Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Η κυβέρνηση έχει τον τρόπο της να δημιουργεί θέματα εκεί που δεν υπάρχουν. Λες και το Υπουργείο μπορεί να διαχειριστεί συγκεντρωτικά, όλες τις λεπτομέρειες του εκπαιδευτικού συστήματος.
Κάθε παρέμβαση όμως, έχει πολύ περισσότερο βάθος από την φλυαρία και την πόλωση στις απόψεις. Ο φετιχισμός της προγονοπληξίας είναι μία από τις πιο διαβρωτικές αρρώστιες της κοινωνίας. Πρόκειται για κληρονομικό σύμπλεγμα που εξέθρεψε η «χρηστική» προσαρμογή της Εκπαίδευσης στην εθνοκεντρική «μόρφωση».
Συνήθως, οι προγονόπληκτοι – «ένοχοι» αξιωματούχοι ή ανυποψίαστοι άνθρωποι της διπλανής πόρτας- είναι αυτοί που γνωρίζουν ελάχιστα για το αντικείμενο που θεοποιούν και το επικαλούνται στη ρητορική τους. Το κακό όμως, είναι ότι δεν προκαλούν γέλιο με τις παρεμβάσεις τους αλλά πολλές φορές, καθορίζουν και την εκπαιδευτική πολιτική των κυβερνήσεων. Για παράδειγμα, ο Καρατζαφέρης δημιούργησε «εθνικό πρόσταγμα» εναντίον ενός σχολικού βιβλίου και ο Ψωμιάδης – πιο άσχετος από Ιστορία πεθαίνεις- έβγαζε σε επίσημες εκδηλώσεις, λογύδρια για τους υπονομευτές της! Για να μην αναφέρω, την πιο δυναμική καπηλεία του παρελθόντος από τους δογματικούς εκπροσώπους της Εκκλησίας…
Τώρα ξέσπασε πόλεμος για την Αντιγόνη του Σοφοκλή που το υπουργείο Παιδείας θέλει να την αποσύρει από την διδακτική ύλη της Β΄Λυκείου ως υποχρεωτικό μάθημα ή να την μεταθέσει σε άλλη τάξη. Εδώ και τρεις μέρες, πήρε φωτιά το διαδίκτυο. Και να οι σπαρακτικές δημοσιεύσεις σε άρθρα και να τα σχόλια στo fb για την «ανθελληνική» στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Η μόνη παρέμβαση που θα μπορούσε να έχει κάποια σημασία θα ήταν αυτή της Ένωσης Φιλολόγων, αν δεν είχε χάσει την αξιοπιστία της από καιρό.
Ποια είναι η αλήθεια σχετικά με το μάθημα των Αρχαίων της Β΄Λυκείου: Πρώτον, εντάσσεται και αυτό στο πλαίσιο της αναχρονιστικής μεθόδου διδασκαλίας των Αρχαίων. Οι μαθητές αδιαφορούν και η ύλη διδάσκεται αποσπασματικά. Το αποτέλεσμα είναι κανείς να μην κατανοεί την ολότητα του έργου. Δεύτερον, η πραγματική αξία της διδασκαλίας της τραγωδίας βρίσκεται στην θεατρολογική της διάσταση και όχι τόσο στην γραμματολογική. Οι φιλόλογοι όμως, περιορίζονται στην τυπολογία της γλωσσικής εξέτασης. Και τέλος, αφού δεν δίνεται στις Πανελλήνιες, έχει ήδη απαξιωθεί στην συνείδηση μαθητών και καθηγητών…
Το ζήτημα βρίσκεται αλλού: Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία είναι το ύψιστο είδος όλων των τεχνών από καταβολής κόσμου. Κι αυτήν, την απολύτως αντικειμενική αλήθεια δεν την συνειδητοποιεί ούτε ο έλληνας μαθητής ούτε ο έλληνας καθηγητής! Αρκεί να βρεθεί κανείς μια καλοκαιρινή βραδιά στην Επίδαυρο, για να καταλάβει πως 8 στους δέκα από τους θεατές, δεν κατανοούν παρά ελάχιστα, από το θέαμα που «απολαμβάνουν». Απλά, έχουν συμπεριλάβει την «επίσκεψη», στις κοινωνικές τους αποδράσεις…
Αν πρέπει να απαντήσω στο απλοϊκό ερώτημα «να καταργηθεί ή όχι η Αντιγόνη;» σαφέστατα απαντώ ότι δεν πρέπει ούτε κατά διάνοια να καταργηθεί! Εκείνο που χρειάζεται είναι να αναβαθμιστεί σε ένα από τα πιο σοβαρά μαθήματα του Λυκείου. Με την προϋπόθεση όμως, να διδάσκεται από ανθρώπους επιμορφωμένους και στη γλώσσα αλλά και στο θέατρο!
Το πρόβλημα όμως, με την πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας είναι διπλό: Από τη μία, δείχνει την ανευθυνότητα της πολιτικής του να παρεμβαίνει χωρίς λόγο, σε προγράμματα, και από την άλλη, αποκαλύπτει την επιπολαιότητα κάποιων άσχετων «εργολάβων» της επικοινωνίας να επενδύσουν στην «αρχαιολατρία» τους.
Αναρωτιέμαι γιατί ο «ξεσηκωμός» για ζητήματα παιδείας γίνεται μόνο με τέτοιες αφορμές και όχι με την διαχρονική κατάντια της ελληνικής Παιδείας. Ξαναδείχνω την απίθανη Ένωση Φιλολόγων που αδιαφορεί για την απαξιωμένη γλωσσική αγωγή των μαθητών και βγάζει ανακοινώσεις μόνο στην περίοδο των Πανελληνίων ή για να πλειοδοτήσει μαζί με τους «εθνικόφρονες» λαϊκιστές. Δείχνω επίσης, τις Φιλοσοφικές Σχολές της χώρας που σιωπούν εδώ και δεκαετίες για την ελεύθερη πτώση της ελληνικής γλώσσας σε σχολεία και πανεπιστήμια. Και τέλος, το τερατώδες συγκεντρωτικό κράτος, που, με τις επιλογές του, προκαλεί μόνο σύγχυση, αδιαφορώντας για την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Η λύση βρίσκεται μόνο στην απελευθέρωση της παιδείας από τον λαϊκισμό. Και των «εθνικών» και των «σοσιαλιστών». Γενικότερα, όλων αυτών που ζουν για να αποθεώνουν τον ακατάσχετο ναρκισσισμό τους, εις βάρος των νέων ανθρώπων.
Όλη η ουσία της Εκπαίδευσης βρίσκεται στο γ' στάσιμο (στ. 781-805) της Αντιγόνης, «Έρως ανίκατε μάχαν, Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις...» κτλ, κτλ! Μόνο που αυτόν τον στίχο τον ξέρουν οι Έλληνες, όχι από το σχολείο αλλά από τη Λίζα Παπασταύρου ( «Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο»)! Αυτό πρέπει κάποτε να μας προβληματίσει…
