Παραμονή του ταξιδιού του στην Ιταλία, όπου θα τιμηθεί με το σημαντικότερο βραβείο πολιτισμού της χώρας, το Bronzi di Riace, για τη συνολική προσφορά του στη γείτονα, ο γλύπτης Κώστας Βαρώτσος μιλά αποκλειστικά για τη στάση που οφείλει να κρατήσει συνολικά η ελληνική κοινωνία απέναντι στη Χρυσή Αυγή∙ το αβγό του φιδιού, όπως την χαρακτηρίζει, παραμένει, ακόμη και μετά από μία απόφαση τιμωρητική για τα εμπλεκόμενα μέλη της.
Εκείνο, δε, που επισημαίνει ο διεθνής γλύπτης είναι ότι η ευθύνη για την παρουσία της Χρυσής Αυγής στο ελληνικό κοινοβούλιο είναι συλλογική. Πέρα από το ποινικό κομμάτι της υπόθεσης, ο Βαρώτσος ζητά στο Liberal.gr την στράτευση όλων των δημοκρατικών θεσμών, την επαγρύπνηση όλων μας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Μυλωνά
- Πιστεύετε ότι με την ετυμηγορία για την Χρυσή Αυγή, κλείνει οριστικά ένας κύκλος;
Το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής, για να συνεννοηθούμε, πρέπει να ιδωθεί σε μία χρονική συνθήκη. Θέλω να πω δεν έπεσε επάνω μας ως μετεωρίτης, ούτε ήταν ένα ξένο σώμα που προέκυψε ξαφνικά και ερήμην της κοινωνίας. Πώς νομίζετε ότι βγήκε η Χούντα; Είχε διαλυθεί η κοινοβουλευτική ζωή του τόπου. Το αβγό του φιδιού γεννιέται όπου υπάρχουν αβλεψίες, λάθη και κακή διαχείριση. Αν κάτι μπορεί να μας διδάξει αυτή η ιστορία είναι ότι πρέπει συνεχώς να επαγρυπνούμε διότι αυτές οι δυνάμεις υποβόσκουν μέσα στην κοινωνία.
- Τι περιμένετε από τους δικαστές, ποιο είναι το αποτέλεσμα που θα ακούσετε με ανακούφιση;
Προσέξτε, δεν είμαι ούτε νομοθέτης, ούτε κι ανήκω σε αυτούς που φωνάζουν για τιμωρία. Ακούω πολλούς που κραυγάζουν «στη φυλακή, στη φυλακή!». Τους καταλαβαίνω, αλλά θα ήθελα να επισημάνω, όσο γίνεται με νηφάλιο τρόπο, ότι η Χρυσή Αυγή, ακόμη και αν πέσει στη φυλακή, θα έχει τις δυνάμεις που την τροφοδοτούν απ' έξω. Ο φασισμός, ξέρετε, κρύβεται συνεχώς και βρίσκει τρόπους να περνά από τη χαραμάδα. Οποιαδήποτε, λοιπόν, κίνηση πρέπει ν’ αποσκοπεί, όχι στην τυφλή εκδίκηση, αλλά στην εξαφάνιση των δυνάμεων που την ενεργοποιούν.
- Πρακτικά, πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί. Είναι μια υπόθεση διαγώνια στο πολιτικό σύστημα και πρέπει να αναρωτηθούμε πώς η Χρυσή Αυγή κατόρθωσε να μπει μέσα στο ελληνικό κοινοβούλιο. Δεν επιθυμώ να μπερδέψω τα πράγματα, αλλά όποιος αισθάνεται ενεργός πολίτης οφείλει να θέτει το ερώτημα ακόμη και στον ίδιο του τον εαυτό. Όλοι, μα όλοι, έχουμε συνολική ευθύνη. Κι αν μπούνε οι χρυσαυγίτες στη φυλακή, δεν καθαρίσαμε μαζί της!
- Η δολοφονία του Φύσσα δεν υπήρξε ένας καταλύτης, το σοκ που «ξύπνησε» την κοινωνία;
Σίγουρα την ξύπνησε, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό. Περιμένω, όμως, να δω την κοινωνία μας όταν καταλαγιάσει όλο αυτό. Αυτό που μας έσωσε – και σταθήκαμε τυχεροί – ήταν η χαζομάρα της Χρυσής Αυγής. Σκέψου μόνο να είχαμε τους καλοντυμένους, μορφωμένους φασίστες που κυκλοφορούν στα σκανδιναβικά και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη! Ορισμένοι μάλιστα μετέχουν σε κυβερνήσεις, έχουν θεσμικά αξιώματα και δεν κρύβουν τα φρονήματά τους.
- Οπότε τι λέτε; Η δικαστική απόφαση δεν θα έχει σοβαρό αντίκτυπο;
Ξαναλέω ότι δεν είμαι νομοθέτης. Θέλω όμως το σύνολο των θεσμών να στρατευτεί απέναντι στο φαινόμενο της Χρυσής Αυγής, όχι άπαξ, αλλά με ένα σχέδιο στρατηγικό. Πιο επωφελές για την κοινωνία μας – πέρα από το ποινικό κομμάτι που, αναμφίβολα, έχει ρόλο ουσίας – είναι να λέμε διαρκώς και με ένταση «ποτέ ξανά φασισμός» μέσα στην οικογένεια, στα σχολεία μας, παντού. Διότι οι δυνάμεις αυτές, μη γελιόμαστε, θα σιγοκαίνε… Εύχομαι μόνο να μην ξαναζήσουμε ποτέ αυτό το αίσχος στην ελληνική βουλή!
