Πως παράγεται ο πλούτος της Ελλάδος; Το 2020 ήταν από τέσσερις κυρίως τομείς: Από το Δημόσιο (22,3% του ΑΕΠ), το εμπόριο, τις μεταφορές, την εστίαση και τον τουρισμό (23,1% του ΑΕΠ), τις κατασκευές (22,3%) και την μεταποίηση ενέργεια, ορυχεία (14,2%).
Συνεπώς σε αυτούς τους τομείς πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας εάν θέλουμε να διαφυλάξουμε την ανάκαμψη του 2021 που την υπολογίζουμε μεταξύ 2,5% και 3,5%.
Ο δημόσιος τομέας έχει την προσοχή μας έτσι και αλλιώς. Λόγω της φύσης της κρίσης αλλά και του τρόπου λειτουργίας του αναμένουμε να αποδώσει με αυξημένο βαθμό συνεισφοράς στο ΑΕΠ.
Συνεπώς η προσοχή εστιάζεται στην διαχείριση ακινήτων, τον τουρισμό και την μεταποίηση. Το μεγάλο εργαλείο που θα παίξει ρόλο στην επανεκκίνησή τους θα είναι τα κεφάλαια του «Ελλάδα 2.0» με τα 31 δισ. ευρώ από τα οποία τα 18 δισ. ευρώ επιδοτήσεις, τα 13 δισ. ευρώ δάνεια και με μία πρόσθετη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων 26,4 δισ.
Έτσι θα ανέβει ο πήχης της εισροής κεφαλαίων στα 54,4 δισ. που θα μπορούσαν να εισρεύσουν σε τέσσερα (!) χρόνια 2022 – 2025 με προκαταβολές από το 2021. Λόγω κυρίως των Ευρωπαϊκών αποφάσεων έχουν ένα έντονο πράσινο, ψηφιακό και μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα.
Η μεταποίηση πάντως έτσι και αλλιώς αναμένεται με μία αυξημένη επίδοση (πάνω από τον αναμενόμενο μέσο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ). Εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις εξαγωγές που ανακάμπτονται αλλά με συντηρητικούς ρυθμούς.
Στην πράξη, η προσοχή το 2021 πέφτει ιδιαίτερα στα ακίνητα και τον τουρισμό. Στον κατάλογο του «Ελλάδα 2.0» υπάρχουν έργα τα οποία κυρίως κατά τρόπο έμμεσο επηρεάζουν την δραστηριότητα των τομέων αυτών π.χ. πολεοδομικά σχέδια για τις κατασκευές και δημιουργία νέου θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού για τον τουρισμό.
Η απόδοσή τους όμως θα έρθει πολύ αργότερα. Αντιθέτως τα αντιπλημμυρικά έργα, οι αυτοκινητόδρομοι και οι επενδύσεις στον ορεινό τουρισμό και τουρισμό υγείας, η αναβάθμιση τουριστικών λιμανιών θα έχουν άμεσα αποτελέσματα.
Στην πράξη θα πρέπει να γίνει μία διάκριση ανάμεσα στις δράσεις οι οποίες έχουν άμεση δυνατότητα παρέμβασης στην ανάκαμψη και στις δράσεις που έχουν ένα έμμεσο και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα.
Εάν μελετήσει κάποιος τις δράσεις του προγράμματος θα διαπιστώσει ότι οι δεύτερου τύπου παρεμβάσεις (μεταρρυθμίσεις) έχουν πολύ υψηλή σπουδαιότητα αλλά για τον μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Τώρα όμως έχουμε άμεση ανάγκη να επανεκκιννήσουμε την οικονομία έτσι ώστε να διατηρήσει οπωσδήποτε ένα ρυθμό όπως έχει προβλεφτεί. Αν ρωτήσουμε το Biden και τον Keynes θα έκαναν το ίδιο σχόλιο.
Ας γίνει λοιπόν ένας χρονικός επαναπροσδιορισμός εφαρμογής τους έτσι ώστε να προτεραιοτητοποιηθούν τα έργα που στοχεύουν στα ακίνητα, τουρισμό και μεταποίηση και έχουν υψηλούς πολλαπλασιαστές άμεσης επίδρασης.
* Ο Παναγιώτης Πετράκης είναι καθηγητής Οικονομικών στο ΕΚΠΑ.
