Του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Πώς να πάει καλύτερα η χώρα όταν ο καπιταλισμός «της» δεν λειτουργεί; Αναφέρομαι στην απουσία ενός λειτουργικού τραπεζικού συστήματος, που κάνει το οικονομικό μας σύστημα να κουτσαίνει. Επειδή το διάλυσε η προηγούμενη κυβέρνηση, πολύ χειρότερα από όσα είχε επιφέρει η μεγάλη κρίση. Ολοι γνωρίζουν ότι χωρίς πιστωτική επέκταση, επενδύσεις, δουλειές και νέα εισοδήματα θα αργήσουμε να δούμε. Ο μόνος τρόπος για να ανεβάσει ταχύτητα η βραδυφλεγής ανάκαμψη είναι να βρούμε ρυθμούς δυναμικής πιστωτικής επέκτασης. Το παραδέχτηκε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος: η χρηματοδότηση της οικονομίας, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, μειώνεται αντί να αυξάνεται!
Υπάρχουν τρεις λόγοι που συμβαίνει αυτό. Τα «κακά δάνεια» παραμένουν τεράστια: σχεδόν τα μισά (42,1%) δάνεια του συστήματος είναι προβληματικά. Οσο όμως οι παλαιοί δανειολήπτες δεν εξυπηρετούν, τόσο μένουν από ρευστό οι τράπεζες και δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν νέα δάνεια, άλλο τόσο δεσμεύουν κέρδη και κεφάλαια των μετόχων τους για να παραμείνουν φερέγγυες. Ειδικότερα, επειδή οι κανόνες εποπτείας γίνονται ολοένα αυστηρότεροι, λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης. Ολα μαζί καταλήγουν σε υπερδιπλάσια «ελληνικά» επιτόκια, καταστρέφοντας ένα από τα πλέον σημαντικά πλεονεκτήματα του ενιαίου νομίσματος.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει ζήτηση επί νέων δανείων. Οι επιχειρήσεις που άντεξαν στην κρίση εξυγίαναν τα χρηματοοικονομικά τους, μείωσαν τον δανεισμό τους, βελτίωσαν εντυπωσιακά την αυτοχρηματοδότησή τους και υποστηρίχθηκαν από τους μετόχους τους. Οσες μάλιστα παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα/υπηρεσίες δανείζονται απευθείας στις διεθνείς αγορές, με ευκολία και πολύ καλύτερα επιτόκια. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες επειδή δεν βρίσκουν προοπτικές κερδοφορίας. Αλλη τρέλα: ακόμη και μεσαίες επιχειρήσεις που πάνε καλά δεν μπορούν να σηκώσουν κανένα δάνειο όταν βρεθεί κάποια παλαιά, άνευ σημασίας συνήθως, καθυστέρηση πληρωμής δανείου.
Οι συστημικές τράπεζες δυναστεύονται από ακριβοπληρωμένα αποτυχημένα «στελέχη» -που μας τους στέλνουν πεσκέσι οι «επόπτες» και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας- τα οποία θεωρούν τους Ελληνες τραπεζικούς «ύποπτους» και ομνύουν αποκλειστικώς στο κομπιουτεράδικο credit risk! Το παιχνίδι το έστησε ο ΣΥΡΙΖΑ, εμπνεόμενος από «ταξικό μίσος» για οτιδήποτε τραπεζικό. Για τον ίδιο λόγο φύτευσαν ψευδοκακουργήματα στα έμπειρα στελέχη, με αποτέλεσμα να περνούν τις ώρες τους στον εισαγγελέα-ανακριτή (που δήλωνε συνεχώς ότι μισεί τον χρηματο-καπιταλισμό) απολογούμενοι για φαντεζί κατηγορίες για τις οποίες, ευτυχώς, αθωώνονται.
Αλλος, παράλληλος, κίνδυνος είναι η «επένδυση» σύσσωμης της αντιπολίτευσης στην υποκριτική «προστασία» της α’ κατοικίας. Ενώ (σωστά) ψήφισαν το τέλος του νόμου Κατσέλη (άλλωστε μόνον 11 από τα 71 δισ. χώρεσαν στα κριτήρια) κι ενώ οι ίδιοι συμφώνησαν (σωστά) ότι χρειάζεται σύγχρονο νομικό πλαίσιο προστασίας των ιδιωτών από πτώχευση, κατηγορούν την πλειοψηφία που θέλει να το βάλει μπροστά από Μάιο. Αβυσσος η ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ. Εφτασαν στο σημείο να καταψηφίσουν το «Σχέδιο Ηρακλής», που μπορεί να μειώσει το άγος των κακών δανείων και να επιτρέψει στις τράπεζες να ασχοληθούν με νέες δουλειές, δηλαδή με την πιστωτική επέκταση!
Τέλος, θα σας φανεί παράδοξο, αλλά η συνεχής και ταχεία βελτίωση της αποταμίευσης δεν βοηθά πρακτικά σε τίποτε όσο δεν επεκτείνεται το ενεργητικό των τραπεζών. Ακόμη και το πολύ μειωμένο κόστος λειτουργίας των τραπεζών (αφού οι μισοί τραπεζικοί έχασαν τη δουλειά τους), ακόμη και οι τσουχτερές προμήθειες δεν αρκούν για να ρίξουν τα επιτόκια. Παραμένουν υψηλά επειδή οι καλοπληρωτές συνεχίζουν να πληρώνουν και τους μπαταχτσήδες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ήταν και παραμένει η «ιδεολογία» του «Δεν πληρώνω» με την οποία έκανε καριέρα ο αριστεροδεξιός λαϊκισμός στην ταλαιπωρημένη χώρα μας και τώρα εμποδίζει την ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας.
* Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου είναι δημοσιογράφος και βουλευτής Β3 Αθηνών
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο του Σαββατοκύριακο 8-9 Φεβρουαρίου.
