Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες είναι πολύ κρίσιμες. Η Τουρκία δείχνει διατεθειμένη να κλιμακώσει άμεσα την κρίση. Η κατάσταση μπορεί να γίνει εύφλεκτη, είτε με την έκδοση νέας NAVTEX, είτε με την παράλληλη χορήγηση αδειών στην κρατική τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ για έρευνες και γεωτρήσεις στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου, όπως νότια ή ανατολικά της Κρήτης, σημειώνει στο liberal.gr ο Κώστας Λάβδας.
Και επειδή ο χαρακτήρας της γερμανικής διαμεσόλαβησης είναι πεπερασμένος, ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Παντείου τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει σε ένα συνδυασμό ενεργειών στενότερης και συνεχούς συνεννόησης με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Γαλλία και χώρες με τις οποίες συγκλίνουν τα συμφέροντα τους απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Εξάλλου το διάστημα μέχρι τον Σεπτέμβριο, οπότε και όρισε η ΕΕ να γίνει μια συνολική συζήτηση των σχέσεων Ευρώπης- Τουρκίας είναι υπερβολικά μεγάλο, αφήνοντας στην Άγκυρα πολλά περιθώρια κλιμάκωσης των εκβιαστικών της μεθόδων.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τελικά τι αποκομίσαμε από τις επαφές Μάας σε Αθήνα και Αγκυρα; Ακόμη και παρουσία του γερμανού υπ. Εξωτερικών, ο Μ. Τσαβούσογλου επανέλαβε τις απειλές κατά της Ελλάδας. Τι όρια δείχνει να έχει η γερμανική διαμεσολάβηση;
Η γερμανική διαμεσολάβηση που είναι αυτονόητη, καθώς η χώρα ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαικής Ενωσης και η οποία είναι απολύτως καλοδεχόμενη, απέδειξε ότι έχει πεπερασμένα όρια. Όρια που φάνηκαν ήδη με την κίνηση να παραπεμφθεί για τα τέλη Σεπτεμβρίου η συνολική συζήτηση για τις σχέσεις Ευρώπης-Τουρκίας. Είναι ένα διάστημα πολύ μεγάλο, το οποίο επιτρέπει στην Τουρκία να αναπτύξει όλες τις εκβιαστικές της μεθόδους. Οι εβδομάδες μέχρι τότε θα είναι κρίσιμες.
Μήπως είχαμε ποντάρει περισσότερα απ’ όσα έπρεπε στην γερμανική διαμεσολάβηση;
Μα γνωρίζουμε ότι η γερμανική διπλωματία αναφορικά με την Τουρκία κινείται μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο καθορίζεται εν πολλοίς τόσο από τις καλές εμπορικές σχέσεις της χώρας με την Τουρκία, όσο και από την ύπαρξη μεγάλης τουρκικής μειονότητας στην Γερμανία. Σαφώς το Βερολίνο προσπαθεί να παίξει με επιτυχία και τον ρόλο του ως προεδρεύουσα χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο το πλαίσιο στο οποίο προαναφέρθηκα είναι δυστυχώς αυτό που έχει πάντα τον καθοριστικό ρόλο.
Τι ελπίδες έχουν απομείνει για διάλογο υπ’ αυτές τις συνθήκες;
Η συζήτηση για διάλογο είχε και θα έχει πάντα νόημα για την Ελλάδα. Μάλιστα έτσι όπως εξελίσσονται καθημερινά τα πράγματα, τόσο στο γεωπολιτικό, όσο και στο οικονομικό πεδίο, η Ελλάδα οφείλει να επαναλαμβάνει την ετοιμότητά της ότι ανά πάσα στιγμή έχει την βούληση να αναλάβει πρωτοβουλίες διαλόγου για τις θαλάσσιες ζώνες με την Τουρκία και με άλλες χώρες. Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε πρωτοβουλίες φιλίας και συνεργασίας στην περιοχή. Ενώ παράλληλα ενισχύουμε την αποτρεπτική ισχύ μας.
Ποια μπορεί να είναι η επόμενη ημέρα; Αραγε θα δούμε κάποια λίστα κυρώσεων κατά της Τουρκίας στο συμβούλιο των υπ. Εξωτερικών στις 27 και 28 Αυγούστου;
Είναι λογικό να αναμένουμε ότι στο Συμβούλιο της Πέμπτης και Παρασκευής θα δούμε μια εξειδίκευση της λίστας των μέτρων, τα οποία θα περιλαμβάνουν και κυρώσεις, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι μέσα από ποιες διαδικασίες και σε πιο χρονικό διάστημα θα φτάσουμε σε αυτές. Θα είναι εναντίον φυσικών προσώπων, όπως συνέβη με την περίπτωση του Γιαβούζ στην κυπριακή ΑΟΖ ; ‘Η θα αφορούν πράγματι σοβαρές κυρώσεις οι οποίες θα πλήττουν την τουρκική οικονομία και θα αναγκάζουν το καθεστώς Ερντογάν να κινηθεί στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας; Αυτές είναι σε θέση μπορούν να πονέσουν την Τουρκία.
Διαφορετικά, τι να περιμένουμε για το επόμενο διάστημα; Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η κατάσταση;
Σίγουρα η κατάσταση μπορεί να γίνει εύφλεκτη, εάν στο αμέσως επόμενο διάστημα δεν υπάρξει αποκλιμάκωση. Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες είναι πολύ κρίσιμες, εφόσον η Τουρκία είτε εκδώσει νέα NAVTEX, είτε χορηγήσει τις άδειες στην κρατική τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ για έρευνες και γεωτρήσεις στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τίποτα δεν αποκλείει στο πλαίσιο πάντα του τουρκολιβυκού μνημονίου, η Τουρκία να αποπειραθεί έρευνες στα νότια ή τα ανατολικά της Κρήτης, γεγονός που για την ελληνική πλευρά αποτελεί κόκκινη γραμμή. Είναι ένα από τα σενάρια.
Σε κάθε περίπτωση τι να κρατήσουμε από τις χθεσινές εξελίξεις;
Μόνο αν η γερμανική διαμεσολάβηση συνδυαστεί με συνεχή συνεννόηση με την Γαλλία αφενός και συνεχή συμμετοχή στις εξελίξεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τις αρμόδιες υπηρεσίες των ΗΠΑ αφετέρου, τότε μόνο θα μπορέσουμε να έχουμε αποτελέσματα σε σχέση με την εντελώς απροκάλυπτη επιθετικότητα του εθνικιστικά μουσουλμανικού καθεστώτος στην Άγκυρα. Οπότε θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τον χρόνο που θα έχουμε κερδίσει για περαιτέρω ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι διμερείς επαφές με τις ΗΠΑ πρέπει να ενταθούν. Οι συνεχείς συνομιλίες της ελληνικής με την αμερικανική πλευρά είναι κάτι παραπάνω από θετικές στην παρούσα φάση, είναι αναγκαίες. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα μπορούσε καθώς θα πλησιάζουμε προς τις δύσκολες αυτές αμερικανικές εκλογές να πιέσει τον Τραμπ να προσπαθήσει να βάλει φρένο στον Ερντογάν και να διασώσει τη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Χθες, πάντως η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρμεντ για την συνάντηση Ερντογάν με στελέχη της Χαμάς στην Κωσταντινούπολη ήταν σε πολύ αιχμηρό ύφος…
Το ύφος της ανακοίνωσης ήταν πρωτοφανές για χώρα -σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Όπως πρωτοφανείς είναι και οι κινήσεις Ερντογάν, οι οποίες εγγράφονται στην λογική ανάδειξης της Τουρκίας ως δύναμης στον μουσουλμανικό σουνιτικό κόσμο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι αρμόδιες υπηρεσίες εξακολουθούν να κάνουν αποτελεσματικά την δουλειά τους. Κινούνται ωστόσο αναγκαστικά μέσα στο απρόβλεπτο και αλλοπρόσαλλο πλαίσιο που θέτει η προεδρία Τραμπ. Όσο θα πλησιάζουμε προς τις αμερικανικές εκλογές, τόσο η Τουρκία θα επιθυμεί να αντλήσει τα μέγιστα οφέλη, προτού η προεδρία Τραμπ φτάσει στο τέλος της εάν έτσι κρίνουν οι αμερικανοί πολίτες.
Θα επαναλάβω επίσης την σημασία του παράγοντα της Γαλλίας, με την οποία η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει και σε αμυντική συνεργασία, καθώς επίσης αυτόν του Ισραήλ, της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Σας λέω, εν κατακλείδι, το εξής με δυο λόγια: ας ευχαριστήσουμε τη γερμανική προεδρία για την καλοδεχούμενη και σημαντική διαμεσολάβηση και ας την αφήσουμε να κάνει την δουλειά της όπως την καταλαβαίνει. Εμείς από την πλευρά μας ας εντατικοποιήσουμε τις καθημερινές επαφές μας με το State Department, με την Γαλλία, με το Ισραήλ, με τα Εμιράτα, με την Αίγυπτο. Η συνεχής – το τονίζω, συνεχής – επαφή με τις αμερικανικές υπηρεσίες είναι απολύτως επιβεβλημένη αυτή τη στιγμή. Παράλληλα, οφείλω να επισημάνω ότι για τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, είναι ανόητο να ακούγονται ψευδο-επιχειρήματα δήθεν τεχνικής ή οικονομικής φύσεως για αγορά βρετανικών ή ισπανικών πλοίων. Λυπάμαι αλλά θα είμαστε άξιοι της τύχης μας, εάν δεν καταφέρουμε ούτε τώρα, στο παρά ένα, να αντιληφθούμε επιτέλους τι σημαίνει στρατηγική συγκρότηση.
