Του Χρήστου Μέγα*
Η κυβέρνηση πολιτεύεται μόνο για (με) τα πλεονάσματα. Είναι το μόνο μέγεθος που ενδιαφέρει την τρόικα και είναι το μόνο ποσό που μπορεί να μοιράσει για την διαχείριση της κομματικής της απήχησης (επιδοματική πολιτική).
Είναι παγκοίνως γνωστό αλλά τώρα αποδεικνύεται και στατιστικά: Η ασκούμενη οικονομική πολιτική στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται για τους πολίτες (τους φορολογουμένους, τους ανέργους και τους συνταξιούχους) ούτε για το χρέος (της Κεντρικής κυβέρνησης). Το οποίο αυξάνει χρονιά με τη χρονιά και από 326,358 δισ. ευρώ πέρυσι ανέρχεται πλέον στα 334,7 δισ. ευρώ το 2017 και προστίθενται άλλα 10 δισ. το νέο χρόνο για να φτάσει αισίως στα 344,9 δισ ευρώ το2018. Και η λογική αυτή είναι απλή:
α. Το χρέος, έτσι κι αλλιώς, δεν είναι βιώσιμο, άρα δεν… μερεμετίζεται.
β. Η φτώχεια και η ανεργία δεν αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο μιας κυβερνητικής θητείας.
Άρα, όλα θυσιάζονται στην προσπάθεια δημιουργίας (πλασματικού) πλεονάσματος. Με ένα απλό τρόπο: δανείζεται η κυβέρνηση από τον ESM (τρόικα) για να πληρώσει εφάπαξ και συντάξεις και διακρατεί τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου αφενός να δανείζεται με repos κατά τις ατέρμονες διαδικασίες διαπραγμάτευσης και αφετέρου προκειμένου να εμφανίσει «λευκή τρύπα» στον προϋπολογισμό.
Από μια πρώτη ματιά στο σχέδιο του νέου προϋπολογισμού προκύπτει ότι:
1. Ο ΕΦΚΑ, και το ΕΤΕΑΕΠ (κλάδος Πρόνοιας) θα λάβουν μόνο φέτος σχεδόν 1,4 δισ. ευρώ από τους «θεσμούς» προκειμένου να επιστραφούν οφειλές στους δικαιούχους (να αποδώσουν συντάξεις και εφάπαξ που καθυστερούν εδώ και έτη). Παρά το γεγονός ότι τουλάχιστον ο κλάδος Πρόνοιας έχει υψηλά αποθεματικά προκειμένου να ικανοποιήσουν τις λογικές απαιτήσεις των ασφαλισμένων. Για παράδειγμα ο ΕΦΚΑ απολάκτισε 446 εκατ. ευρώ φέτος (σ.σ. δεν χρειαστήκαν τα εν λόγω προϋπολογισθέντα κονδύλια γιατί μειώθηκε η δαπάνη καθώς… δεν εξέδωσε νέες συντάξεις) αλλά, από την άλλη, έλαβε ενίσχυση απόδοσης των οφειλών (καθυστερούμενων κύριων συντάξεων) από τους «θεσμούς» άνω των 850 εκατ. ευρώ. Έτσι για το 2018 προβλέπεται μειωμένη δαπάνη για συντάξεις, άρα μηδενική ενίσχυση από τον προϋπολογισμό, αφού οι συντάξεις θα βγουν από το έμμεσο δάνειο της τρόικας…
Το ΕΤΕΑΠ λαμβάνει φέτος 540 εκατ. ευρώ από την τρόικα, ενώ έχει αποθεματικά 2,6 δισ. ευρώ! Ποσό ικανό όχι μόνο να δώσει τις 33.000 εν αναμονή παροχές αλλά, ακόμη και προκαταβολή εφάπαξ στους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους…
Κατά συνέπεια, η χώρα εξακολουθεί να (υπερ)δανείζεται (μέσω των μνημονίων, με χαμηλό πάντως επιτόκιο) προκειμένου να πληρώσει καθυστερημένες οφειλές του δημοσίου (5,5-6 δισ. τον περασμένο Ιούλιο), ενώ υπάρχουν τα διαθέσιμα των ασφαλιστικών ταμείων. (Τα οποία όμως διαθέσιμα είναι υποχρεωτικώς κατατιθέμενα στην Τράπεζα της Ελλάδας από όπου το κράτος δανείζεται με repos -15 δισ. ευρώ έως τον περασμένο Ιούλιο).
Δηλαδή οι φορολογούμενοι, οι καταναλωτές και οι εργαζόμενοι επιβαρύνονται δυσανάλογα με περισσότερο χρέος προκειμένου να αποπληρωθούν οι υποχρεώσεις του δημοσίου, ενώ υπάρχουν τα χρήματα (στα ασφαλιστικά ταμεία) γι' αυτές τις ανάγκες. Και αυτό μόνο και μόνο σαν τρικ προκείμενου να προκύψουν (πλασματικά) πλεονάσματα (σ.σ. στον προϋπολογισμό της Γενικής κυβέρνησης συνυπολογίζονται τα πλεονάσματα των οργανισμών και επιχειρήσεων του δημοσίου) και να δοθεί «κοινωνικό μέρισμα». Το οποίο, αν κρίνουμε από την εμπειρία του 2016, δεν πήγε σε όλους όσους έχουν ανάγκη (άνεργοι, υπαμειβόμενοι, οικογένειες με παιδιά σε σχολική ηλικία, αναπτυξιακά κίνητρα).
2. Την ίδια στιγμή ο αριθμός των συνταξιούχων μειώνεται. Μόνο μέσα σε 8 μήνες, από τον Ιανουάριο (όπου υπήρχαν γραμμένοι στο πληροφοριακό σύστημα «Ήλιος» 2.621.101 συνταξιούχοι) μέχρι τον περασμένο Αύγουστο (2.600.107) «χάθηκαν» 21.000 συνταξιούχοι.
Και αυτό ενώ έχουμε γήρανση του πληθυσμού και δημογραφικό πρόβλημα (άρα οι ηλικιωμένοι αυξάνονται). Και αυτό «επιτεύχθηκε» μέσω της μείωσης του αριθμού των δικαιούχων (θάνατοι χωρίς έκδοση νέων συντάξεων). Η συνταξιοδοτική δαπάνη (πλην ΕΚΑΣ) από 2.308.458.577 ευρώ τον Ιανουάριο του 2017 περιορίστηκε στα 2.295.212.210 ευρώ τον περασμένο Αύγουστο. Δηλαδή σε ετήσια βάση τα «κέρδη» των 13.246.367 ευρώ το μήνα υπολογίζονται σε 159 εκατ. ευρώ.
3. Με την αύξηση της εισφοράς υγείας στο 6%, που φέτος θα εφαρμοστεί σε 12μηνη βάση (τέθηκε σε ισχύ το καλοκαίρι του 2016) ο προϋπολογισμός «εξάλειψε» ένα διπλό έλλειμμα: τόσο την χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ (-226 εκατ. ευρώ) όσο και αυτή των νοσοκομείων (-350 εκατ. ευρώ). Με την απλούστατη τακτική: ο ΕΟΠΥΥ έχει έσοδα από τις (αυξημένες) εισφορές και θα πληρώνει τα νοσοκομεία προκείμενου να διατηρηθεί το… επίπεδο περίθαλψης στα σημερινά δεδομένα! Το δημόσιο αυτό-εξαιρείται. Θα πληρώσει μόνο καθυστερημένες οφειλές αλλά, αφού προηγουμένως δανειστεί από την... τρόικα.
4. Πρόσθετα, τα δημόσια οικονομικά στη χώρα παραπέμπουν στην πλέον μονεταριστική διαχείριση των τελευταίων ετών. Αυξάνεται το χρέος και φτωχοποιούνται οι πολίτες για τη επίτευξη πλασματικού πλεονάσματος.
Έτσι:
-Ο ΟΑΕΔ εμφανίζει πλεόνασμα αλλά, η χώρα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό ανέργων στην Ευρώπη. Κυρίως δε μεταξύ των νέων (50%) με ταυτόχρονη διαρροή των πτυχιούχων στην αλλοδαπή (brain drain).
-Οι ασφαλισμένοι πληρώνουν υψηλές εισφορές, εις τρόπο ώστε να ενισχύεται η «μαύρη»-ανασφάλιστηη εργασία, να τιμωρήσει όσους εργάζονται και, ταυτόχρονα, το Ασφαλιστικό Σύστημα να μην τους δίνει συντάξεις.
-Τα capital control όπως είναι φυσικό, αυξάνουν τις (σχετικές) εισπράξεις του ΦΠΑ (πληρωμές μέσω πιστωτικών καρτών) αλλά, μπλοκάρουν την ανάπτυξη (που θα φέρει εισόδημα στην εργασία, υγιείς πόρους στο Ασφαλιστικό και πραγματικά πλεονάσματα στα δημόσια οικονομικά).
* Ο κ. Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, Πρόεδρος του Ομίλου για τα Κοινωνικά και Εργασιακά Δικαιώματα (ΟΚΕΔ)
