Του Σταύρου Πετρολέκα
Δεν μου άρεσε - όπως φαντάζομαι και στους περισσότερους από τους αναγνώστες του Liberal - η εκλογή Trump στην αμερικανική προεδρία τον περασμένο Νοέμβριο. Και η εξέλιξη της προεδρίας του τους τελευταίους τέσσερις μήνες, ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες, σχεδόν με έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πράγματι ο άνθρωπος αυτός είναι ακατάλληλος για την θέση που κατέχει...
Αλλά άκουσα την ομιλία του στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, ενώπιον ακροατηρίου αρχηγών κρατών από το σύνολο σχεδόν του Σουνίτικου Μουσουλμανικού κόσμου. Και εντυπωσιάστηκα!!
«Ditto» και για τις τοποθετήσεις του στην Ιερουσαλήμ και την Βηθλεέμ... Με έχουν αφήσει σχεδόν άφωνο σε σχέση με το τι έλεγε και τι πρέσβευε στο παρελθόν.
- Καμία απολύτως σχέση δεν είχε κυρίως η ομιλία στην Ριάντ με τις συνεχείς δηλητηριώδεις και εμπρηστικές δηλώσεις περί Ισλάμ του υποψηφίου Trump προ εκλογών,
- Καμία σχέση με την επιχειρηματολογία των πρώτων εβδομάδων της προεδρίας του περί γενικής απαγόρευσης εισόδου Μουσουλμάνων στις ΗΠΑ, πέραν ακόμη και των γνωστών τότε αποπειρών ειδικής απαγόρευσης από ορισμένες Μουσουλμανικές χώρες και την άρνηση έκδοσης βίζας,
- Ούτε κουβέντα στις δηλώσεις στην Ιερουσαλήμ, για εκεί μεταφορά της έδρας της πρεσβείας ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ, που τόσο διατυμπάνιζε πριν ως υποψήφιος....αλλά και ακόμη τις πρώτες μέρες της προεδρίας του,
- Ενώ στη Βηθλεέμ - στην συνάντηση του με τον Mahmoud Abbas, την τέταρτη με Παλαιστίνιο αξιωματούχο από την ανάληψη της προεδρίας του, πρωτάκουστη τέτοια συχνότητα επαφών Παλαιστίνιων με Αμερικανό πρόεδρο, γνωρίζουν ήδη ότι πιέζει τους Ισραηλινούς να επιβραδύνουν – αν όχι ακόμη να αναστείλουν προσωρινά – τον Εβραϊκό εποικισμό σε Παλαιστινιακή γη.
Και δεσμεύτηκε ο Abbas ότι θα συμπράξει για το παραπέρα... βλέποντας μια πρωτόγνωρη Αμερικανική πίεση προς του Ισραηλινούς για παραχωρήσεις, πλήρως αναντίστοιχη και διαφοροποιημένη από την τσιμουδιά για οτιδήποτε Παλαιστινιακό αίτημα, τότες κατά την προεκλογική περίοδο...
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά. Αντιθέτως,
- άκουσα μια διθυραμβική έκθεση στην Ριάντ, για το παλαιό μεγαλείο της Ισλαμικής Μέσης Ανατολής, ενός ευρύτερου κόσμου όπου ανθούσε το ελεύθερο εμπόριο, η κουλτούρα, η γνώση και η αρμονική συμβίωση των Εβραίων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων... συνέχεια (κατά τον Trump) των πανάρχαιων πολιτισμών της περιοχής, και μάρτυρας σήμερα μερικών εκ των πιο επιβλητικών τοπίων του κόσμου (εννοώντας κυρίως τις φουτουριστικές κτιριακές κατασκευές στο Dubai και το υπερσύγχρονο αστικό συγκρότημα της Ριάντ),
- άκουσα να μιλά εκεί για ένα κόσμο που σήμερα έχει κουρσαρευθεί από την βαρβαρότητα της τρομοκρατίας του ISIS και της Αλ Κάϊντα, που έχει καταστρέψει πλήρως την Συρία, την Υεμένη, το Αφγανιστάν, αλλά και τις προσδοκίες εκατομμυρίων Μουσουλμάνων (ιδίως της πολυπληθέστατης νεότερης γενιάς) όλης της περιοχής. Και την οποία πλέον πρέπει οι ίδιες οι κυβερνήσεις να σηκώσουν ανάστημα ενάντια σ''αυτήν την τρομοκρατία σε όλες τις τις διαστάσεις, χρηματοδοτικές, πολιτικές, κτλ . Να γίνουν δηλαδή - επιτέλους - οι ίδιοι, μπροστάρηδες στην μάχη ενάντια της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας, να την διώξουν από παντού, παρά τις όποιες εσωτερικές τους αγκυλώσεις...
Και αυτά ειπώθηκαν, στην Ριάντ, την έδρα της πιο μισαλλόδοξης και αντιδραστικής ερμηνείας του Κορανίου και των Χαντίθ που για πολλούς προσφέρει την βασική ιδεολογική θωράκιση της Ισλαμοτρομοκρατίας , από έναν Trump που...μιλούσε εκεί με πρωτόγνωρη ευφράδεια και σαφήνεια... και μάλιστα χωρίς σημειώσεις!!
- Η Αμερική πρόσθεσε, θα είναι εκεί, αρωγός και σύμμαχος, χωρίς, να κάνει κηρύγματα για το πως θα κυβερνάτε τις χώρες σας, αν και θα χαιρετίζει τις όποιες ήπιες προσαρμογές επιχειρούνται. (Δηλαδή δεν θα τίθενται πλέον ζητήματα από τις ΗΠΑ για παραβίαση ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπου είναι πρωταθλητές οι περισσότερες χώρες, αν όχι όλες, που βρισκόντουσαν στην ομιλία. Η προτεραιότητα πλέον για τις ΗΠΑ είναι η περιφερειακή ασφάλεια και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Όμως, sotto voce αυτό, εννόησε πως υπάρχει και το τίμημα, ότι καιρός είναι μετά από 70 χρόνια, να αρχίσει η προσέγγιση του συνόλου των Αραβικών κρατών με το Ισραήλ).
Πάει έτσι περίπατο όχι μόνο το αφήγημα – εμπνεύσεως Lew Straus - των νεο-συντηρητικών επί Bush περί απελευθέρωσης από τις “τυραννίες” του τόπου, εν προκειμένω τότες το καθεστώς του Saddam. Μα φεύγουν και οι βασικές παραδοχές του "liberal internationalism" των Clinton και Obama, όπου βασικό συστατικό στο μείγμα εξωτερικής πολιτικής, υπήρξε και η προάσπιση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Και στην θέση αυτών αναδεικνύονται νεο-ρεαλιστικές προσπέλασεις που θυμίζουν έντονα Kissinger. Μπροστά στη ανάγκη ασφάλειας και στρατηγικής ισορροπίας, - ιδιαίτερα αυτής μεταξύ της υπερσυντηρητικής Σαουδικής Αραβίας των 32 εκατ κατοίκων (συν άλλα 10 εκατ περίπου των απολυταρχικών Εμιράτων του Κόλπου) και ενός, ανατρεπτικής του status quo βούλησης, Ιράν των 80 εκατ κατοίκων - λίγη σημασία έχουν οι επιμονές για σεβασμό ελευθεριών, αξιών και δικαιωμάτων. Προέχει εκείνο το Κισσενγκερικό “balance of power”.
Γι'αυτό εξ άλλου υπεγράφησαν εξοπλιστικές συμφωνίες μαμούθ ($110+ δις) - οι μεγαλύτερες στην ιστορία της Αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας - που οπλίζουν την Σαουδική Αραβία σαν αστακό, αντιστάθμισμα εξισορροπητικό αυτό στο παρεμβατικό Ιράν. (Και σαν καραμέλα προσφοράς, υπογράφησαν και επενδυτικές συμφωνίες ($50 δις) προκειμένου οι Σαουδάραβες να μπορούν να συμμετέχουν στα προγράμματα βελτίωσης των ετοιμόρροπων υποδομών της αχανούς Αμερικανικής ενδοχώρας. Δουλειές δηλαδή με φούντες, δουλείες, δουλείες για όλους, Άραβες...και, κυρίως, Αμερικανούς.
- βεβαίως, άκουσα να ξεκαθαρίζει τόσο στην Ριάντ όσο και στη Ιερουσαλήμ (προς μεγίστη ικανοποίηση και των Σαουδάραβων και του Ισραήλ) πως για αυτόν και την Αμερική, κοινός εχθρός όλων, πέραν της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας, είναι το καμπάλ που κυβερνά σήμερα το Ιράν (Αγιατολλάδες και Επαναστατικοί Φρουροί). Είναι ο τροφοδότης και υποστηρικτής (μέσω των proxies του – κυρίως την Χεσμπολάχ) της απανταχού περιφερειακής αστάθειας (μαζί με την Σουνίτικη Χαμάς στην Παλαιστίνη), που πρέπει να - και θα, κατά τον Trump - αντιμετωπισθεί...
Αρχίζοντας με την προειδοποίηση να μην τολμήσει το Ιράν να προσφύγει σε περαιτέρω αναβάθμιση των πυρηνικών του σχεδίων. (Αντίθεση πάλι εδώ τόσο με την πολιτική βαθμιαίας και με επιφυλάξεις προσέγγισης του Ιράν υπό Obama, αλλά όσο και με τον προεκλογικό λόγο του ίδιου του Trump, που θεωρούσε εκ προοιμίου καταστροφική την συμφωνία που επιτεύχθηκε για περιορισμό των πυρηνικών του σχεδίων).
Είναι λοιπόν ορατή η αλλαγή στην Αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Αφετηρία που ενδεχομένως μπορεί αν οδηγήσει σε μια τελική “Ultimate Deal” ειρήνευσης μεταξύ Εβραίων, Αράβων και Παλαιστίνιων. Έστω αν ξεκινά μόνο με μιά δυσδιάκριτη απόπειρα διπλωματικής ύφεσης στις Σαουδο-Ισραηλινές σχέσεις, με επανεκκίνηση - μετά από τρία χρόνια - κάποιου αρχικού, και εξ αποστάσεων, προ-διαλόγου μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.
Το παράδοξο όμως θα ήτο να δούμε ένα Trump, - στο βαθμό που αυτή η αλλαγή στάσης αρχίσει να αποδίδει καρπούς, - με φτερό στο καπέλο του επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής....Την ίδια ώρα που τέσσερις εξεταστικές των πραγμάτων επιτροπές του Κογκρέσου και της Γερουσίας, και μία πέμπτη και πιο φαρμακερή, υπό ειδικό ανακριτή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, βρίσκονται υπό εξέλιξη πίσω σε μία Ουάσινγκτον που κοχλάζει εναντίον του για την υπόθεση ανάμειξης των Ρώσων στα εσωτερικά της Αμερική. Με πιθανή κατάληξη να συρθεί ο ίδιος ο Trump στα δικαστήρια και τη Βουλή με το ερώτημα της καθαίρεσης.
Ακριβώς όπως συνέβη τότες με τον Nixon, όταν τόλμησε και άνοιξε τον δρόμο προς την Κίνα, αλλά υποχρεώθηκε να παραιτηθεί (για να μην καθαιρεθεί) λόγω Watergate.
(Photo by PPO via Getty Images/Ideal Image)
