Αυτό που χρειάζεται η οικονομία είναι να ενισχυθεί την Κυριακή η προσδοκία ότι επίκειται πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, μέσα από μια καθαρή λύση, και μάλιστα σύντομα, εκτιμά στο liberal.gr., ο Μιχάλης Αργυρού.
Αν το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης δυναμώσει αυτή την προσδοκία επιταχύνοντας και την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, τότε πράγματι η οικονομία θα ωφεληθεί πολύ σε όλα τα επίπεδα, τονίζει ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Cardiff.
"Αν στον αντίποδα, το αποτέλεσμα δημιουργήσει αβεβαιότητα, και δείξει ότι οδεύουμε σε αλλαγή του πολιτικού κύκλου μετά από τέσσερις μήνες, δηλαδή τον Οκτώβριο, τότε η οικονομία κινδυνεύει να μπει σε περαιτέρω φάση οπισθοδρόμησης", σημειώνει με νόημα.
Σύμφωνα με τον κ. Αργυρού, εφόσον το αποτέλεσμα της Κυριακής δώσει μια μεγάλη καθαρή διαφορά υπέρ της ΝΔ, τότε η κυβέρνηση μπορεί όντως να επιλέξει να πολώσει το κλίμα με τους δανειστές προκειμένου να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους της, ωστόσο επειδή οι αγορές θα γνωρίζουν ότι αυτή η σύγκρουση θα έχει ημερομηνία λήξης, ναι μεν δεν θα χαρούν, αλλά δεν θα αντιδράσουν και πολύ έντονα.
Αν όμως το αποτέλεσμα της Κυριακής, αποτιμηθεί από τις αγορές ως θολό, και εν συνεχεία η κυβέρνηση οδηγηθεί σε σύγκρουση με τους δανειστές, τότε θα έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα, καθώς θα επανέλθει πλήρως ο πολιτικός κίνδυνος ο οποίος κράτησε σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα σε κρίση μέχρι και σήμερα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Έχουν προεξοφλήσει οι αγορές την κυβερνητική αλλαγή και την μείωση του πολιτικού κινδύνου στην Ελλάδα, κι αν ναι, τι σημαίνει στην πράξη αυτό;
Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει στις αγορές, είναι αφενός ότι έχουν πράγματι προεξοφλήσει την κυβερνητική αλλαγή, αφετέρου ότι έχει μειωθεί ο πολιτικός κίνδυνος γύρω από την Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι αξίες των ελληνικών ομολόγων και των μετοχών καταγράφουν αύξηση, όταν οι επιδόσεις της χώρας στην πραγματική οικονομία, όπως επενδύσεις, ανταγωνιστικότητα, παραγωγικότητα, είναι στάσιμες ή χειροτερεύουν.
Η μόνη πειστική εξήγηση για αυτή την αντίφαση, είναι η προσδοκία μιας πολιτικής αλλαγής στην Ελλάδα, και υιοθέτηση φιλοαναπτυξιακής πολιτικής. Ο πολιτικός κίνδυνος έχει μειωθεί καθώς έχει καταργηθεί ο περιορισμός που έθετε το Σύνταγμα για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι δεν θα έχουμε επανάληψη του 2015, σίγουρα ευνοεί την ελληνική αγορά ομολόγων.
- Πώς αποτιμάτε παρ'' όλα αυτά τις προειδοποιήσεις από τους δανειστές για το πακέτο παροχών της κυβέρνησης και την πιθανότητα δημοσιονομικού εκτροχιασμού;
Καταρχήν οι αντιδράσεις ήταν αρκετά χλιαρές λόγω των ευρωεκλογών, που σημαίνει ότι μετά από αυτές το κλίμα ενδέχεται να οξυνθεί.
Βλέπουν οι δανειστές μια κυβέρνηση που για καθαρά ψηφοθηρικούς σκοπούς δοκίμασε την παλαιά πεπατημένη παλαιοκομματική συνταγή των προεκλογικών παροχών, χωρίς αυτές να έχουν αξιολογηθεί τόσο στο δημοσιονομικό, όσο κυρίως στο αναπτυξιακό τους σκέλος.
Νομίζω ότι μετά την Κυριακή 26 Μαΐου, οι δανειστές θα εκφράσουν πιο έντονα τις αντιρρήσεις τους, ωστόσο οι αγορές, που είναι για όσους δεν το έχουν ακόμη καταλάβει οι μοναδικοί πλέον κριτές της Ελλάδας, τους έχουν προλάβει. Έχουν εδώ και εβδομάδες στείλει σαφές μήνυμα ότι διαφωνούν με την ακολουθούμενη ψηφοθηρικη πολιτική, η άνοδος των αξιών των ελληνικών ομολόγων για την οποία μιλήσαμε νωρίτερα, έχει ανακοπεί, και ελπίζουμε η ζημιά να είναι μικρή και να μην μεγαλώσει.
- Βλέπετε σε κάθε περίπτωση ένα χαμένο 2019 αν οι εκλογές γίνουν τον Οκτώβριο, και άρα τον κίνδυνο να απαιτηθεί ακόμη μεγαλύτερο πολιτικό κεφάλαιο από την επόμενη κυβέρνηση για την ανάταξη;
Σε πολύ μεγάλο βαθμό το 2019 δείχνει ότι είναι μια χρονιά στασιμότητας για την οικονομία, σε βασικούς τομείς όπως οι επενδύσεις, οι επιδόσεις σε θεσμούς, ανταγωνιστικότητα, παραγωγικότητα. Ήδη, σε αυτούς τους κρίσιμους τομείς η χρονιά δεν πηγαίνει καλά, και η ανάπτυξη, αν και θετική, παραμένει αναιμική.
Τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα, αν οδηγηθούμε σε μια μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο μέχρι τον Οκτώβριο, και μάλιστα αν η κυβέρνηση επαναλάβει έως τότε, το παρωχημένο παλαιοκομματικό κρεσέντο των τελευταίων εβδομάδων, κάτι που είναι εξαιρετικά πιθανό. Ναι, είναι μεγάλος ο κίνδυνος να χαθεί εντελώς και το 2019 για την οικονομία.
- Πιστεύετε ότι οι εθνικές εκλογές μπορεί να διεξαχθούν σε κλίμα σύγκρουσης με τους δανειστές, και αν ναι, πως θα το εκλάβουν αυτό οι αγορές;
Πολλά εξαρτώνται από τις ευρωεκλογές της Κυριακής. Αν αυτές δώσουν μια μεγάλη καθαρή διαφορά υπέρ της ΝΔ, τότε η κυβέρνηση μπορεί όντως να επιλέξει να πολώσει το κλίμα με τους δανειστές προκειμένου να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους της, ωστόσο επειδή οι αγορές θα γνωρίζουν ότι αυτή η σύγκρουση θα έχει ημερομηνία λήξης, ναι μεν δεν θα χαρούν, αλλά δεν θα αντιδράσουν και πολύ έντονα.
Αν όμως το αποτέλεσμα της Κυριακής, αποτιμηθεί από τις αγορές ως θολό, και εν συνεχεία η κυβέρνηση οδηγηθεί σε σύγκρουση με τους δανειστές, τότε θα έχουμε ένα μεγάλο οικονομικό πρόβλημα, καθώς θα επανέλθει πλήρως ο πολιτικός κίνδυνος ο οποίος κράτησε σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα σε κρίση μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το σενάριο, όσο πιο μακριά γίνουν οι βουλευτικές εκλογές, τόσο αυξάνεται και το ενδεχόμενο μια σύγκρουσης με τους δανειστές που θα κάνει ζημιά στην οικονομία.
- Ποιο είναι επομένως το καλύτερο και πιο το χειρότερο σενάριο για την οικονομία;
Το καλύτερο σενάριο για την ελληνική οικονομία είναι αυτό μιας καθαρής νίκης της ΝΔ τη Κυριακή. Αυτό θα ενισχύσει τη θετική προσδοκία που δημιουργεί η προσμονή μιας πολιτικής αλλαγής στην Ελλάδα, μέσω μιας κυβέρνησης πιο φιλική στην ανάπτυξη.
Αν το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης ενισχύσει αυτή την προσδοκία, δημιουργώντας και μια επιτάχυνση του πολιτικού χρόνου, τότε πράγματι η οικονομία θα ωφεληθεί πολύ, γιατί η αλλαγή σελίδας θα έρθει πιο γρήγορα.
Αν στον αντίποδα, το αποτέλεσμα δημιουργήσει αβεβαιότητα και ιδιαίτερα αν πάμε σε εκλογές τον Οκτώβριο, τότε η οικονομία κινδυνεύει να πέσει βαθιά στη μέγγενη του πολιτικου κύκλου και σε περαιτέρω φάση οπισθοδρόμησης.
- Ποιες είναι οι αρνητικές προκαταλήψεις γύρω από την Ελλάδα που θα πρέπει να νικήσει η επόμενη κυβέρνηση;
Ένα είναι το μεγάλο πρόβλημα της χώρας στο εξωτερικό, αυτό της αξιοπιστίας. Δεν γεννήθηκε φυσικά χθες, υπάρχει εδώ και χρόνια, ωστόσο διογκώθηκε πολύ μετά την καταστροφική εμπειρία του 2015.
Πλέον η Ελλάδα έχει ένα πολύ μικρό πολιτικό κεφάλαιο στην Ευρώπη και στις αγορές.
Πώς θα μπορέσει μια χώρα σαν την Ελλάδα να το αντιμετωπίσει; Θαύματα δεν γίνονται από τη μια ημέρα στην άλλη, ωστόσο υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Το λέω αφενός γιατί φαίνεται ότι οι αγορές έχουν πειστεί πως η επόμενη κυβέρνηση θα είναι πολύ πιο φιλοαναπτυξιακη.
Αφετέρου αν η ΝΔ δείξει εξαρχής ότι είναι διατεθειμένη για τομές σε δημόσια διοίκηση, θεσμούς και οικονομία, ενώ ταυτόχρονα επικοινωνήσει τη πολιτική της σωστά στο εσωτερικό της χώρας, τότε θα βελτιώσει σημαντικά την αξιοπιστία της Ελλάδας προς τις αγορές. Διότι αυτές θα αντιληφθούν ότι η Ελλάδα έχει μια κυβέρνηση που επιτέλους εννοεί αυτά που λέει, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί σε περιβάλλον κοινωνικής αποδοχής, άρα αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας των μεταρρυθμίσεων.
