Πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή των ωρών εργασίας για όλες τις μορφές απασχόλησης προωθεί το υπουργείο Εργασίας, παρουσιάζοντας μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα την «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ». Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο θα δηλώνονται ηλεκτρονικά όχι μόνο η μισθωτή απασχόληση -πλήρης ή μερική- αλλά και κάθε εναλλακτική μορφή της: εργασία με «μπλοκάκι» που υποκρύπτει μισθωτή απασχόληση, τα «μεροκάματα» που γίνονται με εργόσημο, ακόμη και η «τηλεργασία», που ενσωματώνεται πλήρως στην εργατική νομοθεσία, θα δηλώνονται σε «πραγματικό χρόνο» από εργοδότες και εργαζομένους μέσω της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας.
Το υπουργείο Εργασίας θέτει φιλόδοξους στόχους με τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία θα πρέπει να υποστηριχθεί και από ένα εξελιγμένο πληροφοριακό σύστημα: Πρώτον, να βάλει φρένο στην αδήλωτη ή στην υποδηλωμένη εργασία ή ακόμη και στην… απλήρωτη εργασία.
Προκειμένου να επιτευχθεί ο εντοπισμός περιπτώσεων εργασίας που δεν θα έχει πληρωθεί, το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ σχεδιάζεται να συνδεθεί ηλεκτρονικά όχι μόνο με το σύστημα Taxis -προκειμένου να εντοπίζεται αυτόματα η δήλωση της φορολογητέας ύλης των εργαζομένων- αλλά και με το τραπεζικό σύστημα ΔΙΑΣ, ώστε να ελέγχονται οι χρηματικές (υποχρεωτικά ηλεκτρονικές) καταβολές που θα γίνονται.
Στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι το υφιστάμενο πλαίσιο δήλωσης -και μάλιστα προκαταβολικά- των ωραρίων και των υπερωριών δεν έχει αποδώσει τίποτα περισσότερο από την αύξηση της ηλεκτρονικής γραφειοκρατίας. Δεκάδες χιλιάδες δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά σε καθημερινή βάση χωρίς να υπάρχει δυνατότητα διασταύρωσης. Η καινοτομία του νέου συστήματος θα συνίσταται στη δήλωση του χρόνου εργασίας σε πραγματικό χρόνο στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, ακόμη και αν πρόκειται για εργασία από το σπίτι.
Βεβαίως, η εφαρμογή ενός τέτοιου μηχανισμού προϋποθέτει πολύμηνες προετοιμασίες, γι’ αυτό εξετάζεται η αρχή να γίνει από τις μεγάλες επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 50 άτομα προσωπικό, ειδικά αυτές που διαθέτουν ήδη συστήματα ηλεκτρονικής κάρτας καταγραφής της εισόδου και της εξόδου των εργαζομένων.
Η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος καταγραφής του χρόνου εργασίας με όποιον τρόπο και αν προσφέρεται η εργασία (εργόσημο, μπλοκάκι, εκ περιτροπής εργασία, πλήρης απασχόληση), εκτός από την παρακολούθηση πληρωμής του εργαζομένου τόσο για τις τακτικές αποδοχές όσο και για τις υπερωρίες, θα επιτρέπει και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Εκτιμάται ότι τα περισσότερα από 16 ηλεκτρονικά έντυπα που υπάρχουν σήμερα, θα αντικατασταθούν από 2 ή 3, ενώ ακόμη και οι Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις θα μπορούν με την ολοκλήρωση του συστήματος να συμπληρώνονται αυτόματα.
H πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας σχεδιάζει να ανοίξει -με το νομοσχέδιο που θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος του μήνα- και κρίσιμα ζητήματα τα οποία αφορούν τις σχέσεις εργοδοτών και εργαζομένων και τα οποία σήμερα οδηγούν πολλές φορές σε προστριβές ή αντιπαραθέσεις:
1. Έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο κατά την προειδοποίηση απόλυσης εργαζομένου να μη χρειάζεται ο τελευταίος να πηγαίνει στην εργασία του μέχρι να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος χρόνος. Το σκεπτικό είναι ότι οι σχέσεις ενός εργοδότη με τον εργαζόμενο επιβαρύνονται από τη στιγμή που αποστέλλεται η προειδοποίηση απόλυσης μέχρι να φτάσει η ημέρα της οριστικής λύσης της σχέσης εργασίας. Αν υιοθετηθεί αυτή η πρόταση, δεν θα μειωθεί η αποζημίωση απόλυσης.
2. Στον συνδικαλιστικό νόμο, πέραν του να δοθεί η δυνατότητα για ηλεκτρονική ψηφοφορία προκειμένου να προκηρύσσεται η απεργία, εξετάζεται το ενδεχόμενο αλλαγής του πλαισίου των συνδικαλιστικών αδειών, ώστε το κόστος σε περίπτωση παρατεταμένης απουσίας των συνδικαλιστών να μην επιβαρύνει τον εργοδότη, αλλά το σωματείο.
3. Ριζική αναμόρφωση σχεδιάζεται και στο καθεστώς των υπερωριών. Προωθείται πλήρης εκσυγχρονισμός του πλαισίου, το οποίο «μετράει» ήδη πάνω από τρεις δεκαετίες χωρίς ουσιαστική αλλαγή. Με το ισχύον καθεστώς, το πλαφόν των υπερωριών που χορηγούνται από τις οικείες κοινωνικές Επιθεωρήσεις Εργασίας είναι 120 ώρες ετησίως για τις μη βιομηχανικές επιχειρήσεις και 30 ή 25 ώρες ανάλογα με τις κατηγορίες των βιομηχανικών επιχειρήσεων, όπως αυτές καθορίζονται ανά εξάμηνο με κοινές υπουργικές αποφάσεις των υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Οικονομικών. Εξετάζεται να θεσπιστεί ενιαίο πλαίσιο υπερωριών για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου, ενώ ο ακριβής αριθμός αναμένεται να αποφασιστεί μετά τη δημόσια διαβούλευση.
4. Στο νέο νομοσχέδιο αναμένεται να ενσωματωθεί και πρόσφαση κοινοτική οδηγία για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας γονέων με παιδιά. Η οδηγία του 2019 ενθαρρύνει τη λήψη άδειας πατρότητας και ουσιαστικά περιορίζει τη δυνατότητα του πατέρα να μεταβιβάζει τη δική του άδεια στη μητέρα. Η οδηγία αποσκοπεί στο να ενθαρρυνθεί η επανένταξη της μητέρας στην αγορά εργασίας. Προβλέπει δε ελάχιστη γονική άδεια τεσσάρων μηνών ανά γονέα, η οποία συνδέεται με την ηλικία του παιδιού. Η οδηγία επίσης προβλέπει τη δυνατότητα λήψης άδειας φροντίδας παιδιών 5 ημερών ανά έτος και δυνατότητα απουσίας από την αγορά εργασίας για λόγους ανωτέρας βίας που αφορούν το παιδί χωρίς να υπάρχουν επιπτώσεις για τους εργαζομένους.
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο του σαββατοκύριακου 19-20 Αυγούστου.
