Του Βασίλη Φασούλα*
Ο (εκάστοτε) κύριος Πετσίτης δεν είναι ένα απλό πρόσωπο ενός σκανδάλου. Είναι ο θρίαμβος του «πονηρού καταφερτζή ανθρωπάκου». «Η αστική τάξη φρίττει, ο λαός ριγεί». Και ο ΣΥΡΙΖΑ γελά σαρδόνια. Ο δε κύριος Πετσίτης ποζάρει εσχάτως με σκέρτσο και με μπρίο στον φακό με μία πετσέτα κάπου σε ένα πολυτελές κατάλυμα. Γιατί όχι άλλωστε; Για τον «λαό» ή αν θέλετε, μια κρίσιμη μάζα του λαού, είναι, ναι, συμπαθής.
Το τι «λαό» εννοεί ο καθείς πλέον άπτεται των δικών του σταθμίσεων περί του τι εστί «λαός». Παλαιότερα, μέχρι τουλάχιστον την δεκαετία του '50 η εικόνα ξεκάθαρη. Λαός σήμαινε ο σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος του μεροκάματου με μπέσα και φιλότιμο.
Ολόκληρη πολιτιστική εποχή νοηματοδοτήθηκε έτσι. Πλείστες νότες και τραγουδοποιοί μυθοποίησαν την εικόνα του έντιμου και πονεμένου πτωχού. Ο λαός ακόμη και καθήμενος σε χωριστά καφενεία έφερε την ίδια ηθική ενατένιση και την ίδια παρόρμηση αρετής στα μείζονα ζητήματα. Υπήρχε η πατρίδα, υπήρχε η οικογένεια, υπήρχε η πίστη, υπήρχε το φιλότιμο, υπήρχε η εργασία, υπήρχε ο λόγος, υπήρχε η φιλία, υπήρχε η τιμή. Όσοι δεν συμφωνούσαν με τα ανωτέρω, τα παρεβίαζαν ή τα παρέκαμπταν, εθεωρούντο παραβατικοί, ακοινώνητοι, περιθωριακοί, προδότες κλπ. Όλα τα… «καλά» δηλαδή και αποδοκιμάζονταν. Πρώτα αποδοκιμάζονταν από την ίδια την κοινωνία και μετά δικάζονταν από το όποιο δικαστήριο. Σιγά σιγά ο παλαιός αυτός «λαός» ξέφτισε υπό την ασφυκτική νέα εποχή και ιδεολογήματα. Σήμερα με τον όρο «λαό» ο καθείς εννοεί τον «δικό» του λαό, κατά τα μέτρα και τα συμφέροντά του. Δυστυχώς όμως, ο «λαός» σε μεγάλο ποσοστό του… λαού δεν νοείται πλέον υπό όρους εντιμότητος.
Η εντιμότητα συνήθως έως πάντα φέρει και την νομιμότητα ή τουλάχιστον την προσπάθεια να είσαι νόμιμος, την νομιμοφροσύνη. Πλην όμως, κυριότατα την τελευταία πεντηκονταετία, ο όρος εντιμότητα έχει απαξιωθεί στον ψυχισμό των Ελλήνων. Σιγά σιγά από υποχρέωση έγινε αβαρία, μετά καθαρό βάρος, μετά απλά βλακώδης. Ο έξυπνος, ο ξύπνιος παρακάμπτει την εντιμότητα. Ο έντιμος είναι αγαθός, όχι «καλός καγαθός» κατά τους Αρχαίους Ημών αλλά αγαθιάρης. Ο έντιμος είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να γίνει «καταφερτζής» ανέντιμος. Που αδυνατεί, είτε από φόβο, είτε από περιορισμένες ψυχοπνευματικές δυνάμεις να εξελιχθεί ως ο κακός της υποθέσεως. Εάν είναι δε, ψυχοπνευματικά δυνατός και με κατάλληλα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα και δεν γίνεται ανέντιμος, ε τότε πρόκειται περί καθαρού βλακός. Εκεί κατήντησε σήμερα η εντιμότης.
«Ο Μανώλης Πετσίτης παιδικός φίλος του Νίκου Παππά, υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής και στενού συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα και φίλος από τα παλιά με τον δικηγόρο κ. Αρτέμη Αρτεμίου συνταξιδιώτη του κ. Παπά στην Βενεζουέλα το 2013. Ο Μανώλης Πετσίτης εμπλεκόμενος στην υπόθεση ΔΕΠΑ-ELFE-Λαυρεντιάδη και κατά Παπά απλός «αρωγός» της προεκλογικής εκστρατείας ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μανώλης Πετσίτης με «αρκετές χιλιάδες ευρώ» «αδικαιολόγητα» σε τραπεζικούς λογαριασμούς σε Ελλάδα, Κύπρο και Ελβετία κατά τους πρώτους ελέγχους της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος, κατόπιν εντολής της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου πριν από περίπου δύο μήνες. Όλα αυτά ο κ. Μανώλης Πετσίτης με ανύπαρκτα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα πρώην σερβιτόρος σε πιτσαρία».
Ε και;
Ξέρετε τι μένει από όλα αυτά στον «μέσο Έλληνα»; Ο καταφερτζής «Μανόλο του Παπά». Ο Μέσος Έλληνας τον κρυφοκαμαρώνει και τον φθονεί. Πώς τα κατάφερε; Α ρε και να ήμουν στην θέση του. Θα μπορούσα αν μου δοθεί η ευκαιρία, ας είχα και εγώ έναν Παπά και σου έλεγα μετά».
Δεν υπάρχει κανένα πλέον σοκ ή αποτροπιασμός στο οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο. Υπάρχει μόνον φθόνος. Πολλοί πλέον το δηλώνουν ανοικτά. Τον φθονούν, συνεπώς τον θαυμάζουν τον κάθε κ. Πετσίτη. Ο όρος «ξεδιάντροπος» είναι σχετικός όπως και πλέον κάθε έννοια. Κάποιοι αρέσκονται να είναι ξεδιάντροποι φωνακτά. Η ανταμοιβή δεν έχει ντροπές.
Και ο ΣΥΡΙΖΑ κλείνει το μάτι στον λαό του. «Μπορείς να γίνεις και συ ο Μανόλο του Παππά. Ναι μπορείς. Στήριξε με ρε φίλε, μόνον με εμένα έχεις τέτοιο μέλλον».
Η μεταπολίτευση τελειώνει ως εποχή. Έχει ριζώσει όμως ως αντίληψη. Όχι απλά ως νοοτροπία. Με τον ΣΥΡΙΖΑ έγινε δε κάτι ακόμη χειρότερο: το ανομολόγητο ως ξεδιάντροπο έγινε ομολογημένο και αδιάντροπο. Αυτός που παληά σκεπτόταν ότι θα ήθελε να είναι απατεώνας ή καταχραστής ή κηφήνας σήμερα μπορεί να το βροντοφωνάζει. Και αυτοί που τον ακούν να του φωνάξουν «είσαι μάγκας».
Όποιοι, ιδίως στον πολιτικό χώρο, πιστεύουν ότι με τέτοια σκάνδαλα αποδυναμώνουν τον ΣΥΡΙΖΑ πολύ φοβούμαι ότι αδυνατούν να κατανοήσουν την πραγματική πραγματικότητα της σύγχρονης κοινωνίας μας. Όχι την πραγματικότητα που θα θέλαμε ως πραγματικότητα αλλά την πραγματική.
Η κοινωνία μας δεν χρειάζεται απλά μία άλλη πολιτική. Η κοινωνία μας χρειάζεται έναν άλλο πολιτισμό ή μάλλον να ξαναβρεί τον πολιτισμό της. Έγινε τόσο ριζοσπαστική που δεν της έμεινε ρίζα για ρίζα της να μη σπάσει και έπεσε σαν σάπιο δένδρο.
Έτσι, ηθικά πεσούσα και θεσμικά νεκρή, ο κάθε Πετσίτης του κάθε Παπά δεν την ξυλεύεται απλώς, την βάζει και στο τζάκι του για προσάναμμα. Και αυτή το απολαμβάνει.
*Ο κ. Βασίλης Φασούλας είναι Δικηγόρος, Υπεύθυνος Οργανωτικού της Δημοκρατικής Ευθύνης.
