Του Ανδρέα Ζαμπούκα
«Δυστυχώς δεν πρόκειται μόνον γι? αυτ? τον κίνδυνο. Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικ?ς καταστάσεις η αρχ? μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει αναπότρεπτη στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μας βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα, όπως στους παμπάλαιους χορο?ς του Αισχύλου. Όσο μένει ? ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό. Είμαι ένας άνθρωπος χωρ?ς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμ? και, μπορώ να το πω, μιλώ χωρ?ς φόβο και χωρ?ς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμ? όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτ? η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι εθνικ? επιταγή.»
Το απόσπασμα είναι από την δήλωση του Γιώργου Σεφέρη στις 28 Μαρτίου του 1969, στο BBC, κατά της Χούντας. Μια δήλωση που έγινε για πρώτη και τελευταία φορά, αφού ο ποιητής δεν ξαναμίλησε ποτέ. Δυο χρόνια αργότερα, πέθανε απογοητευμένος, όπως άλλωστε, πορεύτηκε σε όλη την διπλωματική και ποιητική του διαδρομή.
Η Ελλάδα, βέβαια, δεν έχει πια δικτατορία και ούτε βιώνει τα ίδια σκοτεινά χρόνια της Επταετίας. Τηρουμένων των αναλογιών όμως, και εξαιτίας της διαχρονικής παθογένειας που κουβαλάει, η δήλωση του Σεφέρη παραμένει επίκαιρη.
Η «ανωμαλία» που προοιωνίζεται πάντα το κακό δεν έχει να κάνει μόνο με την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η σημερινή κατανομή του πολιτικού συστήματος, δεν είναι παρά ένα καρκινικό μίγμα συμπτωμάτων και όχι οι αιτίες των προβλημάτων μας. Η «ανωμαλία» είναι πολύ βαθύτερη και δεν θα χαθεί με τον εξορκισμό ενός μέρους μόνο της παθογένειας.
Η ελληνική κοινωνία, παρόλο που διάγει την τέταρτη δεκαετία ευρωπαϊκής πορείας, δεν είναι σίγουρη για την δυτική της ταυτότητα. Δεν έχει αποφασίσει ξεκάθαρα, που θέλει να ανήκει. Παλιά πρωτόγονα ένστικτα συνεχίζουν ακόμα να καθορίζουν την συμπεριφορά των ανθρώπων, όπως ιδεοληψίες, αδυναμία συλλογικής αντίληψης, τυχοδιωκτισμός, μισαλλοδοξία, αντιδημοκρατική συμπεριφορά, αποδοχή της βίας και έντονος μεσσιανισμός.
Πορευόμαστε στην έβδομη χρονιά των μνημονίων αλλά ακόμα, δεν είμαστε βέβαιοι για τη λύση των προβλημάτων μας. Τα κόμματα δε έχουν αλλάξει συνήθειές. Η Εκκλησία η οποία επηρεάζει πάρα πολύ κόσμο, συνεχίζει να υπερασπίζεται τον απομονωτισμό της, οι θεσμοί, όπως η Δικαιοσύνη και η Εκπαίδευση υπολειτουργούν και η χρηματοδότηση της Οικονομίας αναδύει από παντού, παθογένειες. Οι μισοί πολίτεςείναι καταχρεωμένοι και οι υπόλοιποι δεν μπορούν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις τους.
Θα έπρεπε να έχουμε δικτατορία για να χαρακτηρίσουμε ανωμαλία αυτό που συμβαίνει γύρω μας; Δεν αρκεί που ο κρατισμός αποτελεί ακόμα την βασική πηγή ασφάλειας για τους Έλληνες; Δεν αρκεί που η κυβέρνηση ακολουθεί παρελκυστική πολιτική για να παρατείνει μια πολιτική αδιέξοδη; Και κυρίως, δεν είναι αρκετά απογοητευτικό που ο συντηρητισμός, η ημιμάθεια, η «δυτικοφοβία» και η υπεράσπιση του χρεοκοπημένου κράτους παραμένουν στο DNA της κοινωνίας;
Το χρέος είναι τεράστιο, το ΑΕΠ μικρό, το κράτος αδηφάγο, το πολιτικό σύστημα τυχοδιωκτικό και η κοινωνία ανώριμη. «Όσο μένει λοιπόν, η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό». Όσο κυριαρχεί ο κατακερματισμός και η έλλειψη εμπιστοσύνης, τόσο θα πλησιάζουμε σε νέα αδιέξοδα. Με ένα τέτοιο μίγμα αδυναμίας, πώς θα μπούμε στις μεγάλες αποφάσεις της Ευρώπης στην επόμενη διετία;
Στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, ο Νίκος Φίλης και πολλοί άλλοι είναι φανερό ότι ζητούν δημοψήφισμα για τα μέτρα ή εκλογές για να περισώσουν ότ ι απέμεινε από την αποτυχία τους. Ας γίνουν το συντομότερο. Δεν θα είναι αρκετό αλλά οι εκλογές θα είναι η μόνη λύση, προκειμένου η χώρα να ξυπνήσει από τον λήθαργο της αυταπάτης που την ταλανίζει. Η Αριστερά ούτε ήθελε ούτε και μπόρεσε να την ανατρέψει. Αντιθέτως, την ενίσχυσε κάνοντας μεγαλύτερη ζημιά. Δεν είναι μόνο δική της η ανωμαλία- άλλοι την καλλιέργησαν- αλλά η συνέχεια της πολιτικής της θα είναι καταστροφική.
Δεν είναι θέμα κομμάτων και πολιτικών προσώπων. Ούτε έχει κανείς όρεξη να μπει η χώρα σε εκλογικές περιπέτειες. Η αλλαγή πορείας όμως προς το αυτονόητο είναι κατηγορική προσταγή για την επιβίωσή της...
