Toυ Ανδρέα Ζαμπούκα
Είναι γνωστό σε όλους, ότι η ελληνική γλώσσα δεν σταμάτησε ποτέ να τροφοδοτεί την παγκόσμια σημειολογία με λήμματα. Μπορεί να μην συμβαίνει με την συχνότητα των ένδοξων εποχών, αλλά και σήμερα, η παγκοσμιοποίηση αναζητά ελληνικούς τρόπους έκφρασης, όταν δυσκολεύεται να εκφραστεί.
Βεβαίως, ο γλωσσικός κώδικας δεν είναι τίποτε άλλο από σημαίνοντα επιτευγμάτων. Για παράδειγμα, μιλάμε αγγλικά επειδή η Αυτοκρατορία κατέκτησε όλον τον κόσμο με τη ναυτιλία της και ξεκίνησε την Βιομηχανική Επανάσταση. Για τον ίδιο λόγο, όλοι μιλούσαν κάποτε ελληνικά, χάρη στην εμπορική και πνευματική δύναμη των ελληνικών πόλεων.
Με λίγα λόγια, τη γλώσσα σου δεν την μιλάει κανένας αν δεν έχει λόγο, όσο και να χτυπιέσαι για το μεγαλείο των παππούδων σου…
Να όμως, που οι φίλοι μας οι Ισπανοί βρέθηκαν στην ανάγκη μας. Έψαχναν οι κακόμοιροι να βρουν πώς μπορεί να αποδοθεί στα ισπανικά, αυτό που έκανε ο ηγέτης της Καταλονίας, Puigdemont για να παγώσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Υιοθέτησαν λοιπόν μία ελληνικότατη λέξη – σε «νεοβαλκανική» version- που ανταποκρίνεται πλήρως στην κίνηση του καταλανού αυτονομιστή: Kolotumba! Και μάλιστα τι kolotumba; 180 grados (180 μοιρών)!
Χωρίς ίσως, να το συνειδητοποιούν στην El Pais, προκάλεσαν μία σειρά από ποικίλους προβληματισμούς. Ο πρώτος είναι ότι μπορεί να υπάρξουν περιθώρια για την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής γλώσσας, μεικτής προφανώς και αντιπροσωπευτικής όλων των χωρών της ΕΕ. Εμείς από την πλευρά μας, είναι φανερό σε ποιον τομέα μπορούμε απλόχερα να προσφέρουμε. Να, μου έρχονται κιόλας πρόχειρα μερικές λέξεις: lovitoura, lamojo, arpachti, misa, ladoma, apati, malakas και χιλιάδες άλλες που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο. Α, να μην ξεχάσω την σημαντικότερη, που δεν την τη έχει, λέει, στο λεξιλογιό του κανένας λαός: το filotimo..!
Ο δεύτερος προβληματισμός έχει να κάνει με το ότι οι Ευρωπαίοι αποδεικνύονται αδέξια «γατάκια», πολύ πίσω από την πρωτοποριακή δημιουργικότητα του δικού μας πολιτικού συστήματος. Ένας ένας ακολουθούν τα βήματα του Αλέξη Τσίπρα στις διάφορες φάσεις του. Ο Κόρμπιν στην οικονομία, οι γερμανοί Αριστεροί στην ρητορική, ο Μελανσόν στον σχεδιασμό του κράτους και οι απανταχού «επαναστάτες» στην kolotumba.
Όλα αυτά ασφαλώς δεν είναι τυχαία και αποδεικνύουν την διαχρονική μας «καλλιτεχνική» θέση στον δυτικό κόσμο, δεδομένων των επιρροών που μπορούμε να ασκήσουμε στους άλλους λαούς. Τον δυναμισμό ίσως και την πολιτιστική δεινότητα με την οποία αναπαράγουμε προς εξαγωγή, τις καταβολές μας. Ανάλογα πάντα με την εποχή και τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ταυτότητά μας.
Δυστυχώς όμως, για τους «εξυπνάκηδες» που σπεύδουν συνεχώς να καταγράψουν τις κυβιστήσεις του έλληνα πρωθυπουργού, δεν διακρίνουν την έμφυτη και λαϊκή του σοφία. Ο Αλέξης είχε το σθένος και την δύναμη να κοιτάξει όλους στα μάτια και να τους πει την αλήθεια που δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν. Ο ίδιος δεν ξεγέλασε ποτέ του κανέναν. Αντίθετα, ομολόγησε κάποτε, δημόσια, με αφορμή την ΕΡΤ, ότι η στροφή του δεν ήταν 180 αλλά 360 μοιρών – «Κάναμε στροφή 360 μοιρών»! Εκείνος μίλησε, και αμαρτία ουκ έχει. Αμετακίνητος παρέμεινε πάντα, κάνοντας στροφές γύρω από τον εαυτό του. Όσο για τους Ευρωπαίους που σιγά σιγά μπαίνουν στο νόημα της ζωής, καλό είναι να τον μελετήσουν με μεγαλύτερη προσοχή. Πολλά έχουν να μάθουν, ακόμα περισσότερα να διδαχθούν...
