του Κώστα Βουρλιά*
Με τον όρο «κακιστοκρατία» (kakistocracy) εννοούμε εκείνο το πολιτικό σύστημα, στο οποίο οι χειρότεροι πολίτες έχουν κάνει κατάληψη της εξουσίας και διοικούν μια χώρα. O όρος συναντάται τον 17ο αιώνα και καθιερώνεται από τον Άγγλο συγγραφέα Thomas Peacock, το 1829.
Προσέξτε, δεν μιλούμε απλά για πολιτικούς με χαμηλά προσόντα, αλλά για ανθρώπους εντελώς ανίκανους, απόλυτα αποτυχημένους, χωρίς ενσυναίσθηση.
Σίγουρα είναι δύσκολο να επιβληθεί ένα τέτοιο σύστημα, απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικοοικονομικές συνθήκες και ένας λαός έτοιμος να το δεχτεί, ωστόσο πάντοτε τα στάδια επιβολής του ήταν συγκεκριμένα.
Αρχικά, και προκειμένου να καταλάβεις την εξουσία, χρειάζεσαι μια «μεγάλη ιδέα» ή για να είμαστε πιο ειλικρινείς, ένα «μεγάλο ψέμα». Όσο πιο μεγάλο είναι αυτό το ψέμα, τόσο περισσότερους οπαδούς θα βρεις και τόσο δυσκολότερο θα είναι για τον αντίπαλό σου να το πολεμήσει.
Στη συνέχεια πρέπει να βρεις τους συνεργάτες σου, υπουργούς, γραμματείς κ.λ.π. Εδώ πρέπει να είσαι απόλυτα προσεκτικός και να διαλέξεις τους χειρότερους. Ίσως νομίζεις ότι αυτό είναι εύκολο, ωστόσο πρέπει όλοι αυτοί να έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα να σου είναι απόλυτα πιστοί, (αν είναι δυνατόν να προέρχονται από τον οικογενειακό ή τον φιλικό σου κύκλο), να είναι εκνευριστικοί και αντιπαθείς στο κοινό, να είναι γενικά προβληματικοί ως προσωπικότητες. Όσο χειρότεροι είναι, τόσο εντονότερα αφήνουν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία. Καλό θα ήταν να συμπεριλάβεις στη διακυβέρνηση της χώρας πρώην στελέχη από αντίπαλους πολιτικούς χώρους. Το σημαντικό είναι να είναι φιλόδοξοι, απογοητευμένοι, πολιτικά αποτυχημένοι, ευλύγιστοι, να αγαπούν τη δημοσιότητα και τα ταξίδια, με μία λέξη να είναι απεγνωσμένοι για εξουσία. Επίσης χρειάζεσαι έναν καλό φίλο, έναν ισχυρό πολιτικό σύμμαχο, επίσης από το αντίπαλο πολιτικό στρατόπεδο, καλύτερα θα ήταν μάλιστα να είναι σε όλα τελείως διαφορετικός από σένα. Μην σε ανησυχεί αυτό, στο τέλος θα γίνει χειρότερος από σένα.
Μην μπεις ποτέ στη διαδικασία σύγκρισης με τους «άλλους», απλά θα χάσεις. Πρέπει με από-φασιστικότητα να επιλέξεις τους συνεργάτες σου, να τους επιβάλλεις και να τους στηρίξεις. Μην απολογηθείς ποτέ και σε κανέναν για τις επιλογές σου. Απλά φρόντισε να εξαφανίσεις όρους όπως αριστεία, αξιοκρατία, αξιολόγηση και όλα θα πάνε καλά. Τώρα αν μπορέσεις να εξαφανίσεις συντηρητικούς και αναχρονιστικούς, θεσμούς και όρους όπως οικογένεια, θρησκεία, έθνος, το έργο σου θα γίνει ακόμα ευκολότερο.
Φυσικά για να επιβληθεί αλλά και για να επιβιώσει αυτό το σύστημα, χρειάζεται την υποστήριξη του πνευματικού και του καλλιτεχνικού κόσμου, των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Όλοι αυτοί με τα κατάλληλα ανταλλάγματα είναι πρόθυμοι να υπηρετήσουν κάθε σύστημα, αν και μερικοί είναι πρόθυμοι να το κάνουν και δωρεάν.
Επίσης απαιτείται ένα εκπαιδευτικό σύστημα χαμηλών προσδοκιών, το οποίο θα είναι προσανατολισμένο στην εξάλειψη κάθε προσωπικής πνευματικής διαφοράς ανάμεσα «στον καλό, τον κακό και τον άριστο», έτσι ώστε σταδιακά αυτές οι ανισότητες να μην είναι ορατές και να μην έχουν τελικά ιδιαίτερη σημασία.
Μη φοβάσαι την αποτυχία. Μια σημαντική μερίδα του λαού θα αγκαλιάσει την προσπάθεια σου, όχι μόνο για να εκδικηθεί τους προηγούμενους, αλλά γιατί σε αυτό το μαύρο, το καμένο, το παρακμιακό σκηνικό αισθάνεται περισσότερο άνετα. Ωστόσο πρέπει να τροφοδοτείς τους οπαδούς σου με νέα αφηγήματα, να επιδιώκεις την πόλωση, την πολιτική οξύτητα, την αντιπαράθεση με όλους και για τα πάντα…
Η «κακιστοκρατία» δεν χρειάζεται κοινωνική συνοχή. Έχοντας εξασφαλίσει την αποδοχή και τη συμμαχία από το ένα πέμπτο της κοινωνίας (και αυτό δεν αλλάζει ποτέ) μία είναι πια η στόχευση προκειμένου να προσελκύσει λίγους ακόμα και να επιβιώσει στον χρόνο: η απόλυτη καταστροφή, η απαξίωση των θεσμών, η οικονομική ανέχεια, η εγκληματικότητα, ο φόβος και η ανασφάλεια.
* Ο Βουρλιάς Κώστας είναι εκπαιδευτικός, Δρ Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και είναι πολιτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας μέσω της διαδικασίας αξιολόγησης του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών μετέχοντας στην επιτροπή Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
