«Για σκεφτείτε ένα δέντρο χωρίς ρίζες… Πόσο μπορεί να αντέξει σε κάποιο δυνατό άνεμο;»
Την έννοια της ταυτότητας, προσωπικής και συλλογικής, που είναι μια από τις εμμονές του, αναζητούσε και πάλι, «το “ποιος είμαι” και το “ποιοι είμαστε” με απασχολούν λίγο πολύ σε όλα τα βιβλία μου, πρόκειται για μια εμμονή που γεννάει και τους αντίστοιχους γρίφους και τα σχετικά αινίγματα, τα οποία προσπαθώ να τα ξεκλειδώσω χρησιμοποιώντας τις περισσότερες φορές μια αφήγηση όχι ευθύγραμμη, αλλά, όπως συμβαίνει και στη ζωή, με τα μπρος πίσω και με τα κάθε λογής κυκλικά της παιχνίδια», μας εξομολογείται στο Liberal.gr ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος, εξηγώντας πώς αναζητώντας τις ρίζες του έφτασε από έναν πρόγονο από την πλευρά της μητρός του, αυτή τη φορά, και ως τον Γεώργιο Καραϊσκάκη.
«Πότε διάβολος, πότε άγγελος» είναι ο τίτλος του καινούργιου βιβλίου του. Ένα λοξό μυθιστορηματικό κοίταγμα της ιστορίας που κυκλοφόρησε από το Μεταίχμιο με αφηγητή το πρωτοπαλήκαρο του καπιτάνο και συγγενή του συγγραφέα Μήτρο Αγραφιώτη. Για όλα μας μιλά στο βιβλίο: τις συνθήκες, την γλώσσα, την εποχή, τις ρίζες του Αγραφιώτη, τις μη ρίζες του Καραϊσκάκη, τον ηρωισμό και την αποκοτιά, την προδοσία και την φωτιά, μέσα από μαρτυρίες που υπάρχουν και άλλα στοιχεία που έψαξε και βρήκε ή επινόησε ειδικά για το βιβλίο.
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα
- Τι είχε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και αποφασίσατε και γίνει ο ήρωάς σας;
Από τα αθάνατα: ανιδιοτέλεια, αυτοθυσία, ηρωισμό. Από τα γήινα: έναν νεαρό συμπολεμιστή στο πλευρό του, με τον οποίο τον έδενε μια βαθύτερη και μυστική σχέση.
- Μας επιλέγουν οι ήρωές μας, οι ιστορίες μας ή τις επιλέγουμε, τελικά;
Είμαι της γνώμης πως τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, δεν βρίσκει ο συγγραφέας το θέμα του, όσο κι αν το αναζητεί εναγώνια, αλλά το θέμα είναι εκείνο που πηγαίνει και του χτυπάει εντελώς ξαφνικά και απροσδόκητα την πόρτα.
- Έχω την αίσθηση ότι και στο βιβλίο όπως και στη ζωή ένας απόγονος συναντά έναν ήρωα μαζί με τον ήρωα πρόγονό του, έτσι είναι;
Το δεύτερο κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου, ο Μήτρος Αγραφιώτης, είναι ο προπάππος της μητέρας μου, άρα ένας δικός μου μακρινός πρόγονος.
- Αλλάζει η αίσθηση;
Απλώς, αν θέλεις να ασχοληθείς με κάποιον «δικό σου», τότε το φορτίο του χρέους, του συγγραφικού χρέους, είναι ακόμα πιο βαρύ.
- Αλλάζει θέα η ελευθερία; Η γενναιότητα; Η επανάσταση;
Στην ουσία παραμένουν ίδιες και αναλλοίωτες αυτές οι βασικές αρετές. Το μόνο που αλλάζει, ανάλογα με τις εποχές και τις κοινωνικές συνθήκες, είναι ο τρόπος με τον οποίο τις προσλαμβάνουμε και τις αξιοποιούμε.
- Τι είναι εκείνο που μας κάνει με τόσο μένος να αναζητάμε τις ρίζες μας;
Για σκεφτείτε ένα δέντρο χωρίς ρίζες… Πόσο μπορεί να αντέξει σε κάποιο δυνατό άνεμο;
- Τελικά εκείνο το ερώτημα το απαντήσατε; Ήρωας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Η πλάστιγγα γέρνει προς τη δεύτερη εκδοχή.
- Υπάρχει τελετουργία γραφής [συγκεκριμένος χώρος, χρόνος, συνήθειες] ή παντού μπορείτε να γράψετε εσείς;
Σκεφτείτε ότι έγραψα διήγημα όντας επιτηρητής σε Πανελλαδικές εξετάσεις (ελπίζω τη συνέντευξη να μη τη διαβάσει κάνας υπάλληλος του υπουργείου Παιδείας και έχουμε ντράβαλα….)
- Για να ξεκινήσετε μια ιστορία, χρειάζεστε πλάνο, να ξέρετε και την αρχή και το τέλος της, ή αρκούν μια εικόνα ή η αρχική φράση;
Ναι. Μια εικόνα, μια φράση ή μια ιδέα μπορεί να λειτουργήσουν σαν η αρχική σπίθα. Στη συνέχεια όμως θέλω να λειτουργώ ως αρχιτέκτονας: να σχεδιάζω ευθύς εξαρχής όλο το «κτίσμα», τους «ορόφους», τα «δωμάτια», το ποιοι θα το κατοικήσουν.
- Ποιο βιβλίο σας γράφτηκε με πιο παράξενο και αλλόκοτο τρόπο;
Ίσως το «Πανδαιμόνιο». Κι αυτό το λέω γιατί το μεγαλύτερο μέρος το έγραφα βρισκόμενος στο Άγιο Όρος, «βάζοντας» ταυτόχρονα μια γυναίκα να καταπατεί το άβατο του Αγίου Όρους.
- Υπάρχουν συγγραφικές εμμονές; Θέματα στα οποία επανέρχεστε, τεχνικές που χρησιμοποιείτε και ξαναχρησιμοποιείτε, γρίφους κι αινίγματα που προσπαθείτε μια ζωή γράφοντας να επιλύσετε;
Η έννοια της ταυτότητας, προσωπικής και συλλογικής, θα έλεγα πως είναι μια από τις εμμονές μου. Το «ποιος είμαι» και το «ποιοι είμαστε» με απασχολούν λίγο πολύ σε όλα τα βιβλία μου. Πρόκειται για μια εμμονή που γεννάει και τους αντίστοιχους γρίφους και τα σχετικά αινίγματα, τα οποία προσπαθώ να τα ξεκλειδώσω χρησιμοποιώντας τις περισσότερες φορές μια αφήγηση όχι ευθύγραμμη, αλλά, όπως συμβαίνει και στη ζωή, με τα μπρος πίσω και με τα κάθε λογής κυκλικά της παιχνίδια.
- Τι πρέπει να έχει μια ιστορία για να γίνει ιστορία σας;
Τουλάχιστον έναν ήρωα ή μια ηρωίδα.
- Ένας ήρωας ή μια ηρωίδα για να γίνει ήρωάς σας ή ηρωίδα σας;
Τουλάχιστον μια ενδιαφέρουσα ιστορία.
- Ποιος ήρωας ή ποια ηρωίδα σας έφτασαν ως εσάς με τον πιο αλλόκοτο τρόπο;
Αν είναι παράξενο και αλλόκοτο το να τρυπώνεις στις ζωές υπαρκτών προσώπων, τότε θα έλεγα πως αυτό συνέβη με το «Ποιος θυμάται τον Αλφόνς» - έναν παράξενο Αυστριακό που έγινε ο «προφήτης» οικολογίας και εναλλακτικού τρόπου ζωής στο Πήλιο.
