- Από τη στήλη του Φιλελεύθερου «Το βαρόμετρο του ΧΑ» *
Τα πρώτα στοιχεία για τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας για το 2019 θα δημοσιευτούν τον επόμενο μήνα και θα λειτουργήσουν ως βάση σύγκρισης για τις προβλέψεις που έχουν γίνει για τον αντίστοιχο του 2020, είτε εκ μέρους των διεθνών οργανισμών, είτε της Ε.Ε., είτε της ελληνικής κυβέρνησης, που κατέθεσε τη μεγαλύτερη εκτίμηση μέσω του προϋπολογισμού, στο 2,8%.
Ένας ιδιαίτερος κλάδος, αυτός της ιδιωτικής κατανάλωσης, του οποίου η συνεισφορά είναι αμεσότερη χρονικά των επενδύσεων στο ΑΕΠ μιας χώρας, φαίνεται ότι δεν έχει τροχοδρομήσει ακόμα την ανοδική του πορεία, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει βελτιωθεί σημαντικά, με τιμές που προσεγγίζουν αυτές του 2002.
Η συσχέτιση του διαθέσιμου εισοδήματος με την ενίσχυση της καταναλωτικής δαπάνης είναι ευκρινής, καθώς η αύξησή του είναι λογικό να την ενισχύει.
Ωστόσο, ιδιαίτερα το 2019 στα πρώτα τρία τρίμηνα και σύμφωνα με τα στοιχεία, το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε ταχύτερα της κατανάλωσης. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του διαμορφώθηκε στο 4,7%, από 2,9% το 2018, χωρίς όμως να ακολουθήσει με τον ίδιο ρυθμό η ιδιωτική κατανάλωση. Ενας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό, είναι το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών πηγαίνει προς την αποπληρωμή χρεών, είτε προς το Δημόσιο είτε προς τις τράπεζες, με αποτέλεσμα να ενισχύεται περισσότερο ο τραπεζικός τομέας, λόγω και της αύξησης των καταθέσεων, παρά ο ρυθμός ανάπτυξης της πραγματικής οικονομίας. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτή η απόκλιση της κατανάλωσης από το διαθέσιμο εισόδημα ερμηνεύεται και με το λεγόμενο wealth effect, τον παράγοντα πλούτου, καθώς μπορεί να έχουν αυξηθεί οι προσδοκίες για θετική πορεία της οικονομίας και για το προσωπικό εισόδημα, αλλά ακόμα αυτά απέχουν από τα να θεωρηθούν μόνιμη κατάσταση, κάτι για το οποίο απαιτείται χρόνος.
Οι εισηγμένες που θα ευνοηθούν
Οι εισηγμένες που σχετίζονται με το λιανεμπόριο, αλλά και τις καταναλωτικές δαπάνες είναι αρκετές σε διαφορετικούς κλάδους. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Eurobank Equities, επτά τίτλοι μεσαίας και μεγάλης κεφαλαιοποίησης πρόκειται να ενισχύσουν τα μεγέθη τους και να ωφεληθούν και από την αναμενόμενη αύξηση της ρευστότητας των νοικοκυριών, αλλά και από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά 4%, που οδηγεί σε υψηλότερες αποτιμήσεις.
Πρόκειται για τις Jumbo, Φουρλής, Σαράντης, ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, Αegean και Coca Cola. Εκτιμούν ότι η αύξηση λειτουργικών κερδών τους για το 2020 θα κινηθεί στο 5%, με τα κέρδη ανά μετοχή να αυξάνονται κατά 10% και πάντως υψηλότερα από την προβλεπόμενη αύξηση κερδοφορίας του δείκτη MSCI Europe.
Εδώ έχουμε τίτλους με υψηλή μερισματική απόδοση, όπως ο ΟΠΑΠ που ήδη υλοποίησε και το stock dividend με εκτιμώμενη μερισματική απόδοση στο 9% για το 2020, η Jumbo που παρά την υψηλή της αποτίμηση εμφανίζει αύξηση πωλήσεων και ανοδικά περιθώρια κερδοφορίας, ο Φουρλής που το προφίλ του συνδέεται με την κυκλική ανάκαμψη.
Η Αεροπορία Αιγαίου ευνοείται από τη συνεχιζόμενη αύξηση του τουριστικού ρεύματος και από την υλοποίηση του μεγάλου επενδυτικού προγράμματος που έχει ήδη ξεκινήσει με 46 νέα αεροσκάφη της οικογένειας Α-320 neo και Α-321 neo, συνολικής αξίας 6 δισ. δολαρίων μέχρι το 2024. Η ανανέωση του στόλου της εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά της και θα μειώσει το λειτουργικό της κόστος.
Ο Σαράντης, που διαθέτει πολύ καλό management, στο εννεάμηνο του 2019 επιτάχυνε τις πωλήσεις του που ήταν αυξημένες κατά 9% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018, με την άνοδο αυτή να οφείλεται κυρίως στη βελτίωση πωλήσεων στην Ελλάδα.
Στις μικρότερες αποτιμήσεις ξεχωρίζει ο τίτλος του Παπουτσάνη στον κλάδο των καταναλωτικών αγαθών, που αποτελεί ένα πραγματικό turn around story και έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Η εταιρεία ευνοείται από τον κλάδο του τουρισμού, καθώς συνδέεται με τα ξενοδοχεία, διαθέτοντας ισχυρό τμήμα έρευνας και εστιάζοντας σε προϊόντα νέας τεχνολογίας.
Παρά το γεγονός της μείωσης των πωλήσεων στο α' εξάμηνο του 2019, που οφείλεται στην επίδραση της μειωμένης ζήτησης στην ελληνική αγορά, η Αs Company μείωσε τις λειτουργικές δαπάνες της και συνεχίζει να διαθέτει υγιή χρηματοοικονομική διάρθρωση, καταβάλλοντας τον Σεπτέμβριο στους μετόχους επιστροφή κεφαλαίου ύψους 0,9 εκατ. ευρώ.
Η ενίσχυση του δείκτη όγκου στο λιανεμπόριο στο τέλος του 2019 ίσως είναι ένα καλό σημάδι για το 2020 και τον ρυθμό αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ο ρυθμός αποταμίευσης παραμένει αρνητικός, αλλά αποκλιμακώνεται και η αναμενόμενη βελτίωση του γενικότερου οικονομικού κλίματος θα εμπεδώσει στους πολίτες την άποψη ότι η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος μπορεί να αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα, έτσι ώστε να στραφούν και πάλι προς την ιδιωτική κατανάλωση.
Επενδυτική ψυχολογία και συμπεριφορική χρηματοοικονομική
Η συναισθηματική «δέσμευση» από τη στιγμή κατά την οποία ο επενδυτής προβαίνει σε μια χρηματιστηριακή πράξη αρχίζει να απογειώνεται, αν και σε πρώτο χρόνο και πριν από την κίνηση φαίνεται να έχει λειτουργήσει η ορθολογική σκέψη.
Το συναίσθημα ακολουθεί τη μετοχή, καθώς όταν η κίνησή της συνάδει με την επιλογή δημιουργούνται αισθήματα ευχαρίστησης, αισιοδοξίας, ευφορίας, ενώ στην αντίθετη περίπτωση υπερέχουν τα αισθήματα της ανησυχίας, του φόβου, της απογοήτευσης, ακόμα και της οργής.
Η μεγιστοποίηση επομένως της συναισθηματικής συμπεριφοράς καταλήγει συχνά σε ανορθολογικές λήψεις αποφάσεων, οπότε οι κινήσεις των τιμών δεν επηρεάζονται από τις αναλύσεις εξειδικευμένων στοιχείων, ούτε βέβαια από μια σειρά ρεαλιστικών δεδομένων των εταιρειών, όπως η αποτελεσματικότητα της διοίκησης, τα σχέδιά της για το μέλλον, τον κλάδο στον οποίον ανήκει και τις γενικές του επιδόσεις ή μια σειρά αριθμοδεικτών, που αποτυπώνουν την εικόνα μιας δεδομένης εταιρείας. Αλλά από την αντίδραση ενός πλήθους σε εξωγενείς παράγοντες, σε γεωπολιτικές εξελίξεις, στην πολιτική αστάθεια, σε απρόσμενες ειδήσεις, θετικές ή αρνητικές. Η συμπεριφορά καθίσταται αγελαία.
Αυτή η συμπεριφορά λόγω της ποσοτικής της δύναμης συχνά καθοδηγεί τις τιμές χαοτικά, είτε λόγω του φόβου της μετάνοιας (fear of regret), για να μη χαθεί μια επενδυτική ευκαιρία, είτε λόγω του πανικού των επενδυτών, που αποτελούν και τον κρίκο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης σε περιπτώσεις όπως η κρίση των στεγαστικών δανείων του 2008, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εταιρείες επενδύσεων, αμοιβαία κεφάλαια και τέλος ιδιώτες επενδυτές, ήθελαν να πετάξουν από πάνω τους τα σχετικά προϊόντα. Να επισημανθεί εδώ η ύπαρξη των noise traders, των επενδυτών εκείνων που αδιαφορούν για τα θεμελιώδη και εμφορούνται από υπεραντίδραση στα γεγονότα, οδηγώντας τις μετοχές σε ιδιαίτερα αποκλίνουσες τιμές.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο ορθολογικός επενδυτής βολιδοσκοπεί το σημείο κατά το οποίο, εφόσον η συντριπτική πλειονότητα των εμπλεκομένων ακολουθεί την κυρίαρχη τάση, απομένουν πλέον λίγοι να τη διαιωνίσουν. Είναι η αρχή του τέλους της τάσης και το ξεκίνημα ενός επόμενου κύκλου.
* Η στήλη «Το βαρόμετρο του ΧΑ» δημοσιεύεται στην οικονομική εφημερίδα «Liberal markets» που κυκλοφορεί με τον «Φιλελεύθερο» του Σαββάτου
Το περιεχόμενο της στήλης είναι καθαρά ενημερωτικό. Δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Τα επενδυτικά προϊόντα και εργαλεία που περιγράφονται και αναλύονται ενέχουν κινδύνους και μπορεί να είναι ακατάλληλα για επενδυτές, με βάση τα επενδυτικά χαρακτηριστικά τους, τους στόχους και την οικονομική τους κατάσταση. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
