Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Επιτρέψτε μου να μην εκστασιάζομαι παρακολουθώντας τα «κίτρινα γιλέκα» να εξεγείρονται, να κλείνουν δρόμους και να καίνε το Παρίσι. Οι αγανακτισμένοι της Γαλλίας με αφορμή την επιβολή ενός νέου φόρου στα καύσιμα, δίνουν το παρόν τους.
Φυσικά και η επιβολή νέων φόρων μας βρίσκει αντίθετους. Σε μια χώρα όπως είναι η Γαλλία, στην οποία το κράτος είναι ο μεγάλος ρυθμιστής της οικονομικής δραστηριότητας και στην οποία ο κρατισμός και η γραφειοκρατία είναι οι βασικοί υπαίτιοι της υπερφορολογίας, είναι φανερό πως τα «κίτρινα γιλέκα», βρήκαν απλά μια αφορμή.
Εκφράζουν την ανησυχία του μέσου Ευρωπαίου πολίτη για την υποβάθμιση του επίπεδου διαβίωσης του και για την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει το μέλλον του. Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης βλέπει την εποχή της εξασφαλισμένης ευμάρειας να υποχωρεί, τα κεκτημένα δικαιώματα να τίθενται σε αμφισβήτηση λόγω έλλειψης πόρων, ως αποτέλεσμα της γενικότερης περιθωριοποίησης της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ένα γεγονός που δεν έχει γίνει κατανοητό από τους Ευρωπαίους πολίτες.
Στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, το κέντρο βάρους στην εκπαίδευση, την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα και την παραγωγική ανάπτυξη έχει προ πολλού υπερπηδήσει τα σύνορα της Ευρώπης και έχει ταξιδέψει προς την Κίνα και την Νοτιανατολική Ασία. Η μεταφορά του κέντρου βάρους συνοδεύτηκε από την μεταφορά κεφαλαίων και παραγωγικών μονάδων, σε χώρες που βιώνουν τα πρώτα βήματα τους στο στίβο της ελεύθερης οικονομίας και του ανταγωνισμού.
Μεγαλύτερες αγορές, μεγαλύτερα περιθώρια κερδοφορίας, μικρότερη κρατική παρέμβαση (με την εξαίρεση της Κίνας), άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, αποτελούν μερικές από τις παραμέτρους που καθιστούν τις περιφερειακές αγορές επενδυτικά ενδιαφέρουσες. Η Ευρώπη με ένα πληθυσμό που μειώνεται και γερνά, αρχίζει να παίζει το ρόλο του κομπάρσου. Αδυνατώντας να παράξει νέο εισόδημα, σκέφτεται πλέον το πως θα αναδιανείμει τον υπάρχοντα συσσωρευμένο πλούτο.
Τα «κίτρινα γιλέκα» στην Γαλλία επίσημα επιθυμούν λιγότερους φόρους. Όμως στη λίστα των αιτημάτων τους, έχουν ενταχθεί απαιτήσεις για αύξηση συντάξεων, σειράς επιδομάτων, για νέες παροχές, και συνθήματα μεταξύ των οποίων ενδεικτικά αναφέρουμε «αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1.300 ευρώ καθαρά», «κανένας άστεγος», «σύνταξη στα 60 και στα 55 για βαρέα επαγγέλματα», «τέλος της πολιτικής λιτότητας», «μείωση των ενοικίων», «αποχώρηση από το ΝΑΤΟ», «αύξηση 40% των μισθών», «φραγμό στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα», «φραγμό στην μετανάστευση λόγω κρίσης πολιτισμών" και πολλά άλλα. Και κάπου ενδιάμεσα, φιγουράρει και το αίτημα της μη αύξησης της τιμής των καυσίμων. Και εκεί είναι ακριβώς το σημείο της αδυναμίας ανάγνωσης και ερμηνείας της πραγματικότητας.
Τα ερωτήματα που χρήζουν άμεσων απαντήσεων όμως, είναι διαφορετικά. Πως θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη τις νέες οικονομικές δυνάμεις; Πως θα ανταγωνιστεί οικονομίες που ζουν σε μεσαιωνικό εργασιακό περιβάλλον; Πως θα αντιμετωπίσει μια παραγωγή που στηρίζεται σε τεχνολογίες αιχμής από τη μία και σε χαμηλούς μισθούς εξειδικευμένων εργαζομένων από την άλλη;
Τα «κίτρινα γιλέκα» μπορούν να παρελαύνουν στο Παρίσι, μπορούν να καταστρέφουν στο πέρασμα τους μνημεία πολιτισμού με το φανατισμό των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, αλλά με τέτοιο τρόπο, λύση δεν θα βρουν. Δεν θα δώσουν έτσι απαντήσεις στο συστημικό πρόβλημα της ευρωπαϊκής κοινωνίας.
Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κόσμο που αλλάζει με απίστευτα ταχείς ρυθμούς. Οι μάχες οπισθοφυλακής και οι πόλεμοι χαρακωμάτων των κίτρινων γιλέκων, είναι σίγουρο πως δεν δίνουν απαντήσεις στα απαιτητικά ερωτήματα. Ίσα – ίσα, που ανοίγουν τον δρόμο για την αναρρίχηση των λαϊκίστικων ακροδεξιών και αριστερών ομάδων στην εξουσία.
Ομάδων των οποίων η ατζέντα, απέχει παρασάγγας από τις απαιτήσεις των καιρών. Ομάδων των οποίων η ατζέντα βρίθει από ολοκληρωτικές, κρατικίστικες και φοβικές απόψεις που θα μετατρέψουν την Ευρώπη σε ένα πραγματικά περιθωριακό περιφερειακό παρία.
