Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο εθνικισμός των Βαλκανίων πηγάζει κυρίως από την μακραίωνη οθωμανική κυριαρχία. Φυλές και εθνότητες που απαλλάχθηκαν από τον δεσποτισμό αιώνων, κουβαλούν τα σύνδρομα του «απελεύθερου δούλου» που ακόμα δεν ξέρει τι να κάνει την ελευθερία του. Και όπως συμβαίνει με τις σχετικές περιπτώσεις, ο χειρότερος όλων είναι αυτός που υπέστη την μεγαλύτερη καταπίεση στο παρελθόν, σε συνδυασμό με την συμπλεγματική φύση του ευεργετηθέντος, μπροστά στην πρώτη αναποφασιστικότητα του ευεργέτη του.
Το πιο παράδοξο είναι ότι οι δύο πιο αδύναμοι κρίκοι της περιοχής (Αλβανία και Σκόπια) αναπτύσσουν μία πρωτοφανή εθνικιστική τάση εναντίον των γειτόνων τους και ειδικά της Ελλάδας! Γιατί συμβαίνει αυτό; Πρώτον γιατί η ελλειματικότητά τους, τους καθιστά ευάλωτους για δυνάμεις με συμφέροντα στην περιοχή (Τουρκία, ΗΠΑ), δεύτερον επειδή δεν έχουν άλλες επιλογές διεκδίκησης ταυτότητας και τρίτον, γιατί οι ηγέτες τους διακατέχονται από το «παραληρητικές ιδέες μεγαλείου», εξαιτίας της διαχειριστικής τους υστέρησης.
Η περίπτωση του Έντι Ράμα στην Αλβανία και του Γκρουέφσκι στα Σκόπια, είναι χαρακτηριστικές. Και οι δύο ακολουθούν τυχοδιωκτική πολιτική με την ενθάρρυνση της Τουρκίας και πολλών άλλων…Ταυτόχρονα όμως, προκαλεί εντύπωση η εμμονή τους στη σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, ενώ ξέρουν ότι από αυτή εξαρτάται η ευρωπαϊκή της πορεία. Και εκτός των άλλων, ανοίγουν μέτωπα ,με την Σερβία και αδιαφορούν για τις διακρατικές σχέσεις εμπιστοσύνης με την Βουλγαρία και την Ρουμανία.
Είναι φανερό ότι επενδύουν τα πάντα στον εθνικισμό από ανάγκη πολιτικής επιβίωσης, εξαιτίας του ότι απευθύνονται σε ένα άναρχο κοινωνικό σύστημα και σε ομάδες που σιτίζονται από την παραοικονομία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι πολύ δύσκολο να αναπτύξουν με τους ψηφοφόρους τους έναν κώδικα επικοινωνίας εκτός από την έξαρση εθνικιστικών ενστίκτων.
Σε ό τι αφορά τώρα, τον «σοσιαλιστή» Αλβανό ηγέτη που μας τον παρουσίαζαν κάποτε οι «σύντροφοι» ως εκσυγχρονιστή, αποτελεί την χειρότερη μορφή Αλβανού ηγέτη, μετά τον Εμβέρ Χότζα! Και δεν φαίνεται να αρκείται μόνο σε κορώνες. Κατεδαφίζει σπίτια Ελλήνων στη Χειμάρα, επιμένει στο θέμα των Τσάμηδων, εμπνέεται απίθανες ελληνοαλβανικές αφηγήσεις για την Ακρόπολη και κανονίζει να δεχτεί δώρο στολές για την αλβανική αστυνομία, από τον Ερντογάν, προκειμένου να τον ευχαριστήσει δημόσια.
Για όλα αυτά τα βαλκανικά τερτίπια ανθελληνικού αλυτρωτισμού των γειτόνων μας, έπρεπε να είχαμε λάβει τα μέτρα μας από δεκαετίες. Γιατί δεν το κάναμε; Γιατί κι εμείς ακολουθούμε την ανευθυνότητα του διαχρονικού «θύματος» αντί για την υπεύθυνη θέση του αποφασιστικού «θύτη». Τα ίδια κάναμε στην εξωτερική μας πολιτική, και με τα Σκόπια και με την Αλβανία. Αντί να «προσαρτήσουμε» και τις δύο περιοχές στην οικονομική και πολιτική μας «επικράτεια» προτιμήσαμε για εσωτερική εξυπηρέτηση των κοινών μας ταπεινών ενστίκτων να τους τοποθετήσουμε απέναντί μας. Κι όλα αυτά γιατί οι δικές μας φαντασιώσεις μοιάζουν πολύ με τις δικές τους και μας εγκλωβίζουν στην αποπνικτική μας εσωστρέφεια.
Είναι ώρα κάποιος να δώσει ένα μάθημα στον «ζωηρό» Έντι Ράμα και να του θυμίσει ότι, ακόμα και τώρα, η δική του οικονομία διασώζεται από τα ελληνικά και τα ευρωπαϊκά εμβάσματα. Κάποιος να του κάνει σαφές ότι διοικεί ένα κράτος που δεν διαλύεται οικονομικά, χάρη στη χώρα που επιτίθεται.
Εν μεταξύ, οι κουτσαβακισμοί των καθυστερήσεων στα τελωνεία για τους Αλβανούς δεν είναι πολιτική σοβαρής κυβέρνησης. Εδώ χρειάζεται μία συντεταγμένη αντίδραση ελληνική, ευρωπαϊκή και έντονα αισθητή στην αλβανική υστερία.
Όλα αυτά βέβαια που γίνονται γύρω μας, συνδυάζονται μια χαρά, με αυτά που συμβαίνουν στο εσωτερικό μας. Από ποιον να περιμένεις αντίδραση, όταν η πολιτική ζωή της χώρας περιδιαβαίνει αδέσποτη μεταξύ Ιερώνυμου, Φίλη και «ανάδρομων» αναζητήσεων του Νίκου Κοτζιά;
Είμαστε από δεκαετίες, έρμαια της δικής μας τραγικότητας και ανάξιοι της θέσης που μας προσφέρεται στην παγκόσμια σφαίρα επιρροής. Όποια δύναμη και να μας δώσουν, την σπαταλάμε στην συμπλεγματική μας εσωστρέφεια.
