Ηθικό πλεονέκτημα: ένα κέλυφος

Ηθικό πλεονέκτημα: ένα κέλυφος

Της Λίνας Παπαδάκη

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν άρρωστος. Η διακυβέρνηση είχε ξεφύγει από τον έλεγχό του. Και τότε έσκασε το σκάνδαλο Κοσκωτά, το διασημότερο μέχρι τότε σκάνδαλο στη δημόσια ζωή και το πρώτο πραγματικό σκάνδαλο χειραγώγησης του Τύπου. Η ιστορία έγραψε ότι ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ ήταν αθώος του αίματος και κάποιοι υπουργοί του ένοχοι, αλλά δεν είμαστε εδώ για να ξαναγράψουμε την ιστορία. Ενδιαφέρει σήμερα η στάση της τότε Αριστεράς. Της πάντα αθώας, αδιάφθορης, ηθικολογικής Αριστεράς που τότε καθιέρωσε στο πολιτικό μας λεξιλόγιο τη λέξη «κάθαρση».

Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Η κυβερνητική συνεργασία με τη Δεξιά, η παραπομπή σε δίκη του επί 8ετία πρωθυπουργού, οι άσφαιρες κυβερνήσεις στις οποίες συμμετείχε –ο παρονομαστής ήταν ένας και μόνο ένας, η ηθική υπεροχή. Νομίζω τότε κτίστηκε το περίφημο ιδεολόγημα του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς. Όταν το πολιτικά αδικαιολόγητο ζήτησε ιστορική δικαίωση και το μόνο που μπόρεσε να βρει ήταν κάτι από την ύλη του Κατηχητικού. Αρετή, εντιμότητα, καθαρότητα, ηθική. Δεν σκέφτηκαν οι καημένοι ότι αυτό δεν είναι πολιτική, αλλά προϋπόθεση πολιτικής και ισχύει για όλους.

Οι παλιοί αριστεροί δεν μιλούσαν για ηθική υπεροχή, γιατί η ίδια η προσφορά της ίδιας της ζωής τους στις ιδέες που πίστευαν, οι θάνατοι, οι εξορίες και οι πολύχρονες φυλακίσεις εμπεριείχαν την ηθική τους δικαίωση και την ηθική αυταξία του αγώνα των ιδεών. Η πολυλογία περί ηθικής γεννήθηκε το ΄89, τότε που έπρεπε να απαντηθεί με κάτι μεγάλο και πειστικό η αμηχανία και η σύγχυση που προκάλεσε η πολιτική ανορθογραφία της ηγεσίας της Αριστεράς. Έτσι σιγά σιγά μάθαμε να θεωρούμε φυσική αυτήν την αυθαίρετη ναρκισσιστική αυτοαναγόρευση καθετί αριστερού ως ηθικού –δεν έβλαπτε και κανέναν άλλωστε, για να είμαστε ειλικρινείς κανείς άλλος δεν είχε λόγο να ασχοληθεί.

Και φτάσαμε στη στιγμή που η ιστορία εκδικείται. Και αυτό το εφεύρημα του ηθικού πλεονεκτήματος κατέρρευσε με τον ίδιο τρόπο που γεννήθηκε. Με ένα νέο εγχείρημα ελέγχου των μέσων ενημέρωσης αλλά με αντίστροφους πρωταγωνιστές. Οι τότε πλειοδότες της ηθικής είναι αυτοί που χρησιμοποίησαν τα ίδια μέσα και τους ίδιους μηχανισμούς για να πετύχουν αυτά που επιδιώκει κάθε εξουσία, δηλαδή τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Δεν ξέρω τι θα πετύχουν στο τέλος, αλλά μέχρι στιγμής κατόρθωσαν να δει και ο κάθε ανυποψίαστος τι ήταν πάντα αυτό το ηθικό πλεονέκτημα. Ένα κέλυφος.