Να ξεπεράσουμε τα φοβικά σύνδρομα σχετικά με το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με την Τουρκία και να δείξουμε ήρεμη αποφασιστικότητα, δηλώνει στο liberal.gr ο Κώστας Λάβδας με αφορμή την προαναγγελία ερευνών νότια και ανατολικά του Καστελόριζου, τονίζοντας παράλληλα πως ο Ερντογάν θέλει να δημιουργήσει τετελεσμένα σε όλα τα μέτωπα με ορόσημο τις αμερικανικές εκλογές. Επισημαίνει πάντως ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για το χειρότερο σενάριο.
Ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Παντείου αναφέρει ότι η έξοδος των τουρκικών πολεμικών πλοίων από την ναυτική βάση Ακσάζ, είναι μια κίνηση που δύναται να αφορά και τις εξελίξεις στη Λιβύη, αν και σε αυτή την περίπτωση η ελληνική πλευρά οφείλει να είναι έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα.
Σε κάθε περίπτωση όμως διευκρινίζει πως δεν πρέπει να αφήνουμε την Τουρκία να αναστατώνει την κοινωνική και οικονομική ζωή της Ελλάδας και να της επιτρέψουμε να διαμορφώνει με αυτές τις κινήσεις όρους και προϋποθέσεις για τις σχέσεις των δύο χωρών.
Σύμφωνα με τον κ. Λάβδα ο Ταγίπ Ερντογάν σε αυτή την φάση επιδιώκει τη δημιουργία τετελεσμένων στηριζόμενος και στον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι ΗΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό δείχνει να έχει θέσει ως χρονικό ορίζοντα επίτευξης των στόχων τις αμερικανικές εκλογές.
Τέλος χαρακτηρίζει αναμενόμενη τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Τουρκίας και υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρξει περαιτέρω σύσφιξη των αμυντικών σχέσεων με την Γαλλία.
Συνέντευξη στον Τάσο Ευαγγελίου
Η Άγκυρα ανακοίνωσε χθες έρευνες στα νότια και ανατολικά του Καστελόριζου, κάτι το οποίο είχε προαναγγείλει. Τι σημαίνει η κίνηση, σε συνδυασμό με την έξοδο των τουρκικών πλοίων από τη ναυτική βάση Ακσάζ που έχει σημάνει και συναγερμό στις ένοπλες δυνάμεις.
Καταρχήν να θυμόμαστε ότι προέχει η προσεκτική αξιολόγηση των πραγματικών δεδομένων. Η Τουρκία εκδίδει συχνά προκλητικές Navtex, ενίοτε μάλιστα τις ανακαλεί ή και τις αφήνει αναξιοποίητες. Θα αποτελούσε νίκη της Τουρκίας και μάλιστα χωρίς πόλεμο εάν κάθε φορά που το επιθυμούσε, ήταν σε θέση να αναστατώσει την κοινωνική και οικονομική ζωή της Ελλάδας. Όσο για την έξοδο του στόλου, θα μπορούσε κάλλιστα να αφορά την Λιβύη, αλλά προφανώς η δική μας πλευρά οφείλει να είναι πανέτοιμη και αποφασισμένη και για το χειρότερο σενάριο.
Είναι προφανές ότι αυτό δεν σημαίνει ούτε εφησυχασμό ούτε αγνόηση των τουρκικών προκλήσεων. Όπως έχω επισημάνει κατ’επανάληψη, ο κίνδυνος είναι απολύτως υπαρκτός και η εγρήγορση και η αποφασιστικότητα είναι απολύτως αναγκαίες. Όχι όμως και η αφέλεια να παρασυρθεί η πλευρά μας σε σύγκρουση στο χρόνο και υπό τις συνθήκες που εξυπηρετούν την άλλη πλευρά. Άλλο πράγμα η ετοιμότητα και η αποφασιστικότητα, τις οποίες δυστυχώς δεν επιδείξαμε πάντοτε στο παρελθόν, άλλο η ανεπιθύμητη κλιμάκωση.
- Τι να περιμένουμε από εδώ και πέρα; Δοκιμάζει για μια ακόμη φορά τις αντοχές και τα αντανακλαστικά μας; Πόσο ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου;
Θα πρέπει να απαλλαγούμε από τον φόβο του λεγόμενου θερμού επεισοδίου και να εστιαστούμε στη διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων που είτε θα το αποκλείουν είτε θα το οριοθετούν σε χρονική στιγμή και γενικότερη συγκυρία που δεν συμφέρουν την άλλη πλευρά. Ας αφήσουμε πίσω μας τα φοβικά σύνδρομα. Δεν είναι αυτό καθ’εαυτό το θερμό επεισόδιο που πρέπει να αποφύγουμε, παρότι φυσικά δεν το επιθυμούμε, αλλά η απώλεια κυριαρχίας και – σε δεύτερο πλάνο – η απώλεια αποτρεπτικής πειθούς.
Η Navtex για έρευνες την περίοδο 21/7 - 2/8 αφορά και τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Υπάρχει όμως η πιθανότητα οι έρευνες να πραγματοποιηθούν τελικώς εκτός περιοχών της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η Τουρκία προφανώς δοκιμάζει και αξιολογεί τις αντιδράσεις και τις δικές μας και άλλων κρατών στην περιοχή. Χρειάζεται ήρεμη αποφασιστικότητα και απολύτως κανένα φοβικό σύνδρομο.
- Το τάιμινγκ που επιλέγει η Άγκυρα να ανακοινώσει τις έρευνες γίνεται σε μια στιγμή που οξύνεται η κατάσταση και στο μέτωπο της Λιβύης. Ανοίγει ταυτόχρονα πολλά μέτωπα. Τι επιδιώκει;
Εύστοχη επισήμανση. Λιβύη, Έβρος θα είναι κρίσιμα μέτωπα αλλά προφανώς διαφορετικού τύπου το καθένα. Καταρχήν η Λιβύη, όπου οι εξελίξεις τρέχουν και η Αίγυπτος αντιλαμβάνεται ότι αν αφήσει τα δυτικά σύνορά της ανοικτά στα μουσουλμανικά δίκτυα που ευνοούν ο Σάρατζ και ο κύριός του ο Ερντογάν, το καθεστώς Σίσι τελικώς θα κινδυνεύσει. Ως προς τον Έβρο, πίεση με το μεταναστευτικό είναι αναμενόμενο να υπάρξει προσεχώς.
Γενικότερα, η Τουρκία θεωρεί την περίοδο μέχρι τις αμερικανικές εκλογές ως παράθυρο ευκαιρίας για την επίτευξη νέων τετελεσμένων σε όλα τα μέτωπα. Αυτό θα πρέπει να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη.
- Είναι δυνατόν υπό τις παρούσες συνθήκες να διεξαχθεί ο οποιοσδήποτε διάλογος; Το αντιλαμβάνονται αυτό οι Γερμανοί οι οποίοι έχουν αναλάβει ένα ρόλο διαμεσολαβητή; Και τι να περιμένουμε σε επίπεδο κυρώσεων από την ΕΕ;
Εδώ το ζήτημα έχει διττή διάσταση. Διάλογος με την Τουρκία δεν μπορεί να γίνει ούτε υπό συνθήκες απειλών αλλά ούτε και εφ’όλης. Η Τουρκία πιέζει ώστε τελικώς να συρθούμε σε μια διαπραγμάτευση για το σύνολο των ζητημάτων, τα περισσότερα όμως εκ των οποίων συνιστούν διεκδικήσεις της. Διεκδικήσεις της. Δεν υπάρχει τρόπος να εξωραϊστεί αυτή η διάσταση, όσο και αν προσπαθούν κάποιοι. Ως γνωστόν, Ελλάδα και Τουρκία άρχισαν διάλογο για το θέμα της υφαλοκρηπίδας το 1976 και αυτό το θέμα ειδικά, μαζί τώρα και η ΑΟΖ, παραμένει πράγματι προς διευθέτηση. Αλλά η Τουρκία συνεχώς προσθέτει θέματα ως «ελληνοτουρκικές διαφορές». Τι είναι αυτό που επιμένουν ορισμένοι να παραπέμψουμε στη Χάγη;
Αναφορικά με την ΕΕ και τις κυρώσεις, όπως είχα εξηγήσει ακριβώς πριν μια εβδομάδα, η δυσάρεστη πραγματικότητα είναι ότι το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκανε αυτό που, βάσει των δεδομένων συνθηκών, μπορούσε να κάνει. Λαμβανομένων υπόψη τόσο των διαφορών μεταξύ των ανταγωνιστικών συμφερόντων στο εσωτερικό της Ένωσης όσο και των ορίων των εργαλείων πολιτικής της ΕΕ σε αυτό το πεδίο. Είχα μάλιστα διατυπώσει και μια «ασφαλή πρόβλεψη», όπως την είχα ονομάσει: ότι η Τουρκία θα αγνοούσε τις προειδοποιήσεις. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα.
Πρέπει να αντιληφθούμε την μεγάλη εικόνα. Παρότι τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ παραμένουν πολύτιμα και αναγκαία πλαίσια για την μελλοντική πορεία της Ελλάδας, χρειαζόμαστε μια περισσότερο ενεργή και ευφάνταστη αναζήτηση διμερών και τριμερών συνεργασιών, υπό προϋποθέσεις και συμμαχιών σε επιμέρους πεδία και σε σχέση με επιμέρους προκλήσεις. Πέρα από την μεγάλη σημασία του συνεχούς διμερούς συντονισμού με την Γαλλία, στον οποίο αναφέρομαι από χρόνια, υπάρχουν και περιπτώσεις λιγότερο προφανείς. Π.χ. με την Αυστρία διαφωνούμε σε πολλά ως προς το οικονομικό υπόδειγμα της ανάκαμψης, συγκλίνουμε όμως ως προς τη σημασία των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Αλλά επιτρέψτε μου να το επισημάνω και από εδώ γιατί λέγονται διάφορα τις τελευταίες ημέρες: η αμυντική συνεργασία με την Γαλλία πρέπει να προχωρήσει. Θέλω να είμαι απολύτως σαφής.
Σε αυτό το πλαίσιο νέων κινήσεων και πρωτοβουλιών, που θα πάρει χρόνο να αποδώσει, πρέπει να πείσουμε ότι η Ελλάδα διαθέτει επιμονή και αντοχή. Η Ελλάδα αντέχει. Αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα και προς την Τουρκία και προς όποιον έχει αμφιβολίες.
