πραγματικότητας.
Εννοείται βέβαια, πως η Αριστερά έχει την πρωτοκαθεδρία σε τέτοιου είδους άλματα και «λεκτικούς φετιχισμούς». Θα μπορούσε ίσως να συναγωνιστεί την Εκκλησία αλλά οι τακτικές της είναι απαράμιλλες από την εποχή της καθοδήγησης και της λαϊκής προπαγάνδας.
Κυρία Σία μου, άλλο οι καταλήψεις, άλλο η κρίση. Άλλο η ανάγκη έκφρασης των νέων, άλλο οι βανδαλισμοί, άλλο το Σύνταγμα και οι νόμοι άλλο η «δικτατορία του προλεταριάτου» και το «δίκιο του εργάτη ή του φοιτητή»! Και στο κάτω κάτω, αν έστω και μία φορά είχαν καταφέρει οι καταλήψεις ή οτιδήποτε άλλο «αριστερό» να ανατρέψουν τα «εγκλήματα» του καπιταλισμού, να υποστηρίξουμε και καταλήψεις και κοινόβια και δημόσια κάμπινγκ στους δρόμους.
Αυτό που βλέπω όμως, είναι ότι μόνο ο λογαριασμός έρχεται μετά από τους νεανικούς αυθορμητισμούς των «επαναστατών» και τίποτα δεν αλλάζει. Το άτιμο το κατεστημένο στέκει πάλι, εκεί, ακόμα πιο δυνατό και "αιμοβόρο". Και η κρίση μεγαλώνει και τα καταναλωτικά πρότυπα αυξάνονται! Και τα ναρκωτικά δίνουν και παίρνουν. Και τα μυαλά των παιδιών θολώνουν πιο πολύ και δεν ικανοποιούνται. Ούτε με τις βρισιές στο «σύστημα» ούτε με τις μολότοφ στο Σύνταγμα ούτε και με τα συνθήματα που γράφουν στους τοίχους.
Αντί λοιπόν για λογικά άλματα και σοφίσματα, στη θέση σας, θα φρόντιζα να βάλω σε κάθε τάξη, από το Δημοτικό μέχρι το Λύκειο, ένα σοβαρό μάθημα Λογικής, μήπως και πάψουμε πια να δουλευόμαστε μεταξύ μας σ΄αυτή την χώρα. Μήπως και φωτίσει λίγο το μυαλό όλων μας και καταλάβουμε ότι η ζωή μας θα γίνει πιο όμορφη αν πάψουμε να κοροϊδεύουμε ο ένας τον άλλον. Υπάρχει εκτός από το θυμικό και την απάτη και άλλος τρόπος να πορευόμαστε μέσα στο χρόνο ως Έλληνες. Δεν είναι ανάγκη να το κάνουμε λες και γυρίζουμε κωμωδία…
