Το κράτος δικαίου στο απόσπασμα

Το κράτος δικαίου στο απόσπασμα

Του Παναγιώτη Καρκατσούλη

Όταν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αμφισβήτησαν, για πρώτη φορά, μια απόφαση του Αρείου Πάγου, αισθανθήκαμε ότι υπήρχε κάτι διαφορετικό από την συνήθη κριτική που μπορεί να κάνει ο καθείς σε μια δικαστική απόφαση. Το διαφορετικό ήταν το στοιχείο της απειλής προς τους δικαστές ότι πρέπει να υπακούουν στα κελεύσματά τους και ότι η συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία τους ετίθετο, εφεξής, εν αμφιβόλω.

Όταν υπόσχονταν στους τροϊκανούς ότι θα απο-κομματικοποιούσαν την διοίκηση ενώ τοποθετούσαν, ταυτόχρονα, τους εκλεκτούς τους στα πιο νευραλγικά σημεία του κρατικού μηχανισμού, απλώς κέρδιζαν χρόνο. Ενάμιση χρόνο αργότερα, όταν αποφάσισαν, υπό πίεση, να κάνουν κρίσεις γενικών διευθυντών και γενικών γραμματέων, επέλεξαν όσους εκλεκτούς τους είχαν προαποφασίσει, αλλοιώνοντας την διαδικασία εκλογής, η οποία, ούτως ή άλλως, πόρρω απείχε από το να χαρακτηριστεί fair play.

Όταν φρίξαμε με τις πρώτες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και τα νομοθετικά εκτρώματα μέσω βουλευτικών τροπολογιών, μας διαβεβαίωναν ότι το κίνητρό τους δεν ήταν η παρα-νομοθέτηση αλλά η ασχετοσύνη τους εν σχέσει προς τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Σήμερα, ξέρουμε ότι η πρόθεσή τους ήταν να δημιουργήσουν ένα καθεστώς ερρυθμισμένης ανομίας.

Όταν δρομολογούσαν την «επαναλειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης» δεν υπολογίζαμε όχι πόσο κοντά ήταν ο μετασχηματισμός της ΕΡΤ σε κομματικό παρα-μάγαζο, αλλά πόσο εύκολα θα μπορούσαν να ανταλλάξουν μια τηλεοπτική άδεια με βοσκοτόπια.

Όταν «χαϊδευαν» τους ρουβίκωνες στα πρώτα μπουκαρίσματα στη Βουλή και παρήγγελναν στο περιπολικό-ταξί να τους πάει πίσω σπίτι τους, δεν περιμέναμε ότι ήταν τόσο κοντά η στιγμή που όλη η πόλη θα ζει υπό την ομηρία των μπάχαλων και ότι το κοινό έγκλημα θα απήλαυνε τέτοιας ανοχής από τον υπουργό δημόσιας τάξης που έχει ντροπιάσει τη θέση του όσο κανένας άλλος.

Σήμερα, στο τέλος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι σαφές ότι η επίθεσή τους στο κράτος δικαίου και στην συνταγματικά κατοχυρωμένη αστική δημοκρατία είναι ολομέτωπη.

Λίγη αξία έχει, τώρα πια, ο αριστοτεχνικός τρόπος με τον οποίο μεθόδευσαν αυτή την επίθεση: Η απο-χύμωση της Δημοκρατίας έγινε με μιθριδατικό τρόπο οδηγώντας, βαθμιαία, στην παράλυση των αντανακλαστικών του κοινωνικού σώματος.
Από την άλλη, η προσδοκία των φιλευρωπαϊκών δυνάμεων ότι η ΕΕ θα μπορούσε να σταματήσει την διολίσθηση της Ελλάδας στην κατηγορία εκείνων των χωρών όπου το κράτος δικαίου διώκεται, δεν επιβεβαιώθηκε. Είναι αλήθεια ότι οι δανειστές επεχείρησαν μέσα από μια σειρά υποδείξεων και δράσεων των μνημονίων να σταματήσουν τον κατήφορο, πλην όμως οι όποιες απόπειρες ήταν σταγόνα στον ωκεανό του λαϊκισμού και της χειραγώγησης της κοινής γνώμης που ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ επέβαλαν.

Μένει σ' εμάς τους ίδιους και στις πολιτικές δυνάμεις της ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης να εκπονήσουν ένα σχέδιο ανάσχεσης της κατάλυσης του κράτους δικαίου και, κυρίως, να επικοινωνήσουν και να πείσουν για την ορθότητα και την αναγκαιότητα εφαρμογής του σχεδίου αυτού.

Τέτοιο σχέδιο δεν υπάρχει. Μπορεί, όμως, και πρέπει να υπάρξει. Για να υπάρξει, όμως, πρέπει ο στόχος της υπεράσπισης του κράτους δικαίου να αναχθεί στον υπέρτατο στόχο της πολιτικής μας δράσης. Οποιαδήποτε εξέλιξη, οσοδήποτε θετική κι αν είναι, κρινόμενη με τα ειδικότερα μέτρα κρίσης μιας δημόσιας πολιτικής, δεν είναι σημαντική μπροστά στην κατεδάφιση του κράτους δικαίου. Και τούτο, διότι η αποδυνάμωση του κράτους δικαίου οδηγεί κατ' ευθείαν:

1. Στην οικονομική εξαθλίωση εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση στο κομματικό απαράτ των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. H διαρκής συρρίκνωση της οικονομικής τους δύναμης αντισταθμίζεται από υπο-πολλαπλάσιες παροχές, έτσι ώστε να εγκλωβίζονται στη λογική του «μη χείρον, βέλτιστον» που αποδεδειγμένα μεταφράζεται ως στάση ανοχής έναντι του. Στους αποδεδειγμένα ανήμπορους πρέπει να υποσχεθούμε ασφάλεια- όχι συγκυριακή ανακούφιση αλά ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

2. Η προπαγάνδα αντικαθιστά την αλήθεια και τον ορθό λόγο. Οι κοινωνικά δρώντες μετατρέπονται σε ποδηγετούμενο από fake news όχλο. Η βαθμιαία διολίσθησή τους σε ακραίες και ολοκληρωτικές θεωρήσεις του δημόσιου βίου είναι προδιαγεγραμμένη. Η μάχη για ανεξάρτητα ΜΜΕ πρέπει να είναι συνεχής.

3. Η απονομή της δικαιοσύνης εμποδίζεται αντίθετα απ' ότι η κυβερνητική προπαγάνδα διατείνεται. Τους αρκεί, σε πρώτο τόνο, η παραπομπή των πολιτικών τους αντιπάλων στην δικαιοσύνη κι όχι η τεκμηρίωση των υποθέσεων και η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Εξ άλλου, αυτοί απονέμουν δίκαιο μέσω της λάσπης στον ανεμιστήρα, αφού εκδίδουν δια των πρωθυπουργικών χειλέων αποφάσεις πριν από τα δικαστήρια.

4. Η αναξιοκρατία γίνεται κανόνας. Οι καλύτεροι, οι άριστοι περιθωριοποιούνται και τις υποθέσεις του κράτους τις χειρίζονται ανίκανοι, άσχετοι και επικίνδυνοι. Ευκαιρίες χάνονται, πρωτοβουλίες δεν αναπτύσσονται, οι χειρότερες λύσεις για εθνικά και τοπικά προβλήματα καταλήγουν συχνά να είναι η μόνη υποχρεωτική εναλλακτική. Κανένας δεν θα καταλαμβάνει καμία δημόσια θέση εάν δεν υπάρχει δημόσια ανακοίνωση και συγκριτική αξιολόγηση των υποψηφίων.

Προτάσεις που μπορούν να συγκροτήσουν ένα πρότζεκτ «σωτηρίας του κράτους δικαίου» είναι και όσες συναρτώνται με συνταγματικές αλλαγές που θα διευρύνουν και θα ενισχύσουν την λογοδοσία όλων όσων κατέχουν δημόσιο αξίωμα. Τέτοιες έχουν κατατεθεί πολλές και μακροπροθέσμως είναι απαραίτητο να δρομολογηθούν.

Σήμερα, όμως, επείγει η συστράτευση όλων των δυνάμεων που θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα στου εθνολαϊκιστές, αποκρούοντας τις επιβουλές τους κατά του κράτους δικαίου.

* Ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας «Το Ποτάμι».