Της Μαρίας Dawkinson
Μια φορά και έναν καιρό, το μακρινό 1548, γεννήθηκε στη Νάπολη της Ιταλίας έναν άνθρωπος που ξεχώριζε στην τάξη του, γιατί παραήταν έξυπνος, οραματιστής και ως εκ τούτου, πολύ μπροστά από την εποχή του. Τον έχουμε ακουστά ως Giordano Bruno, αλλά το όνομά του αρχικά ήταν Filippo. Ο μπαμπάς του ήταν στρατιωτικός και η ατμόσφαιρα στο σπίτι και στη χώρα ήταν πολύ θρησκεία, πατρίς, οικογένεια, γιατί όλα τελούσαν υπό την αυστηρή επιτήρηση και εξουσία της Καθολικής εξουσίας. Δεν υπήρχε διαχωρισμός Εκκλησίας-Κράτους τότε, βλέπεις.
Ο Giordano ήταν όμως πολύ διαβαστερός και κατάπινε τα βιβλία φιλοσοφίας, λογικής και διαλεκτικής αντί για καραμέλες και έπαιζε τις αδόκιμες ερμηνείες του Αβερόη πάνω στην Αριστοτέλειο φιλοσοφία στα δάχτυλα. Τέλειο δε θα το έλεγες για τη συντηρητική εποχή του αυτό. Μάλλον λίγο εκτός νόρμας, μέχρι ελαφρώς αιρετικό και άστα να πάνε ήταν. Ο Giordano προσπάθησε να ενταχθεί στο γενικότερο κλίμα των ημερών του, για να ευχαριστήσει μπαμπά και μαμά, κι έγινε Δομινικανός μοναχός για ένα φεγγάρι. Φυσικά, ο παλιοχαρακτήρας του φάνηκε νωρίς μέσα στο τάγμα και του μπήκε η πρώτη βούλα του αιρετικού (έφτιαξε ταπισερί από τέτοια παράσημα στη ζωή του), ενώ εκδιώχθηκε κλωτσηδόν από το μοναστήρι γιατί τάραζε την εγκεφαλική νηνεμία/κώμα των υπολοίπων, που βέβαια δεν ήθελαν να μπλέξουν και με το κράτος. Χαζοί ήταν; "Πάρε τον παπά", ένα πράγμα, έπαθε ο Giordano, παπάς όντας.
Βλέπεις, εκτός από το ότι είχε τρελές ιδεές τύπου "η γη δεν είναι το κέντρο του κόσμου όπως λέει ο Κοπέρνικος, αλλά το σύμπαν είναι άπειρο και υπάρχουν και πολλαπλά σύμπαντα, δε". ''Ηταν για δέσιμο δηλαδή.
Να μην τα πολυλογώ, ο Giordano έκανε ένα πηγαινε-έλα σε μοναστήρια, αλλά όλο τον πέταγαν έξω για τις απαράδεκτες φαντασιώσεις του -μέχρι και για την ανθρώπινη φύση του Χριστού τόλμησε να μιλήσει- και κατέληξε στα δικαστήρια, όπου και κρίθηκε ένοχος, φυσικά. Μετά από πολλές σωφρονιστικές περιπέτειες, αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι. Ναι, όλοι εκεί πάνε παραδοσιακά για αυτοεξορία, όπως φαίνεται.
Εκεί τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα γιατί υπήρχε μεγαλύτερη ελευθερία λόγω Ουγενότων και μετριοπαθών Καθολικών και ο Giordano άνθισε (για λίγο, μη χαίρεσαι). Έγραψε σεντόνια, έδωσε διαλέξεις, έκανε ενεργή αντίσταση κατά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην γενέτειρά του. Μέχρι και κωμωδία έγραψε. Τόσο κέφι είχε. Το 1583 τον έστειλε ο προοδευτικός βασιλιάς που τον είχε κάτω από τη φτερούγα του, ο Ερρίκος της Βουρβόνης, στην Αγγλία, με συστατική επιστολή και ο Giordano έτρεξε καρφωτός στην Οξφόρδη. Καιγόταν να τους μιλήσει εκεί για τις μη γαιοκεντρικές του κοσμοθεωρίες, αλλά μαντέψτε: τον γιουχάρισαν κι εκεί, γιατί ήταν κομ ιλ φο και δεν ήθελαν να ακούνε για κουφά και έκτροπα.
Ξανά βαλίτσες (ούτε ο Ακριθάκης, τόσες βαλίτσες) για Παρίσι, όπου το πολιτικό κλίμα είχε αλλάξει προς το πολύ χειρότερο, προς μεγάλη του απογοήτευση. Δεν είχε internet τότε να κάνει google τι γινόταν. Aντε πάλι, persona non grata και εξόριστος για Γερμανία τώρα. Πάλι διαλέξεις αντικαθεστωτικές και αντισυμβατικές και άκουσον άκουσον, τοποθετήθηκε και περί των απόψεών του για την ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών, τον αλληλοσεβασμό, την αλληλοκατανόηση και τον διάλογο (ναι, αυτό που λέει ο καθένας την άποψή τους, πέρα από τις αξιωματικές αλήθειες). Ε, εντάξει. Η Λουθηρανική Εκκλησία τον αποκλήρωσε. Λογικό.
Ο Giordano κατηγορήθηκε ως άπιστος, ''homo universalis'' (κατάπτυστο τότε), φαντασιόπληκτος και κήρυκας των fake news.
Άντε πάλι βαλίτσες. Αυτή τη φορά για Πάντοβα. Ήθελε να γίνει καθηγητής, αυτό ήταν το όνειρο του, και η θέση των μαθηματικών ήταν κενή (ήταν και μαθηματικός ο Giordano). Προς μεγάλη του ατυχία, τη θέση την έδωσαν στο παραπέντε στο Γαλιλαίο (δε θα το πούμε και αδικία). Απογοητευμένος καταλήγει στη Βενετία και την αυλή του Μocenigo όπου και δίδαξε τις αιρετικές του θεωρίες στους προοδευτικούς αριστοκράτες φίλους του, μεταξύ τύρου και αχλαδίου. Για προσωπική βεντέτα ο σπόνσοράς του όμως, που θίχτηκε επειδή δεν πολυκαταλάβαινε τι έλεγε ο Giordano και επειδή του δήλωσε παραίτηση και τον ''έδωσε'' στην Ιερά Εξέταση, για να τον εκδικηθεί. Έτσι δε γίνεται πάντα; Κάποιος που ξέρει κάποιον, που θα "σου δείξει" εσένα που κάνεις ότι ξέρεις...
Οδηγήθηκε σε δίκη όπου φυσικά και ήταν ο συνήγορος του εαυτού του. Ενώ πρωτόδικα (στη Βενετία) η αντιμετώπισή του ήταν επιεικής, τον απέσπασε η Ρώμη και τα υπόλοιπα είναι μια μεγάλη δικαστική ιστορία που διήρκησε πολλά χρόνια. Διαβάστε την.
Το θέμα είναι ότι καταδικάστηκε και κάηκε ζωντανός, σα μάγισσα.
Το όνομά του ήταν Giordano Bruno. Είχε τρελές ιδέες, ήταν φαντασιόπληκτος, απροσάρμοστος, επικίνδυνος για την κοινωνία και προκαλούσε με τις καινοφανείς απόψεις του οι οποίες τάραζαν τα νερά του κατεστημένου και κυρίως, δε συμμορφωνόταν προς τας υποδείξεις.
Τότε, ήταν Αναγέννηση. Του Λεονάρντο ντα Βίντσι, της βασίλισσας Ελισάβετ και του Κολόμβου. Μετά ήρθε ο Διαφωτισμός. Και απήλθε. Και τώρα είμαστε εδώ, που όλα είναι διαφορετικά, γιατί έχουμε πρόοδο και εξέλιξη και είμαστε στο 21ο αιώνα...
Φωτογραφία από Wikimedia Commons
